Review Referentiearchitectuur Regie op Gegevens: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(eerste schets & copy-paste, nog lang niet af)
 
(tekstvoorstel voor Bert Lukkien)
Regel 2: Regel 2:
{{RoG}}
{{RoG}}
==Waarom een referentiearchitectuur Regie op Gegevens?==
==Waarom een referentiearchitectuur Regie op Gegevens?==
De referentiearchitectuur is opgesteld om ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsadviseurs van publieke en private dienstverleners de technische en functionele overwegingen aan te reiken die ze nodig hebben om waarborgen uit te werken bij het delen van gegevens met derden. Het biedt een goede vertaling van beleid en regelgeving op architectuurniveau, met bijpassende standaarden en best practices. Zodat ontwerpers bij publieke en private dienstverleners de juiste implementatiekeuzes kunnen maken.


==Waarom een publieke review?==
Centraal staat de wat-vraag: Wat moet er geregeld/ingericht worden om de doelstellingen te kunnen realiseren? Het “scharnierpunt” is hierbij het Functiemodel Regie op Gegevens. De hoe-vraag (met welke concrete oplossingen wordt die wat-vraag ingevuld) wordt open gelaten en kan je dus invullen in de (architectuur van de) sectoren/projecten zelf.


==Positionering van de referentiearchitectuur==
==Waarom een publieke review en van wie zoeken we feedback?==
De referentiearchitectuur voor het delen van gegevens is gepositioneerd als generiek model tussen wetgeving/beleid enerzijds en de concrete initiatieven voor het digitaal delen van gegevens die al onderweg zijn of nog gaan komen anderzijds (dienstverleners).  
We zijn op zoek naar feedback vanuit de community van architecten, ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsmedewerkers in de publieke sector. Jullie zijn de professionals die Regie op Gegevens in de praktijk zullen moeten realiseren, met de handvatten die we je in dit document aanreiken. Test die handvatten, kijk of ze zinnig zijn en bruikbaar, stuur ons je bevindingen en wij gebruiken die om ze te verbeteren.


De referentiearchitectuur beoogt ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsadviseurs van zowel overheden als private dienstverleners inzicht te bieden in functionele en technische overwegingen om waarborgen bij delen van gegevens met derden uit te werken. Door een goede vertaling te bieden van beleid en regelgeving voor ontwerpers (publiek en privaat) op architectuurniveau, met bijpassende standaarden en best practices, zijn dienstverleners beter in staat juiste implementatiekeuzes te maken.  
==Waarover zoeken we feedback?==
De review gaat over de [[Referentiearchitectuur Regie op Gegevens]], in de versie die op noraonline is gepubliceerd. De referentiearchitectuur is ontwikkeld binnen het bredere Programma Regie op Gegevens. De andere producten van dit programma gaan op dit moment niet in publieke review.


NB: Anders gesteld: de wat-vraag (wat moet er geregeld/ingericht worden om de doelstellingen te kunnen realiseren met als “scharnierpunt” het Functiemodel Regie op gegevens) staat centraal en minder de hoe-vraag (met welke concrete oplossingen wordt die wat-vraag ingevuld). Die hoe-vraag wordt dus ingevuld door de (architectuur van de) sectoren/projecten zelf.
De referentiearchitectuur is in hoofdstukken opgedeeld, via het kadertje rechts kan je doorklikken tussen de verschillende hoofdstukken en terug naar deze reviewpagina.


==Afbakening referentiearchitectuur==
Meer lezen over het Programma Regie op Gegevens:
Om de doelstellingen van Regie op Gegevens ten aanzien van het inzien en delen van gegevens te realiseren zijn in de toekomstige oplossing twee aandachtsgebieden te onderkennen, te weten:  
* [https://www.digitaleoverheid.nl/overzicht-van-alle-onderwerpen/regie-op-gegevens/ op Digitale Overheid]
* [https://rog.pleio.nl/ Community Regie op Gegevens op Pleio]


# ontsluiten (ter beschikking stellen) van de persoonsgegevens aan burgers (of met volmacht aan dienstverleners) uit bronnen van de overheid, eventueel met gebruik making van gegevensservices en vertrouwensservices;
==Hoe reageer ik en hoe verloopt de verwerking van reacties?==
# gebruik van deze persoonsgegevens door burgers in hun relatie met dienstverleners (dus nadat ze door de overheid ter beschikking gesteld zijn).
Op elke pagina binnen de referentiearchitectuur staat (in het kader rechts): {{Reviewknop RoG}}.
Als je op deze link klikt opent je mailprogramma en kun je een mail versturen naar nora@ictu.nl. In de mail staan standaard de reviewvragen herhaald, voel je vrij om deze te beantwoorden, te negeren en/of aan te vullen met je eigen opmerkingen.


