Publieke review Kernwaarden van Dienstverlening en bijbehorende Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes
- Status
- De Gebruikersraad heeft ingestemd met RFC 2022 op 13-9-2022. De wijzigingen zijn ingegaan per 1 januari 2023.
- Was onderdeel van publieke review
- Terug naar Reviewpagina
- Terug naar Scope Review
- Type pagina
- Toelichtingen
- Meer Toelichtingen bekijken:
- Alle Toelichtingen in review
UPDATE: 89 Implicaties toegevoegd[bewerken]
De Werkgroep heeft samen met een groep gedreven architecten 89 nieuwe Implicaties van Architectuurprincipes opgeleverd, de NORA Gebruikersraad wordt via een Request for Change gevraagd deze toe te voegen aan het totaal aan wijzigingen en deze per 1-1-2023 in te voeren.
UPDATE: Feedbacksessie en nieuwe versie voorstellen[bewerken]
Op 17 mei 2022 was er een digitale feedbacksessie voor alle reviewers, waarin de Werkgroep een nieuwe versie van de voorstellen presenteerde op basis van de reviewfeedback. Daar is een verslag van gepubliceerd.
De nieuwe versie van de voorstellen is verwerkt op noraonline, dat is te herkennen aan de versieaanduiding 'resultaten review verwerkt.'
UPDATE: Nieuwe versie wijzigingsvoorstel beschikbaar[bewerken]
Op 17 mei presenteert de Werkgroep NORA Architectuur Principes een nieuwe versie van hun wijzigingsvoorstel aan alle mensen die in de openbare review hebben gereageerd. Zij hebben 758 reviewopmerkingen (!) verwerkt van 64 individuele reviewers uit 40 organisaties. De belangrijkste wijzigingen in deze versie ten opzichte van de reviewversie:
- Het concept-Kwaliteitsdoel Duurzaam toegankelijk is na feedback van de reviewers en in overleg met materiedeskundigen geschrapt als apart kwaliteitsdoel en verwerkt in overige doelen (Vindbaar, Beschikbaar, Betrouwbaar) en architectuurprincipes, waaronder de nieuwe NAP 10 Neem gegevens als fundament.
- Het Architectuurprincipe Beschrijf informatie-objecten systematisch is op basis van voortschrijdend inzicht geschrapt als los architectuurprincipe en zal terugkomen als Implicatie van NAP09 (Beschrijf de dienst nauwkeurig).
- Er is een nieuw Architectuurprincipe toegevoegd: NAP 10 Neem gegevens als fundament. Hiermee wordt het belang van architectuurvraagstukken betreffende data gedreven werken en data management expliciet onder de aandacht worden gebracht.
- Teksten en titels zijn consistenter gemaakt en waar nodig verbeterd. Zo is in alle teksten gekozen voor 'overheidsdienstverlener' in plaats van dienstverlener, organisatie et cetera.
- De relaties tussen Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen en tussen Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes zijn op sommige plekken aangepast. Uiteraard zijn ook de relaties met de nu vervallen Duurzaam Toegankelijk en Beschrijf informatie-objecten systematisch verwijderd uit de overzichten.
In de weken na de presentatie op 17 mei zullen ook de rest van de pagina's over het wijzigingsvoorstel worden geactualiseerd, zodat uiteindelijk niet meer de reviewversie online staat maar alleen de nieuwe versie (versieaanduiding = resultaten review verwerkt). Alle pagina's komen dan ook op een andere manier in het hoofdmenu te hangen (niet meer onder deze reviewpagina).
UPDATE: Reviewperiode afgelopen, review gesloten[bewerken]
Op 1 februari 2022 is de review formeel gesloten en kunnen geen reviewopmerkingen meer worden aangeleverd. De Werkgroep NORA Architectuur Principes is bezig met de analyse van de binnengekomen reacties en zal z.s.m. een plan van aanpak opleveren voor de verwerking er van. Deel van dat plan zijn publicatie van de reacties, per reactie een indicatie of en hoe opmerkingen verwerkt gaan worden en een beschrijving van het proces richting een aangepast voorstel. Alle mensen die gereageerd hebben worden per mail op de hoogte gesteld als het plan er ligt. Overige geïnteresseerden houden we zoals gebruikelijk op de hoogte via NORA Gebruikersraad, nieuwsberichten op noraonline.nl, LinkedIn, Twitter en nieuwsbrieven.
Oorspronkelijke review-oproep[bewerken]
De kern van de NORA Architectuurafspraken gaat flink veranderen. We vragen iedereen, dus ook niet-architecten, om op deze plannen te reageren in een publieke review.
Waarom zijn veranderingen noodzakelijk?[bewerken]
De afgelopen jaren kwamen er drie behoeften naar voren:
- Beleidsmakers en architecten wilden de link tussen beleid en architectuurafspraken duidelijker in beeld brengen. Zo krijgt architectuur meer autoriteit en is het voor beleidsmakers vanzelfsprekender om het gesprek met architecten aan te gaan over de impact van nieuw beleid.
- Architecten en experts die zich bij NORA met actuele thema's bezig houden wilden een actualisering en aanvulling van de bestaande principes.
- Architecten uit allerlei overheidssectoren gaven aan dat de logica en structuur van de bestaande afspraken beter kon: een structuurverandering die ook ruimte biedt om de toepasbaarheid van de principes in de praktijk te vergroten.
Deze behoeften kwamen uiteindelijk bij elkaar in de Werkgroep NORA Architectuur Principes, die het voorstel dat nu ter review voorligt uitwerkte. De review geeft de Werkgroep input om het komende jaar een set van concrete implicaties en voorbeelden toe te voegen, die de toepasbaarheid van de Architectuurprincipes in de praktijk zal vergroten.
