Beschouwingsmodel server

Onderdeel van: Thema's
Contact: Guus van den Berg; Guus.vandenberg@cip-overheid.nl
Status: Dit thema wordt momenteel opnieuw bekeken door de Expertgroep Beveiliging

Context

Servers zijn computers die via clients applicatieve diensten beschikbaar stellen aan eindgebruikers of aan andere computersystemen. De gekleurde blokken in onderstaande figuur zijn voorbeelden van verschillende typen servers in de netwerktopologie van een organisatie. Een gebruiker logt vanuit internet aan op een authenticatieserver. Deze server geeft de relevante gebruikersgegevens door aan een portal-toegangsserver, die op zijn beurt applicatieve diensten vanuit backoffice servers beschikbaar stelt. De onderste gebruiker is een medewerker van een vertrouwde partij en zoekt via dat kanaal informatie op een webserver van de partnerorganisatie. Dit beschouwingsmodel beschrijft alle infrastructurele IB-problemen en oplossingen, die servers gemeenschappelijk hebben en daarom als ‘generiek’ gekenmerkt kunnen worden.

Servers van een organisatie

Probleem

Kwetsbaarheden in uitvoerbare code zorgt voor mogelijkheden tot besmetting (virus en malware) waardoor ongeautoriseerde toegang kan plaatsvinden en dataverlies of datalekkage kan ontstaan. De uitvoerbare code betreft Operating Systemen en applicaties.
Meer functionaliteit ingeschakeld dan nodig is voor de bedrijfsvoering, waardoor mogelijkheden tot diefstal of inbreuk toenemen.
Gevoelig voor aanvallen van buitenaf, zoals (D)DoS en SYN (Synchronous) flood, met name servers in de DMZ. Distributed Denial-of-service aanvallen (D)DoS, zijn pogingen om dienstverlening via computers of netwerken van computers onmogelijk te maken voor de bedoelde gebruikers. Wat er gebeurt is dat het doelsysteem verzadigd wordt met dummy-communicatieverzoeken, zodat het systeem overbelast raakt en de bedoelde gebruiker uiteindelijk geen dienst kan afnemen. Iets vergelijkbaars gebeurt met Synchronous flood (SYN), waarbij het doelsysteem TCP-SYN pakketjes ontvangt, SYN-ACK pakketjes terugstuurt, maar nooit een ACK bevestiging krijgt omdat de SYN-ACK pakketjes door de hacker (-tool) naar een fout adres gerouteerd worden. De server raakt vervolgens overbelast omdat het toch blijft proberen voor elk communicatieverzoek een ACK bevestiging terug te krijgen.
Single point of Failure in de informatieketen (SpoF), afhankelijk van de functie van de server.

Oplossing

Servers kunnen worden beschouwd als een stelsel van functieblokken. Elk functieblok is voor de uitvoering van z’n taak uitgerust met beveiligingsfuncties. Per beveiligingsfuctie is in onderstaande tabel aangegeven welke IB-mechanismen per functieblok van toepassing zijn. Beheerfuncties zijn uitgewerkt in het patroon voor interne koppelvlakken met beheer en audit.

Functieblokken van een server met zijn interfaces

Functieblok	Continuïteit	Geprogrammeerde controles	Zonering	Filtering	Identificatie Authenticatie	Autorisatie	Vastleggen gebeurtenissen	Controleren alarmeren	Systeemintegriteit
Beheerinterface	Inband & outband beheerinterface	Deployment Configuratie	Fysiek	nvt	2-factor	Gescheiden account voor beheer- en gebruikersfunct.	Logging van elke beheerhandeling	Alarm op ongeautoriseerde beheerhandeling	nvt
Systeeminterface	Dubbele poorten Inputbuffering	nvt	Media-encryptie	Virus-/malwarescanning spamfilter contentscan	1- of 2-factor	Minimaliseren rechten	vollopen buffers IB events	Drempelwaarden	Noodstop, foutloos berichtenverkeer
Applicatie	Uitwijkgeschikt, load balancing, Broncode deponeren	Controle op: Invoer Verwerking Uitvoer	nvt	nvt	nvt	Gebruikersaccounts Functionele accounts	Vollopen buffers IB events Applicatielog	Systeemresources, drempelwaarden, handhaven IB-functionaliteit	Hardening Sandbox Applicatiepatch
Infrastruct. middleware	Uitwijkvoorzieningen update/rollback	Deployment Configuratie	TLS/SSL Alleen noodzakelijke functionaliteit activeren	IDS firewall	LDAP, DNS, PKI	Systeemautorisaties, functionele accounts	Syslog vollopen queues IB events	Systeemresources, drempelwaarden, handhaven IB-functionaliteit	Hardening Sandbox Systeempatch Vulnerabilityscan
Operating system	Uitwijkvoorzieningen update/rollback	nvt	Ongebruikte poorten uitgeschakeld of verwijderd	nvt	Pincodeopstart Systeem ww	systeemautorisaties	syslog, logging, IB events	Systeemresources, drempelwaarden, handhaven IB-functionaliteit	Hardening Codescan/hash OS-patch Vulnerabilityscan
Hardware	Uitwijkvoorzieningen, dubbele PSU en netwerkinterface, fysieke of geografische scheiding	nvt	Afgesloten systeemkast	nvt	BIOS ww Tokens	Fysieke sleutel	Syslog Klok NTP, temperatuur, defecten	CPU load, buffer-overflow, netwerk-bandbreedte	Hardening Firmwarepatch
Uitvoer en opslag	Backup & Restore, RAIDx mirroring	nvt	Media-encryptie	nvt	WW gescheiden van toepassing-gegevens opgeslagen	Temp-bestanden alleen voor systeembeheer toegankelijk	Bewaartermijn, vollopen media, rollback	alarm vollopen disk, tape en queues	Foutloos berichtenverkeer en opslag (RAID)

Afwegingen

Niet alle maatregelen zijn relevant voor- en toepasbaar op elk type server. Per variant; applicatieserver, fileserver, mailserver of communicatieserver van het platformtype PC-OS server, UNIX-Midrange of Mainframe, zal op basis van een risicoafweging bepaald moeten worden welke maatregelen worden toegepast.

Voorbeelden

Applicatieserver, Fileserver, Mailserver, Domainserver, Communicatieserver

Gerelateerde patronen

De volgende patronen zijn gerelateerd aan Beschouwingsmodel server: