Architectuur internationaal: verschil tussen versies

Huidige versie van 16 dec 2023 om 13:49

Dit thema wordt sinds 2021 beheerd en langzaamaan geactualiseerd door de vakgroep Europa van ICTU. Anderen die bij willen dragen zijn van harte welkom!

Architectuur internationaal

Onderdeel van: Thema's
Contact: Vakgroep Europa van ICTU; VakgroepEU@ictu.nl
Status: Actueel

In dit thema komen alle architectuuronderwerpen aan de orde die de landsgrenzen overstijgen. Internationale afspraken hebben steeds meer invloed op informatiesystemen van Nederlandse organisaties. Vooral binnen de Europese Unie wordt samenwerking gestimuleerd op digitale dienstverlening.

Waarom is Architectuur internationaal van belang?[bewerken]

Voor overheden die over de grens werken is internationale interoperabiliteit belangrijk. Ook lokale organisaties hebben met internationale architectuur te maken, omdat architectuureisen via Europese regelgeving ook op hen betrekking kan hebben. Zo zijn veel van de standaarden die de EU toepast internationaal vastgesteld.

NORA concretiseert Europese projecten voor lokale uitvoering, en geeft input bij doorontwikkeling. We helpen daarom inzicht te verschaffen in Europese ontwikkelingen, afspraken en toepasbare diensten. Maar we helpen ook bij de terugkoppeling van Nederlandse wensen. Wij horen graag over uw knelpunten op internationaal niveau en de impact die internationale ontwikkelingen voor u hebben.

Volledigheid en Actualiteit van Europese architectuur-aspecten[bewerken]

De vakgroep Europa van ICTU beheert de Europese ontwikkelingen, programma's en bouwstenen. Marijke Salters van ICTU, marijke.salters@ictu.nl is de contactpersoon.
Daarnaast zorgt NORA Beheer voor de afstemming van de EIF / EIRA op de NORA. Robert van Wessel en Eric Brouwer van ICTU zijn de contactpersonen.
Het beheer omvat onder meer:

jaarlijks invullen van de Europese NIFO (in afstemming met BFS en BZK);
bijhouden en publiceren van de door-ontwikkeling van de EIF en/of EIRA;
nieuwe EU-bouwstenen en programma's beschrijven (metadateren) en publiceren;
oude EU-bouwstenen en programma's uitfaseren;
maandelijks afstemmen met BFS over internationale standaardisatiezaken;
organiseren van bijeenkomsten voor kennisdeling over de EU-ontwikkelingen.

Over het gebruik en beheer van de Europese architectuur-aspecten wordt jaarlijks gerapporteerd aan de NORA Gebruikersraad.

De volledigheid is ca. 80% en dat meten we af aan de respons van korte enquêtes onder de NORA Familieleden.
Eind 2022 is weer zo'n enquête gehouden. Daaruit blijkt dat de meest relevante onderwerpen zijn opgenomen en dat daarnaast behoefte is aan enkele (zeg 20%) nieuwe onderwerpen.

De actualiteit van de opgenomen onderwerpen is redelijk (niet hoog) en dat meten we af aan de voorziene c.q. nog door te voeren wijzigingen in de onderwerpen.
Begin 2023 zijn ca. 10 wijzigingen voorgesteld voor het actualiseren van de bestaande beschrijvingen.

Direct aan de slag

Met welke wettelijke en beleidskaders moet je rekening houden? Wat is er vanuit architectuur al geregeld qua principes, bouwstenen en standaarden, waardoor je een vliegende start kunt maken?

→ Hoofdlijnen van de EU-Architectuur

→ European Interoperability Reference Architecture (EIRA)

→ European Interoperability Framework (EIF)

→ Standaarden internationaal

→ Bouwstenen internationaal

→ Beleidskaders internationaal

→ EU organisaties en Nederlandse participatie

Samen leren & zoeken

Er zijn diverse overheidsorganisaties die ervaring hebben opgedaan in internationale samenwerking op het gebied van architectuur. U kunt van hun ervaringen leren en direct deelnemen aan de lopende discussies.

→ Rapportage Verkenning Interoperable Europa Act (PDF, 2,91 MB)

→ Rapport onderzoek naar grensoverschrijdende gegevensuitwisseling mei 2016

→ Interview met Eric Brouwer (NORA) over EIRA in het ICTU-magazine Pulse januari 2016

→ Forum Standaardisatie is betrokken bij verschillende internationale standaardisatie-trajecten.

→ De Rijksdienst voor het Wegverkeer laat de BRV en andere gegevens in het decentraal opgezette EUCARIS aansluiten op andere EU-landen. Daarbij gebruikt het netwerk het Europese IP-netwerk sTESTA.

