Geo/FAQ
- Onderdeel van
- Thema's
- Contact
- Paul Janssen en Jan van Gelder
- p.janssen@geonovum.nl
- Status
- Actueel
Wanneer is Geo relevant bij een architectuur?[bewerken]
GEO is relevant als er ruimtelijke data, analyses of kaart-visualisaties betrokken zijn. Ruimtelijke data is data die verwijst naar locaties of zelf geometrie bevat. Er wordt regelmatig beweerd dat 80% van alle informatie een locatiecomponent heeft en geodata bevat, dus geo is al snel van belang.
Geo neemt in de architectuur in belang toe als de applicatie of website zelf geodata maakt of bewerkt. Geodata vereist speciale opslagmethodes voor de database, programmatuur (GIS) voor analyse en presentatie en services voor distributie. Zie ook: Wat is geo-informatie
Welke stappen doorloop je bij het opstellen van een ontwerp van een architectuur met Geo?[bewerken]
Uitgangspunt is dat geo een integraal onderdeel is van het totaal aan informatie. Geografie is daarmee één van de aspecten van de complete informatie, het ruimtelijke aspect. Hoewel het maar een aspect is behoeft het wel apart aandacht.
De stappen bij het doorlopen van een ontwerp met geo-informatie wijken in principe niet af van een meer administratief IT traject. De betrokken architecten en ontwikkelaars dienen wel goed op de hoogte te zijn van de belangrijkste geo-concepten, geo-standaarden en geo-software.
In Nora Dossier Geo-informatie (PDF, 5,03 MB) worden een aantal geo-aspecten van een architectuur toegelicht:
- Geo-concepten (hoofdstuk 2.2)
- Bedrijfsarchitectuur (hoofdstuk 4.2)
- Hoofdprincipe (AP18) en afgeleide principe (hoofdstuk 4.2.2.)
- Informatiearchitectuur (hoofdstuk 4.2)
- Technische architectuur (hoofdstuk 4.3)
Speciale aandacht is altijd nodig voor de data:
- internationaal gestandaardiseerde datatypes voor geometrieën: vectoren, rasters, images, 3D, puntwolken
- het vaak grote datavolume en speciale indexeringsmethodes
- ruimtelijke relaties versus relationele relaties
- objectoriëntatie versus kaartgericht
Qua projectaanpak heeft een geo-project vaak een meer interactieve en recursieve aanpak vanwege sterke user-interactie met de kaart en de dynamische koppelingen en gewenste flexibiliteit met vele (vaak externe) databronnen.
Aan welke wettelijke normen of richtlijnen moet je voldoen?[bewerken]
Standaardisatie in het geo-domein is voor een belangrijk deel internationaal georganiseerd, o.a. bij ISO, OGC en W3C. Vaak betreft dit conceptuele standaarden voor methoden en technische standaarden voor specificaties. Via Geonovum wordt participatie in die organisaties gecoördineerd. De internationale standaarden worden gevolgd en toegepast in de nationale context.
- Beleid en Wetgeving
- Basisstandaarden - Pas toe of leg uit.
- Raamwerk van geo-standaarden - Nationaal en Internationaal
- Verplicht gebruik authentieke gegevens uit de (Geo)basisregistraties: BRK, BRT, BGT, BAG, BRO
- Webrichtlijnen en Geo
- Informatiemodellen en berichtuitwisseling
- Geo-informatiemodellen
- Technisch register voor geo-standaarden in Nederland
Binnen de geo-sectoren zijn veel informatiemodellen ontwikkeld. Een aantal ervan hebben ook een wettelijk kader voor de berichtuitwisseling (IMKL-IMRO-IMGEO) of bindende afspraken binnen de sector (IMNA).
Zijn er visies geschreven voor Geo-informatie?[bewerken]
Infrastructuur & Waterstaat is het beleidsvoerend ministerie voor geo-informatie. Geo-informatie is echter een departementaal overstijgend onderwerp. Op verschillende niveaus zijn er visies beschikbaar over gebruik van geo-informatie.
- Geosamen: Een gemeenschappelijke geo-visie van overheid, bedrijfsleven en wetenschap 2014-2020
- Unie van Waterschappen: Geo-visie U 2011-2015
- Rijkswaterstaat
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
- Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA)
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.NL)
- KWR Watercycle Research Institute
- Schouwen-Duivenland Beleidsvisie Geo-informatie
- Gemeente Stein Geo-beleidsplan
Zijn er (referentie)architecturen voor Geo?[bewerken]
In onderstaande lijst worden voorbeelden gegeven.
- Nora Dossier Geo-informatie.pdf (PDF, 5,03 MB)
- Geonovum: geo-architectuur
- Geo in Gemma: ‘Locatie’ in de gemeentelijke bedrijfsvoering en modelarchitectuur
- Rijkswaterstaat
- Ministerie van Economische zaken
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
- WILMA (Waterschaps Informatie & Logisch Model Architectuur)
- PETRA (Provinciale EnTerprise ReferentieArchitectuur), Provinciale Geo Architectuur (PGA)
- Rijksuniversiteit Groningen
- Nationale Politie Architectuur Generieke Geo-Voorziening
- Ministerie van Defensie
- VeRa (Veiligheidsregios Referentie Architectuur)
- AGNES: Architectuurmodel voor de Geo-informatievoorziening in de NEtbeheer-Sector
- PDOK architectuur
- RIVM data-architectuur
- INSPIRE architectuur
- ISO Geographic information (ISO/TC211)
- Open Geospatial Consortium(OGC)
- Europees Location Framework
Welke bouwstenen kan je eventueel toepassen c.q. hergebruiken?[bewerken]
De volgende lijst verwijst naar online beschikbaar geo-informatie en/of metadata.
