Implicaties van Architectuurprincipes: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(check op status actualiteit::concept)
(uit test-omgeving overgenomen: nieuwe manier van implicaties)
Regel 5: Regel 5:
==Wat zijn implicaties?==
==Wat zijn implicaties?==
Architectuurprincipes zijn normatieve uitspraken die richting geven aan het in samenhang ontwerpen en realiseren van overheidsdiensten voor burgers en bedrijven. Implicaties maken concreet wat die ingeslagen richting betekent in jouw praktijk (eigen context, project, organisatie): Welke keuzes vallen weg, omdat ze een andere richting uitgaan? Welke keuzes moet je wel maken, omdat je anders een andere weg in slaat?
Architectuurprincipes zijn normatieve uitspraken die richting geven aan het in samenhang ontwerpen en realiseren van overheidsdiensten voor burgers en bedrijven. Implicaties maken concreet wat die ingeslagen richting betekent in jouw praktijk (eigen context, project, organisatie): Welke keuzes vallen weg, omdat ze een andere richting uitgaan? Welke keuzes moet je wel maken, omdat je anders een andere weg in slaat?
==Waarom zijn er alleen nog maar voorbeeld-implicaties?==
 
Voor elk van de NORA [[Afgeleide principes]] waren implicaties aangegeven. In de [[Publieke review Kernwaarden van Dienstverlening en bijbehorende Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes|publieke review]] van eind 2021 heeft de [[Werkgroep NORA Architectuur Principes|werkgroep]] besloten om nog geen implicaties op te nemen bij de nieuwe [[Architectuurprincipes]]:
===Randvoorwaarden implicaties===
* De impact van architectuurprincipes is grotendeels context-gebonden en kan dus beter bepaald worden door architecten uit die diverse contexten. Opstellers en beheerders van een enterprise architectuur of referentiearchitectuur uit de [[NORA Familie]] staat het vrij implicaties toe te voegen, over te nemen vanuit de NORA of een combinatie daarvan.
* Elk Architectuurprincipe kan meerdere implicaties hebben. Elke implicatie hangt aan één of meerdere architectuurprincipes.
* Om implicaties uit te werken die in alle of de meeste contexten van waarde zijn zou de werkgroep langer tijd nodig hebben, met als gevolg vertraging van de review van [[Kwaliteitsdoelen]] en [[Architectuurprincipes]].
* Implicaties zijn gekoppeld aan één of meer van de vijf lagen van het [[Vijflaagsmodel]]. Met het Vijflaagsmodel is het mogelijk elk project of elk maatschappelijk vraagstuk te analyseren en visualiseren vanuit de aansprekende lagen. Implicaties linken aan de vijf lagen maken het de architect gemakkelijk om het ontwerp van een dienst uit te werken op één of meerdere lagen.
* De publieke review is een goede gelegenheid om architecten uit diverse contexten te vragen mee te denken en implicaties aan te leveren ter aanvulling. Zo krijgen we een goede set van generiek toepasbare implicaties, plus aanvullingen voor specifieke contexten.
* Implicaties dwingen tot actie en de formulering is dan ook actief: Zorg hiervoor, Doe dit, Stel het beschikbaar. Eventueel kan dit ook negatief: Doe het niet, Houdt dit tegen, Weiger.
* Implicaties zijn tot op zekere hoogte contextgebonden. De context waarbinnen een implicatie (in ieder geval) van toepassing is wordt vermeld bij de implicatie. Staat er geen aparte context bij, dan is de implicatie generiek van toepassing binnen de brede context van overheidsdienstverlening. Dit geldt voor beide voorbeeldimplicaties.
==Twee voorbeeldimplicaties==
* Implicaties worden gemodelleerd als ArchiMate element type Requirement.
Om voor de reviewers een goed beeld te geven van de hele set aan Architectuurafspraken zijn er twee voorbeeldimplicaties opgenomen:
 
