Nieuws & Agenda
Op deze pagina staan alle recente updates over NORA en de komende bijeenkomsten. Een exacte lijst van toegevoegde of veranderde pagina's in de wiki? Kijk bij Recente wijzigingen.
RSS feeds[bewerken]
Je kunt je ook abonneren op updates van NORA via RSS.
Agenda
- Expertgroep gegevensmanagement maart 2023 (2 maart 2023)
- Expertgroep IAM maart 2023 (22 maart 2023)
- NORA Gebruikersraad/2023-04-04 (4 april 2023)
- Expertgroep gegevensmanagement april 2023 (6 april 2023)
- Workshop Standaarden in kennismodel Forum Standaardisatie (6 april 2023)
- Expertgroep Beveiliging april 2023 (6 april 2023)
- NORA Familieberaad april 2023 (18 april 2023)
- Expertgroep gegevensmanagement mei 2023 (11 mei 2023)
- Expertgroep Beveiliging mei 2023 (18 mei 2023)
- Expertgroep IAM mei 2023 (24 mei 2023)
Nieuwsberichten[bewerken]
Voor een overzicht van alle updates bekijk de pagina alle nieuwsberichten.
Help ons om de BIO Thema-uitwerkingen voor jou werkbaar te maken[bewerken]
9 februari 2023 - We gaan gebruikers een nadrukkelijke ‘stem’ geven in het richten en prioriteren van de doorontwikkeling van de manier waarop we de BIO Thema-uitwerkingen en andere kennis vanuit het CIP ontsluiten op noraonline.nl.
Wat gaan we doen?
Vanaf aanvang 2023 gaan we met een kleine taskforce vanuit CIP en NORA in een scrum-achtige aanpak werken aan verbeteringen.
Geert-Jan van de Ven, directeur CIP, zal optreden als Product Owner en zoekt een gevarieerde groep van gebruikers die hun ervaringen en behoeften delen, helpen kiezen tussen oplossingsrichtingen en bij demonstraties feedback geven op de (tussen-)resultaten.
We zien deze aanpak als een pilot, zowel voor latere verbeteringen aan de thema’s Beveiliging en Privacy, als voor een bredere Redesign die NORA later in 2023 hoopt te starten.
Waarom doen we dat?
Kennis is alleen waardevol als je die kunt gebruiken. En dat kan alleen als je weet dat het bestaat, je er bij kunt, het voor jou begrijpelijk is en het past bij jouw eigen praktijk. Daar willen we graag voor zorgen.
Wat moeten we anders doen om de kennis van het CIP voor jou bruikbaar te maken? Verschilt dat voor verschillende gebruikerstypes? Hoe voorkomen we dat wat de ene gebruiker helpt, de ander in de weg zit?
We willen een gevarieerde gebruikersgroep om ons heen verzamelen, die ons helpt de juiste keuzes te maken in het verbeteringstraject.
Wie zijn wij?
Het Centrum Informatiebeveiliging en Privacybescherming (CIP) is een kenniscentrum en netwerk van overheidsprofessionals die zich bezig houden met de onderwerpen beveiliging en privacy. De NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur) is de community van architecten en architecturen in de publieke sector, met als kennisplatform noraonline.nl.
Wie zoeken wij?
Hoe gevarieerder de groep, hoe beter het resultaat aansluit bij de wensen van toekomstige gebruikers. We zoeken daarom in ieder geval:
- Beginnende architecten en ervaren architecten voor wie beveiliging een nieuw aandachtsgebied is/wordt;
- Experts op (deelgebieden van) beveiliging die de ontsluiting op noraonline willen gebruiken, hetzij als naslagwerk/referentiebron, hetzij om informatie te exporteren en in te lezen in de eigen systemen;
- Projectleiders, beleidsmedewerkers en anderen die noraonline zo nu en dan gebruiken als informatiebron en dat ook voor de BIO Thema-uitwerkingen willen kunnen doen;
- Beheerders van architecturen in de publieke sector, die beveiliging nu als thema hebben opgenomen of dat overwegen.
Wat vragen wij?
- Een serieuze poging om te kijken naar de content zoals we die nu ontsluiten. (Reken 1 uur voor een serieuze verkenning, plus 1 uur om na te denken en je bevindingen te formuleren.)
- is de content begrijpelijk en sluit die aan bij jouw praktijkbehoefte?
- Voor welk doel zou je het (willen) gebruiken en is het daar in deze vorm bruikbaar voor?