- Overzicht (inter)nationale geo-dataportalen
- Zoeken naar geo-bestanden en services in Nederland in Nationaal Georegister.
- PDOK: Platform van de overheid voor het online publiceren en gebruiken van geo-data, 100 datasets waaronder de geo-basisregistraties BAG, BRK, BGT, BRT
- Gratis platform voor het publiceren van Open Geo-data voor overheden
- Provinciaal geo-register van de provincies
- Gemeentelijke knooppunten voor raadplegen (geo)basisregistraties
- Landelijke voorziening voor gebruik luchtfoto's door overheden
- Satellietdataportaal/
- Atlas van de fysieke leefomgeving
- Geodata voor de veiligheidsregio´s
- EDUGIS: Geodata voor het onderwijs
- Beter benutten van locatiegebonden gegevens
De volgende lijst verwijst naar informatie over veel gebruikte tooling om geografische data te visualiseren en applicaties te bouwen (GIS-software).
- Links naar Open Source en Commerciële GIS software
- Eenvoudige wizrd en api (Open Source) voor het publiceren van online kaarten op websites
- API voor het geautomatiseerd publiceren van Open Geo-data voor overheden
- Plugin's om PDOK en INSPIRE data makkelijk in GIS desktopsoftware te gebruiken
- Open Source web applicatie voor viewen van geo-data
- Open Source community voor (gemeentelijke) overheden voor software en online publiceren van open-data
- Validators voor controleren of data service conform de standaarden zijn opgesteld
Met welke Geo-aspecten heb je te maken bij internationale projecten?[bewerken]
- internationaal Europese en nationale wetgeving
- Geonovum: INSPIRE - Europese richtlijn geo-informatie
- OGC: Internationale standaarden voor Geo-informatie
- INSPIRE
- INSPIRE home page
Bij welke overheidsorganisaties is GEO op goede wijze toegepast en kunnen als voorbeeld dienen?[bewerken]
Deze lijst is niet uitputtend en bevat bijvoorbeeld geen gemeentelijke overheden.
- Rijkswaterstaat (RWS)
- Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
- Kadaster
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
- Planbureau voor de leefomgeving (PBL)
- Rijksinstituut voor Cultureel erfgoed (RCE)
- Provincies
- Staatsbosbeheer
Waar kan ik verder lezen over Geo?[bewerken]
- Presentatie thema Geo - voor NORA gebruikersraad.pdf (PDF, 4,62 MB)
- Kennisplein Geonovum: Nieuws, Documentatie, Communicatie
- Geo-data portalen
- Linked data
- 3D Geo-informatie
- Geo-visualisatie
- GeoAwesomeness
- Vereniging Geo-Informatie Nederland
- Gis Magazine
- Wikipedia(NL): Geo-informatie
- Wikipedia(NL): Wat is gis?
- Wikipedia(EN): GIS
Waar vind ik bestaande Geo-communities?[bewerken]
- NEN normcommissie geoinformatie
- PDOK Forum
- Community voor open source geo-software
- Branche vereniging Geobusiness
- GeoServer Community
- Postgress community
- Platform Linked Data
- vereniging voor de digitale aspecten van het omgevingsrecht
Voldoe je met Google Maps aan de richtlijnen en standaarden van de overheid?[bewerken]
- Memo waarbij kritische kanttekeningen gemaakt worden van het gebruik van Google Maps (API) vanuit het juridisch oogpunt, privacy en publiek belang (PDF, 214 kB)
- Artikel over nadelen van het gebruik van commerciële kaartdiensten zoals Google Maps versus een alternatief van het gebruik van (geo)basisregistraties, open data en open source (PDOK-kaart API) (PDF, 1,64 MB)
Kanttekeningen vanuit wettelijke kader en privacy:
- Overheidsorganisaties, van groot tot klein hebben bij het uitoefenen van hun publiekrechtelijke taak de wettelijke plicht gebruik te maken van gegevens uit de basisregistraties zoals de BRT als zij een kaartje willen afbeelden. Gebruik door hen van een Google Maps API is in strijd daarmee. (zie artikel 7k jo 7f jo 98a van de Kadasterwet).
- Het privacybeleid van Google laat het toe dat ze gegevens uit al haar diensten (ook Google Maps) mag combineren. De verwerking van deze persoonsgegevens zijn hierbij niet welbepaald en onvoldoende specifiek en daarmee in strijd met artikel 7 van de WBP door het ontbreken van de vereiste doelomschrijving en doelbinding.
- De data (die je zelf toevoegt op de kaart) staat op servers in de VS met de bekende privacy problemen.
Opmerkingen vanuit publiek belang:
- Het contractuele kader mag als vrij eenzijdig getypeerd worden: het geeft veel rechten aan Google en beperkt die van de gebruiker.
- De voorwaarden van Google zijn moeilijk te doorgronden.
- Data op de servers van Google mag door Google in elke vorm worden hergebruikt (dus ook het surfgedrag/kaartgebruik van de gebruiker).
- Er mogen reclames door Google getoond worden.
- Er is geen garantie voor de beschikbaarheid van de dienstverlening.
- Het gebruik is niet gratis boven een bepaald niveau.