Binnen het aandachtsgebied ontsluiten is de rol van de overheid opgevat als die van bronhouder (leverancier van gegevens). Binnen het aandachtsgebied gebruik is de rol van de overheid (ten minste) marktmeester. Dit wordt ingevuld door wet- en regelgeving in combinatie met het vertrouwensraamwerk.  
Alle reacties worden verzameld door [[NORA Beheer]] en gecheckt op volledigheid en begrijpelijkheid. Als alles in goede orde ontvangen is krijgt de reviewer een ontvangstbevestiging, waar nodig stellen we een paar aanvullende vragen.


Deze referentiearchitectuur beperkt zich tot de overheid als bronhouder.  
Na het aflopen van de reviewtermijn draagt NORA Beheer alle reacties in één keer over aan het Programma Regie op Gegevens, die er inhoudelijk mee aan de slag gaan.  


==Wat willen we van jullie weten?==
Daarnaast publiceert NORA Beheer een overzicht van alle reacties die zijn binnengekomen op noraonline.nl. Reacties worden gepubliceerd met de naam van de indiener er bij. Als je namens een organisatie reageert, of juist liever anoniem wilt blijven, vermeldt dit dan even in je oorspronkelijke mailtje.
# De referentiearchitectuur probeert invulling te geven aan
 
Zodra bekend is hoe de reacties verwerkt gaan worden zullen we ook dat publiceren via noraonline.nl en laten weten aan iedereen die gereageerd heeft.
 
==Alle pagina's in de review==
 
# [[Doel en scope Referentiearchitectuur Regie op Gegevens|Doel en scope Referentiearchitectuur]]
# [[Juridisch kader Regie op Gegevens|Juridisch kader]]
# [[Leidende principes Regie op Gegevens|Leidende principes]]
# [[Functiemodel Regie op Gegevens|Functiemodel Regie op Gegevens]]
# [[Gegevens (Regie op Gegevens)|Gegevens]]
# [[Proces (Regie op Gegevens)|Proces]]
# [[Applicatie (Regie op Gegevens)|Applicatie]]
# [[Infrastructuur (Regie op Gegevens)|Infrastructuur]]
# [[Governance Vertrouwensraamwerk (Regie op Gegevens)|Governance Vertrouwensraamwerk]]
 
==De reviewvragen: Wat willen we van jullie weten?==
We horen graag jullie feedback op de referentiearchitectuur. Omdat er in 2022 nog een nieuwe versie verwacht wordt, zijn tekstuele opmerkingen minder van belang, maar gaat het vooral om de inhoudelijke bruikbaarheid van de referentiearchitectuur voor jou als professional.
 
===Overzicht en inzicht===
Regie op Gegevens is een breed onderwerp met vele facetten, waarbij per onderdeel uitvoerige detailleringen mogelijk zijn. Er blijkt vooral behoefte te zijn aan het creëren van overzicht en inzicht in relevante onderwerpen en samenhang. Deze referentiearchitectuur is een poging om dit overzicht te creëren, waarbij in 30 pagina’s de grote lijnen beschreven zijn en voor nadere toelichting verwezen wordt naar documentatie met meer detailuitwerkingen.
 
:1. '''Is dit overzicht voor jou als architect duidelijk? Zie je het jezelf gebruiken en waarvoor?'''
 