Deze tabel is ook te downloaden als csv in
==Alle implicaties per laag van het Vijflaagsmodel==
{{#ask: [[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]]
==={{Titel laag1}}===
|?ID
{{#ask:[[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]][[Laag binnen vijflaagsmodel::1]]
|?=Naam implicatie
|?ID
|?Reviewopmerkingen
|?=Implicatie
  |format=csv
|?Beschrijving
|?Realiseert=hoort bij Architectuurprincipe(s)
  |format=broadtable
|class=datatable
  |limit=200
  |limit=200
|headers=show
  |mainlabel=-
  |mainlabel=-
  |link=all
  |default=''Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.''
|sort=ID
|searchlabel=verkorte versie
|sep=,
}}
}}
, voor het aanleveren van reviewcomments, of {{#ask: [[Elementtype::Implicatie]]
==={{Titel laag2}}===
{{#ask:[[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]][[Laag binnen vijflaagsmodel::2]]
  |?ID
  |?ID
  |?=Naam implicatie
  |?=Implicatie
  |?Realiseert=Bij Architectuurprincipe
  |?Beschrijving
  |?Laag binnen vijflaagsmodel=Laag Vijflaagsmodel
  |?Realiseert=hoort bij Architectuurprincipe(s)
  |?Implicaties=Beschrijving
  |format=broadtable
  |format=csv
  |class=datatable
  |limit=200
  |limit=200
|headers=show
  |mainlabel=-
  |mainlabel=-
  |link=all
  |default=''Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.''
|searchlabel=met alle teksten en relaties
}}
|sep=,
}}.


{{#ask: [[Elementtype::Implicatie]]
==={{Titel laag3}}===
|?ID
{{#ask:[[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]][[Laag binnen vijflaagsmodel::3]]
|?=Naam implicatie
|?ID
|?Realiseert=Bij Architectuurprincipe
|?=Implicatie
|?Laag binnen vijflaagsmodel=Laag Vijflaagsmodel
|?Beschrijving
|?Implicaties=Beschrijving
|?Realiseert=hoort bij Architectuurprincipe(s)
|format=wikitable sortable
|format=broadtable
|sort=ID
|class=datatable
|limit=200
|mainlabel=-
|default=''Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.''
}}
}}
==Zelf implicaties aandragen==
Iedereen mag implicaties aandragen die logischerwijs voortkomen uit de [[Architectuurprincipes]]. Na sluiting van de review op 31 januari 2022 kun je implicaties an blijven dragen via  {{Maillink|to=nora@ictu.nl|subject=aandragen implicatie(s) bij architectuurprincipes}}. De aangedragen implicaties worden beoordeeld door de architecten in de [[Werkgroep NORA Architectuur Principes]]. Architecten met interesse in implicaties kunnen toetreden tot die werkgroep, zolang ze werkzaam zijn in de publieke sector.


Een aangedragen implicatie hoeft nog niet perfect te zijn. Er zal immers altijd een discussie in de werkgroep en waar nodig een redactieslag overheen gaan, voordat ze definitief door de NORA Gebruikersraad kunnen worden vastgesteld.
==={{Titel laag4}}===
{{#ask:[[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]][[Laag binnen vijflaagsmodel::4]]
|?ID
|?=Implicatie
|?Beschrijving
|?Realiseert=hoort bij Architectuurprincipe(s)
|format=broadtable
|class=datatable
|limit=200
|mainlabel=-
|default=''Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.''
}}


Wel is het handig om de randvoorwaarden voor implicaties goed door te lezen voordat je de implicatie formuleert en aanlevert. Zo voorkom je dat je belangrijke informatie vergeet te vermelden, zoals bij welk Architectuurprincipe, op welke laag van het [[Vijflaagsmodel]] en in welke context de implicatie thuis hoort.
==={{Titel laag5}}===
{{#ask:[[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]][[Laag binnen vijflaagsmodel::5]]
|?ID
|?=Implicatie
|?Beschrijving
|?Realiseert=hoort bij Architectuurprincipe(s)
|format=broadtable
|class=datatable
|limit=200
|mainlabel=-
|default=''Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.''
}}