Wat is het plan?[bewerken]
De basis voor alle overheidsbrede architectuurafspraken worden de vijf Kernwaarden van Dienstverlening. 21 Kwaliteitsdoelen geven vorm aan de Kernwaarden en zijn gestoeld in wetten en beleid.
De kernwaarden en kwaliteitsdoelen helpen om het broodnodige gesprek aan te gaan tussen opdrachtgevers en uitvoerders van diensten, ontwikkelaars en gebruikers, architecten en niet-architecten. Zodat je het niet hebt over technische mogelijkheden of bestaande processen, maar over de meerwaarde die een dienst moet brengen aan burgers en bedrijven en hoe je die realiseert.
Bij die realisatie geven de 17 Architectuurprincipes vervolgens de richting aan, zodat je bij ontwerpkeuzes richting de doelen werkt en geen doodlopende weg inslaat. Implicaties van Architectuurprincipes geven de impact van die gekozen richting aan in jouw praktijk en context. Overigens is de uitwerking van implicaties nog volop bezig en zijn alleen twee voorbeeldimplicaties onderdeel van deze review.
- 5 Kernwaarden van Dienstverlening
- 21 Kwaliteitsdoelen
- 17 Architectuurprincipes
- Implicaties van Architectuurprincipes
- Volledige scope Review Kernwaarden (Alle pagina's die binnen de review vallen op een rijtje)
- Alle toelichtende teksten in de review
- Alle Begrippen in de review
- Alle Overzichten in de review
- Download afbeeldingen, overzichten (.csv) of een pdf
Wat verdwijnt er als dit door gaat?[bewerken]
De bestaande kern van de NORA architectuurafspraken zijn de Basisprincipes. Die principes verdwijnen in deze vorm, maar zijn wel terug te herkennen in de Kwaliteitsdoelen. Ook de onderliggende Afgeleide principes vervallen in het plan en komen grotendeels terug in de nieuwe Architectuurprincipes of implicaties daar van.
- Mapping van oude Basisprincipes naar Kwaliteitsdoelen
- Mapping van oude Afgeleide principes naar Architectuurprincipes
- Alle pagina's die in het wijzigingsvoorstel komen te vervallen
Wat blijft er hetzelfde?[bewerken]
De NORA is en blijft bindend voorgeschreven bij het (her-)ontwerp van digitale diensten, voor alle overheidslagen en in alle sectoren van de publieke sector. Dat betekent dat je elk van de bindende afspraken van NORA ofwel toepast, ofwel uitlegt waarom je dat niet doet. Dat blijft ook na de wijziging het geval.
De huidige NORA is meer dan alleen bindende architectuurafspraken en ook dat verandert niet: Op noraonline.nl vind je kennis rond thema's en verwijzingen naar nuttige resources en met regelmaat zijn er activiteiten om de brede kennis-community van overheidsarchitecten te versterken.
Opzet van de review[bewerken]
Doelen review[bewerken]
We vragen jullie mee te denken om twee redenen:
- We hebben feedback en input uit de praktijk nodig om de kwaliteit van de voorstellen te toetsen en te verbeteren
- Een ingrijpende wijziging als deze willen we alleen indienen en doorvoeren als er voldoende draagvlak is bij alle overheidslagen en sectoren
Reviewvragen[bewerken]
Kwaliteitsdoelen:
- Is de beschrijving helder?
- Zijn alle relevante onderdelen van dit kwaliteitsdoel omschreven?
- Missen jullie nog een kwaliteitsdoel?
Architectuurprincipes:
- Zijn deze relevant voor jullie praktijk?
- Zijn de stelling en rationale helder?
- Missen jullie nog een architectuurprincipe?
Implicaties:
- Welke generieke implicaties stellen jullie voor per architectuurlaag?
Algemeen:
- Zien jullie de meerwaarde van de ingeslagen richting? Waarom wel / niet?
- Zijn er zaken die duidelijker kunnen / moeten?
Reactietermijn[bewerken]
De publieke review staat open tot en met uiterlijk maandag 31 januari 2022.
Hoe kan ik reageren?[bewerken]
We staan open voor feedback via verschillende routes, zodat je de manier kunt kiezen die bij je past. Tegelijk willen we de feedback goed ontvangen en op een efficiënte manier kunnen verwerken. We vragen dan ook om even in het overzicht hieronder te kijken welk kanaal het beste past bij het aantal en type reacties dat je wilt geven.
Type reactie | Voorkeurskanaal | Link of uitleg |
---|---|---|
Beantwoorden reviewvragen / algemene opmerkingen over het hele pakket | Mail, evt. met bijlage | nora@ictu.nl of Feedbackknop. |
Opmerkingen over specifieke pagina ('s) | Losse mails per pagina | Feedbackknop op de pagina in kwestie |
Opmerkingen over een flink aantal pagina's | Mail met bijlage | Download een .csv-file met paginatitels voor een spreadsheet, hang die aan mailtje via nora@ictu.nl of Feedbackknop. |
Wat gebeurt er na de review?[bewerken]
In februari 2022 zal de Werkgroep NORA Architectuur Principes de reacties bekijken en waar nodig verwerken tot nieuwe versies. Tegelijk wordt doorgewerkt aan het toevoegen van Implicaties en Voorbeelden.
De Werkgroep, die open staat voor nieuwe leden, blijft in ieder geval actief totdat ze een formeel wijzigingsverzoek heeft ingediend bij de NORA Gebruikersraad en dit wijzigingsvoorstel ook daadwerkelijk is goedgekeurd.
Hierna kunnen wensen voor doorontwikkeling of wijziging rechtstreeks worden ingebracht in de NORA Gebruikersraad.