===Vertrouwen en interoperabiliteit===
Om Regie op Gegevens te realiseren zijn er in de kern twee zaken nodig: vertrouwen en interoperabiliteit. De burger zal alleen bereid zijn om vrijwillig zijn persoonsgegevens te delen met derde partijen, als hij er op kan vertrouwen dat niet meer gegevens gebruikt worden dan maximaal noodzakelijk en dat ze alleen voor het afgesproken doel worden gebruikt. En er moet keuzevrijheid mogelijk zijn tussen verschillende diensten, die elk het delen van gegevens ondersteunen.
 
:2. '''Biedt de referentiearchitectuur genoeg om dit benodigde vertrouwen op te bouwen? Waarom wel / niet?'''
:3. '''Biedt de referentiearchitectuur genoeg om de benodigde interoperabiliteit te garanderen? Waarom wel / niet?'''
===Functiemodel Regie op Gegevens===
De referentiearchitectuur gebruikt het [[Vijflaagsmodel]], waarbij elke laag een view of perspectief geeft op het onderwerp Regie op Gegevens. Het functiemodel Regie op Gegevens, is ingevuld op het niveau van bedrijfsfuncties, met daaronder applicatie- en infrastructurele services.
 
De technische oplossing daaronder hoort thuis in een solution architectuur en laten we over aan de partijen zelf. Deze worden onderkend, maar verdere uitwerking (solutions) wordt overgelaten aan de implementerende partijen (als dienstverleners). De services zijn onderkend zodat samenwerking, koppeling en uitwisseling op basis van (indien nodig nog nader te bepalen) standaarden mogelijk wordt. 
:4. '''Is het Functiemodel Regie op Gegevens voor jou als architect compleet en begrijpelijk?'''
:5. '''Ga je het gebruiken? Waarom (niet)?'''

Versie van 13 apr 2022 13:54


Deze pagina is in opbouw. Kom later terug om het resultaat te zien of neem contact op met nora@ictu.nl als je mee wilt werken aan de eerste concepten.
Logo van het programma Regie op Gegevens

Onderdeel van Referentiearchitectuur Regie op Gegevens.
Status: In review, versie 2021

Reviewreactie insturen

Waarom een referentiearchitectuur Regie op Gegevens?[bewerken]

De referentiearchitectuur is opgesteld om ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsadviseurs van publieke en private dienstverleners de technische en functionele overwegingen aan te reiken die ze nodig hebben om waarborgen uit te werken bij het delen van gegevens met derden. Het biedt een goede vertaling van beleid en regelgeving op architectuurniveau, met bijpassende standaarden en best practices. Zodat ontwerpers bij publieke en private dienstverleners de juiste implementatiekeuzes kunnen maken.

Centraal staat de wat-vraag: Wat moet er geregeld/ingericht worden om de doelstellingen te kunnen realiseren? Het “scharnierpunt” is hierbij het Functiemodel Regie op Gegevens. De hoe-vraag (met welke concrete oplossingen wordt die wat-vraag ingevuld) wordt open gelaten en kan je dus invullen in de (architectuur van de) sectoren/projecten zelf.

Waarom een publieke review en van wie zoeken we feedback?[bewerken]

We zijn op zoek naar feedback vanuit de community van architecten, ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsmedewerkers in de publieke sector. Jullie zijn de professionals die Regie op Gegevens in de praktijk zullen moeten realiseren, met de handvatten die we je in dit document aanreiken. Test die handvatten, kijk of ze zinnig zijn en bruikbaar, stuur ons je bevindingen en wij gebruiken die om ze te verbeteren.

Waarover zoeken we feedback?[bewerken]

De review gaat over de Referentiearchitectuur Regie op Gegevens, in de versie die op noraonline is gepubliceerd. De referentiearchitectuur is ontwikkeld binnen het bredere Programma Regie op Gegevens. De andere producten van dit programma gaan op dit moment niet in publieke review.

De referentiearchitectuur is in hoofdstukken opgedeeld, via het kadertje rechts kan je doorklikken tussen de verschillende hoofdstukken en terug naar deze reviewpagina.

Meer lezen over het Programma Regie op Gegevens:

Hoe reageer ik en hoe verloopt de verwerking van reacties?[bewerken]

Op elke pagina binnen de referentiearchitectuur staat (in het kader rechts): Reviewreactie insturen . Als je op deze link klikt opent je mailprogramma en kun je een mail versturen naar nora@ictu.nl. In de mail staan standaard de reviewvragen herhaald, voel je vrij om deze te beantwoorden, te negeren en/of aan te vullen met je eigen opmerkingen.