- Wat zou jou helpen om je doel makkelijker te bereiken?
- Deelname aan een online sessie om gedeelde behoeften te vinden en prioriteiten te stellen. Dit kost je circa anderhalf uur.
- Naar eigen keuze deelname aan een of meer uitwerkingssessies om te kiezen tussen mogelijke oplossingsrichtingen voor die gedeelde behoeften. Reken hiervoor anderhalf uur per sessie.
- Meekijken met (online) demonstratie van de tussenresultaten en feedback geven. Reken 45 minuten, één keer per 6 weken.
Wat bieden wij?
- (Hernieuwd) kennis maken met BIO Thema-uitwerkingen, waarbij je direct vragen kunt stellen over de inhoud, structuur, status en vorm.
- De kans om mede richting te geven aan de ontsluitingswijze, zodat die goed aansluit bij jouw (toekomstige) behoeften en die van je collega’s.
Scope van het gebruikerspanel en samenwerking met Expertgroep Beveiliging
Naast het gebruikerspanel is er ook een NORA-CIP Expertgroep Beveiliging, die de inhoudelijke doorontwikkeling van het thema en de samenhang met de BIO Thema- uitwerkingen oppakt.
Het gebruikerspanel kan inhoudelijke bevindingen doorzetten naar de Expertgroep en de Expertgroep kan het Gebruikerspanel gebruiken als klankbord om hun inhoud zo goed mogelijk te laten landen in de praktijk.
Het gebruikerspanel geeft feedback over de manier waarop de inhoud ontsloten wordt:
- Taalgebruik en uitleg van termen
- Gewenste overzichten en uitlegpagina’s
- Duiding van de samenhang met andere veelgebruikte bronnen
- Navigatie en layout
- Structuur en indelingen
- Aangeboden exportmogelijkheden en queries
Gebruikerswensen die niet binnen budget of scope van de pilot gerealiseerd kunnen worden, zullen we inbrengen in de later startende verbetertrajecten.
Layout pagina's noraonline wijzigt eind januari - begin februari[bewerken]
25 januari 2023 - Vaste bezoekers zullen de komende dagen en weken een aantal wijzigingen zien in de manier waarop individuele pagina's op noraonline er uitzien. Dat is in voorbereiding op, en als gevolg van, een noodzakelijke upgrade van het onderliggende platform Mediawiki. De upgrade heeft impact op ons navigatiemenu links in beeld.
Wat verdwijnt er?
In het menu links kun / kon je menu-items uitklappen, waardoor onderliggende pagina's zichtbaar werden in het menu. Die functionaliteit werkt niet meer na de upgrade.
Op termijn willen we samen met gebruikers uitzoeken wat voor navigatie-opties het beste past bij de content en gebruikers van noraonline. Ondertussen hevelen we de navigatie binnen menu-items door naar een navigatiemenu rechts op de pagina, zodat je als gebruiker de gelegenheid blijft houden om door te klikken binnen een onderwerp.
Bij het maken van de navigatiemenu's rechts hebben we uiteraard rekening gehouden met:
- digitale toegankelijkheid (markering als navigatie)
- bestaande afbeeldingen rechtsboven in de pagina's (worden overgenomen)
- bestaande kaders met informatie over de pagina zoals contactgegevens of de laag binnen het vijflaagsmodel (informatie wordt nog steeds getoond)
- optimalisatie van de beschikbare ruimte voor tabellen en hoofdtekst (het navigatiemenu komt ver in de marge van de pagina te staan)
- balans tussen herkenbare layout over de hele wiki heen en flexibiliteit voor de individuele onderwerpen en pagina's (vormgeving en volgorde zijn hetzelfde, invulling en aanvulling verschilt)
Wat merk ik er van als de upgrade eenmaal gedaan is?
Uiterlijk 6 februari is de upgrade voltooid. Op dat moment geldt:
- Elke pagina die in het oude menu op niveau 1 stond (zoals Thema's) of niveau 2 (zoals de individuele thema's), blijft terug komen in het nieuwe menu links.
- Elke pagina op niveau 3 of lager (zoals de individuele pagina's binnen een thema) valt weg uit het menu links.
- Elke pagina die gekoppeld is aan het huidige menu (en een aantal andere) krijgt een navigatiemenu rechts:
- met een doorklikmogelijkheid naar het bovenliggende onderwerp (dus van niveau 4 naar niveau 3 of van niveau 3 naar niveau 2)
- met een afbeelding van het bovenliggende onderwerp (voor de snelle herkenbaarheid) of van de pagina zelf (als deze al een afbeelding had op die plek)
- met een inhoudsopgave naar gerelateerde pagina's op hetzelfde niveau of het niveau er boven (zodat je bijvoorbeeld makkelijk doorklikt binnen een thema, of van een begrip terugkeert naar de overzichtspagina begrippenkader)
- met een contactpersoon en contactgegevens, voor zover bekend (en anders een link naar NORA Beheer)
- met eigenschappen zoals die nu al regelmatig rechtsboven in de pagina te zien waren, zoals de status (concept/actueel/vervangen/uitgefaseerd)
Wat merk ik er van vóór de upgrade voltooid is?
Het is een behoorlijke klus om alle pagina's te voorzien van het juiste menu, door het toevoegen of wijzigen van sjablonen. We zetten een deel van de nieuwe menu's vast in productie voor de upgrade, om te testen dat er geen dode links et cetera in staan en om veel werk op de upgrade dag zelf te voorkomen.
Als je pagina's op je persoonlijke volglijst hebt staan kun je mailtjes verwachten van wijzigingen die niet inhoudelijk zijn: het aanmaken van een tijdelijke kopie van de pagina, het toevoegen van een sjabloon of het aanpassen van een bestaand sjabloon.
En je kunt nieuwe navugatiemenu's tegenkomen, die getest worden ofwel al af zijn. Op pagina's met direct bovenaan een tabel, of een aantal blokken in de hoofdtekst kan met zo'n nieuw menu nog een witruimte te zien zijn, doordat het menu er niet naast lijkt te passen. Na de upgrade is het linker menu smaller en zal het rechter menu verder in de marge zitten, waardoor dit is opgelost.
Planning & sitenotice
Op het moment mikken we op een upgrade de 2e februari, maar we werken nog hard aan de voorbereidingen. Zodra het definitieve migratiemoment (naar de nieuwe versie van het platform) bekend is zullen we een sitenotice op noraonline plaatsen, zodat gebruikers weten binnen welk tijdvak de site tijdelijk offline kan zijn en wijzigingen niet meer worden opgeslagen (freeze-periode)
Helpen de upgrade een succes te maken
Zie je zo'n nieuw menu en klopt er iets niet, laat dat dan weten, het liefst met wat je opvalt en een link naar de pagina. We horen het ook graag als je mee wilt denken over de navigatie binnen en tussen onderwerpen, of over de bredere structuur en layout van de wiki: we willen een gebruikerspanel vormen voor een redesign.
- bevinding melden navigatiemenu
- aanmelden gebruikerspanel noraonline
- Werkzaamheden volgen via Recente wijzigingen,
Per 1-1-2023 gaan de wijzigingen aan de NORA Bindende Architectuurafspraken in[bewerken]
22 december 2022 - Per 1 januari veranderen de Bindende Architectuurafspraken van de NORA. Het gaat om de volledige set van wijzigingen waar de NORA Gebruikersraad op 13 september 2022 akkoord op gaf:
Geen Basisprincipes en Afgeleide principes meer, maar Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen, Architectuurprincipes en Implicaties van Architectuurprincipes.
De nieuwe set met afspraken is consistenter, actueel, rechtstreeks herleidbaar naar beleidskaders. Door de verschillende niveaus zijn ze zowel geschikt voor het gesprek met bestuurders en beleidsmedewerkers, als voor de dagelijkse praktijk van de uitvoering.
- Landingspagina met uitleg Bindende Architectuurafspraken
- Poster-index voor Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen
- Volledige set van wijzigingen
- Besluit NORA Gebruikersraad
Implementatie op noraonline bijna voltooid
Sinds september is hard gewerkt aan de implementatie van deze wijzigingen op noraonline.nl:
- Pagina's die vervallen zijn gemarkeerd met banners bovenin de pagina
- Nieuwe pagina's zijn aangemaakt (zoals Bindende Architectuurafspraken)
- Pagina's die kleine wijzigingen nodig hebben (zoals een actuele verwijzing) zijn klaargezet als nieuwe versie
- Pagina's waar nog inhoudelijk naar gekeken moet worden zijn gemarkeerd met banners en de inhoudelijk eigenaren wordt gevraagd hier in 2023 tijd voor te maken
De laatste acties voor de implementatie zullen op 2 en 3 januari plaatsvinden:
- In het archief plaatsen van de vervallen pagina's
- Live zetten van klaargezette nieuwe versies
- Status van de nieuwe afspraken wijzigen van Concept naar Actueel
Communicatie & promotie in 2023
Binnen de NORA Familie hebben al behoorlijk wat mensen meegedacht aan de wijzigingen in de reviewfase en daarna. Maar daarbuiten is de wijziging nog niet erg bekend. In 2023 is het daarom de hoogste tijd voor communicatie- en promotiecampagnes. Dat moet een goede mix worden tussen zenden (artikelen, uitleg, posters, blogs, filmpje of podcast) en de interactie zoeken in bestaande overleggen, conferenties et cetera.