==Randvoorwaarden implicaties==
==Alle implicaties gerangschikt per architectuurprincipe==
* Elk Architectuurprincipe kan meerdere implicaties hebben.
{{#ask:[[Elementtype::Implicatie]][[Status actualiteit::Concept]]
* Implicaties zijn gekoppeld aan één of meer van de vijf lagen van het [[Vijflaagsmodel]].Met het Vijflaagsmodel is het mogelijk elk project of elk maatschappelijk vraagstuk te analyseren en visualiseren vanuit de aansprekende lagen. Implicaties linken aan de vijf lagen maken het de architect gemakkelijk om het ontwerp van een dienst uit te werken op één of meerdere lagen.
|?Realiseert=Architectuurprincipe(s)
* Implicaties dwingen tot actie en de formulering is dan ook actief: Zorg hiervoor, Doe dit, Stel het beschikbaar. Eventueel kan dit ook negatief: Doe het niet, Houdt dit tegen, Weiger.
|?ID
* Implicaties zijn tot op zekere hoogte contextgebonden. De context waarbinnen een implicatie (in ieder geval) van toepassing is wordt vermeld bij de implicatie. Staat er geen aparte context bij, dan is de implicatie generiek van toepassing binnen de brede context van overheidsdienstverlening. Dit geldt voor beide voorbeeldimplicaties.
|?=Implicatie
* Elke implicatie is genummerd op basis van de relatie met het Architectuurprincipe. NAP02.02 is dus implicatie nr. 2 behorend bij NORA Architectuurprincipe NAP02. Er is geen volgorde van belangrijkheid in de nummering van de implicaties zelf.
|?Laag binnen vijflaagsmodel=Lagen
* Implicaties worden gemodelleerd als ArchiMate element type Requirement.
|?Beschrijving
|format=broadtable
|class=datatable
|limit=200
|mainlabel=-
|default=''Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.''
|sort=Realiseert
}}
[[Categorie:Overzichten]][[Categorie:Review Kernwaarden van Dienstverlening]]
[[Categorie:Overzichten]][[Categorie:Review Kernwaarden van Dienstverlening]]

Versie van 30 aug 2022 12:02

Afbeelding Publieke review Kernwaarden van Dienstverlening en bijbehorende Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes

Status
De Gebruikersraad heeft ingestemd met RFC 2022 op 13-9-2022. De wijzigingen zijn ingegaan per 1 januari 2023.
Was onderdeel van publieke review
Terug naar Reviewpagina
Terug naar Scope Review
Type pagina
Overzichten
Meer Overzichten bekijken:
Alle Overzichten uit RFC 2022

Wat zijn implicaties?[bewerken]

Architectuurprincipes zijn normatieve uitspraken die richting geven aan het in samenhang ontwerpen en realiseren van overheidsdiensten voor burgers en bedrijven. Implicaties maken concreet wat die ingeslagen richting betekent in jouw praktijk (eigen context, project, organisatie): Welke keuzes vallen weg, omdat ze een andere richting uitgaan? Welke keuzes moet je wel maken, omdat je anders een andere weg in slaat?

Randvoorwaarden implicaties[bewerken]

  • Elk Architectuurprincipe kan meerdere implicaties hebben. Elke implicatie hangt aan één of meerdere architectuurprincipes.
  • Implicaties zijn gekoppeld aan één of meer van de vijf lagen van het Vijflaagsmodel. Met het Vijflaagsmodel is het mogelijk elk project of elk maatschappelijk vraagstuk te analyseren en visualiseren vanuit de aansprekende lagen. Implicaties linken aan de vijf lagen maken het de architect gemakkelijk om het ontwerp van een dienst uit te werken op één of meerdere lagen.
  • Implicaties dwingen tot actie en de formulering is dan ook actief: Zorg hiervoor, Doe dit, Stel het beschikbaar. Eventueel kan dit ook negatief: Doe het niet, Houdt dit tegen, Weiger.
  • Implicaties zijn tot op zekere hoogte contextgebonden. De context waarbinnen een implicatie (in ieder geval) van toepassing is wordt vermeld bij de implicatie. Staat er geen aparte context bij, dan is de implicatie generiek van toepassing binnen de brede context van overheidsdienstverlening. Dit geldt voor beide voorbeeldimplicaties.
  • Implicaties worden gemodelleerd als ArchiMate element type Requirement.

Alle implicaties per laag van het Vijflaagsmodel[bewerken]

Laag 1: Grondslagenlaag[bewerken]

Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.

Laag 2: Organisatorische laag[bewerken]

Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.

Laag 3: Informatielaag[bewerken]

Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.

Laag 4: Applicatielaag[bewerken]

Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.

Laag 5: Netwerklaag[bewerken]

Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.

Alle implicaties gerangschikt per architectuurprincipe[bewerken]

Er zijn nog geen implicaties beschikbaar voor deze laag.

Alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord.

Overgenomen van "https://www.noraonline.nl/index.php?title=Implicaties_van_Architectuurprincipes&oldid=62959"