Alle reacties worden verzameld door NORA Beheer en gecheckt op volledigheid en begrijpelijkheid. Als alles in goede orde ontvangen is krijgt de reviewer een ontvangstbevestiging, waar nodig stellen we een paar aanvullende vragen.

Na het aflopen van de reviewtermijn draagt NORA Beheer alle reacties in één keer over aan het Programma Regie op Gegevens, die er inhoudelijk mee aan de slag gaan.

Daarnaast publiceert NORA Beheer een overzicht van alle reacties die zijn binnengekomen op noraonline.nl. Reacties worden gepubliceerd met de naam van de indiener er bij. Als je namens een organisatie reageert, of juist liever anoniem wilt blijven, vermeldt dit dan even in je oorspronkelijke mailtje.

Zodra bekend is hoe de reacties verwerkt gaan worden zullen we ook dat publiceren via noraonline.nl en laten weten aan iedereen die gereageerd heeft.

Alle pagina's in de review[bewerken]

  1. Doel en scope Referentiearchitectuur
  2. Juridisch kader
  3. Leidende principes
  4. Functiemodel Regie op Gegevens
  5. Gegevens
  6. Proces
  7. Applicatie
  8. Infrastructuur
  9. Governance Vertrouwensraamwerk

De reviewvragen: Wat willen we van jullie weten?[bewerken]

We horen graag jullie feedback op de referentiearchitectuur. Omdat er in 2022 nog een nieuwe versie verwacht wordt, zijn tekstuele opmerkingen minder van belang, maar gaat het vooral om de inhoudelijke bruikbaarheid van de referentiearchitectuur voor jou als professional.

Overzicht en inzicht[bewerken]

Regie op Gegevens is een breed onderwerp met vele facetten, waarbij per onderdeel uitvoerige detailleringen mogelijk zijn. Er blijkt vooral behoefte te zijn aan het creëren van overzicht en inzicht in relevante onderwerpen en samenhang. Deze referentiearchitectuur is een poging om dit overzicht te creëren, waarbij in 30 pagina’s de grote lijnen beschreven zijn en voor nadere toelichting verwezen wordt naar documentatie met meer detailuitwerkingen.

1. Is dit overzicht voor jou als architect duidelijk? Zie je het jezelf gebruiken en waarvoor?

Vertrouwen en interoperabiliteit[bewerken]

Om Regie op Gegevens te realiseren zijn er in de kern twee zaken nodig: vertrouwen en interoperabiliteit. De burger zal alleen bereid zijn om vrijwillig zijn persoonsgegevens te delen met derde partijen, als hij er op kan vertrouwen dat niet meer gegevens gebruikt worden dan maximaal noodzakelijk en dat ze alleen voor het afgesproken doel worden gebruikt. En er moet keuzevrijheid mogelijk zijn tussen verschillende diensten, die elk het delen van gegevens ondersteunen.

2. Biedt de referentiearchitectuur genoeg om dit benodigde vertrouwen op te bouwen? Waarom wel / niet?
3. Biedt de referentiearchitectuur genoeg om de benodigde interoperabiliteit te garanderen? Waarom wel / niet?

Functiemodel Regie op Gegevens[bewerken]

De referentiearchitectuur gebruikt het Vijflaagsmodel, waarbij elke laag een view of perspectief geeft op het onderwerp Regie op Gegevens. Het functiemodel Regie op Gegevens, is ingevuld op het niveau van bedrijfsfuncties, met daaronder applicatie- en infrastructurele services.

De technische oplossing daaronder hoort thuis in een solution architectuur en laten we over aan de partijen zelf. Deze worden onderkend, maar verdere uitwerking (solutions) wordt overgelaten aan de implementerende partijen (als dienstverleners). De services zijn onderkend zodat samenwerking, koppeling en uitwisseling op basis van (indien nodig nog nader te bepalen) standaarden mogelijk wordt.

4. Is het Functiemodel Regie op Gegevens voor jou als architect compleet en begrijpelijk?
5. Ga je het gebruiken? Waarom (niet)?