Heb jij behoefte aan een presentatie in jullie overleg, wil je een vraag stellen of heb je een tip om de bekendheid te vergroten? Stuur dan even een mailtje naar nora@ictu.nl.
Ga je zelf aan de slag en wil je beeldmateriaal hergebruiken? Graag, vooral doen! Download:
- Pictogrammen Kernwaarden en Kwaliteitsdoelen
- poster Kernwaarden & Kwaliteitsdoelen als afbeelding (.jpg of .png)
- poster Kernwaarden & Kwaliteitsdoelen in afdrukkwaliteit (PDF, 1,49 MB).
Ga je een presentatie geven en wil je veel van de pictogrammen hergebruiken in powerpoint? Stuur dan even een mailtje naar nora@ictu.nl en we sturen je onze standaard-presentatie inclusief alt-teksten om aan de digitale toegankelijkheideisen van de WCAG te voldoen.
Twee nieuwe gezichten bij NORA Beheer & Doorontwikkeling[bewerken]
30 september 2022 - Half september 2022 zijn twee nieuwe mensen gestart bij het team van NORA Beheer & Doorontwikkeling, zodat we voorlopig weer even wat meer slagkracht hebben. Tegelijk zijn we nog op zoek naar iemand die voor de langere termijn in het team wil starten en daarbinnen door wil groeien.
Peter Makkes is een bekend gezicht in de NORA Familie, aangezien hij al jaren als community manager en beheerder bij de GEMMA (Gemeentelijke ModelArchitectuur) werkt. Dat blijft hij ook gewoon doen, maar we zijn blij dat we in goed onderling overleg zijn ervaring ook bij de NORA in mogen zetten. De rest van 2022 zal hij delen van het dagelijks beheer op zich nemen, waaronder de check en acceptatie van wijzigingen in de wiki.
Gerben Wulff is een nieuwkomer in de architectuur, maar zijn ervaring op wikipedia maakt hem een waardevolle hulp bij het implementeren van de wijzigingen van RFC Bindende architectuurafspraken 2022. Deze klus duurt tot het einde van 2022, aangezien de ingangsdatum van het RFC door de Gebruikersraad op 1-1-2023 is gezet.
We heten Peter en Gerben hiermee van harte welkom in het team NORA Beheer en in de NORA Familie, hopelijk voelen ze zich hier snel thuis.
Met vriendelijke groeten,
Marieke Vos, Community manager NORA Familie
Ingrijpende wijzigingen aan de NORA Bindende Architectuurafspraken per 1-1-2023[bewerken]
27 september 2022 - Het heeft een lange aanloop gehad, maar nu is de hele set met wijzigingen definitief: per 1-1-2023 vervallen de Basisprincipes en Afgeleide principes van NORA en komen de Kernwaarden van Dienstverlening, Kwaliteitsdoelen, Architectuurprincipes en Implicaties van Architectuurprincipes er voor in de plaats. Vanaf die datum moet iedereen die overheidsdiensten ontwerpt of her-ontwerpt deze afspraken toepassen.
Op 13 september besloot de NORA Gebruikersraad om ook de vers opgeleverde set van 89 implicaties goed te keuren (of althans 88 er van, met een toezegging van de Werkgroep NORA Architectuur Principes om de 89e te herzien).
Het totaal aan wijzigingen staat daarmee in het RFC Bindende architectuurafspraken 2022.
De implementatie op noraonline wordt al voorbereid, zo zal vanaf volgende week een banner met een waarschuwing te zien zijn op alle pagina's die komen te vervallen.
Uiteraard zullen de oude pagina's ook na 1-1-2023 beschikbaar blijven in het archief van noraonline, met dezelfde url als voorheen en een link naar de actuele afspraken. Zo blijven oude architectuurproducten bruikbaar en kan ook wie pas later tijd heeft om de impact van de wijzigingen voor hun eigen werk de oude en de nieuwe afspraken raadplegen en vergelijken.