Meer informatie & Contact

Links Architectuur Internationaal:

→ Interoperability Solutions for Public Administrations (ISA)

→ EIA (European Interoperability Architecture)

→ Rapport NORA goes Europe (PDF, 683 kB)

→ e-SENS (Electronic Simple European Networked Services)

→ Presentatie Tafel Internationaal 28 november (PDF, 3,44 MB)

→ Internationaal beleid Geo

Dit thema wordt beheerd door de vakgroep Europa van ICTU

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-Internationale afspraken hebben steeds meer invloed op informatiesystemen van Nederlandse organisaties. Binnen de Europese Unie wordt samenwerking gestimuleerd. NORA helpt u inzicht te verschaffen in relevante afspraken, ontwikkelingen en diensten en geeft een Nederlandse toepassing. Heeft uw organisatie een belang in Europese architectuur, dan horen wij dat graag. Via NORA kan rekening worden gehouden met Nederlandse wensen binnen de EU.
+__NOTOC__{{Uitgelicht|Dit thema wordt sinds 2021 beheerd en langzaamaan geactualiseerd door de vakgroep Europa van ICTU. Anderen die bij willen dragen zijn van harte welkom!}}{{Sjabloon:Architectuur internationaal|auteurs=|feedback=|onderdeel van=Thema's}}{{Agenda categorie|Architectuur internationaal}}{{Nieuwsblok categorie|Architectuur internationaal}}<noinclude>[[Categorie:Landingspagina's thema]]</noinclude>
+In dit thema komen alle architectuuronderwerpen aan de orde die de landsgrenzen overstijgen. Internationale afspraken hebben steeds meer invloed op informatiesystemen van Nederlandse organisaties. Vooral binnen de Europese Unie wordt samenwerking gestimuleerd op digitale dienstverlening.
-Met deze opzet zorgen we primair dat professionals een gelijke taal gaan spreken over de architectuurproducten, managers weten waar het over gaat, en professionals aan de slag kunnen. Voor ieder iets!
+==Waarom is Architectuur internationaal van belang?==
+Voor overheden die over de grens werken is internationale interoperabiliteit belangrijk. Ook lokale organisaties hebben met internationale architectuur te maken, omdat architectuureisen via Europese regelgeving ook op hen betrekking kan hebben. Zo zijn veel van de standaarden die de EU toepast internationaal vastgesteld.
-== Relevant voor elke organisatie ==
+NORA concretiseert Europese projecten voor lokale uitvoering, en geeft input bij doorontwikkeling. We helpen daarom inzicht te verschaffen in Europese ontwikkelingen, afspraken en toepasbare diensten. Maar we helpen ook bij de terugkoppeling van Nederlandse wensen.  Wij horen graag over uw knelpunten op internationaal niveau en de impact die internationale ontwikkelingen voor u hebben.
-Ontwikkelingen buiten Nederland kunnen op verschillende manieren belangrijk zijn voor uw werk.
-* Wanneer een overheid over de grens werkt, is interoperabiliteit op internationaal niveau belangrijk. Dit vergemakkelijkt samenwerken met collega's in de EU of daar buiten.
+==Volledigheid en Actualiteit van Europese architectuur-aspecten==
-* Veel van de standaarden die overheden toepassen, zijn (gebaseerd op) internationaal vastgestelde standaarden.
+De vakgroep Europa van ICTU beheert de Europese ontwikkelingen, programma's en bouwstenen. Marijke Salters van ICTU, marijke.salters@ictu.nl is de contactpersoon.<br>
-* Europese regelgeving is ook van invloed op organisaties die lokaal werken.
+Daarnaast zorgt NORA Beheer voor de afstemming van de EIF / EIRA op de NORA. Robert van Wessel en Eric Brouwer van ICTU zijn de contactpersonen.<br>
+Het beheer omvat onder meer:
+* jaarlijks invullen van de Europese NIFO (in afstemming met BFS en BZK);
+* bijhouden en publiceren van de door-ontwikkeling van de EIF en/of EIRA;
+* nieuwe EU-bouwstenen en programma's beschrijven (metadateren) en publiceren;
+* oude EU-bouwstenen en programma's uitfaseren;
+* maandelijks afstemmen met BFS over internationale standaardisatiezaken;
+* organiseren van bijeenkomsten voor kennisdeling over de EU-ontwikkelingen.
+Over het gebruik en beheer van de Europese architectuur-aspecten wordt jaarlijks gerapporteerd aan de NORA Gebruikersraad.
-Binnen de internationale context, heeft Europese interoperabiliteit een sterke rol. Voor architecten is daarbij het EIF (European Interoperability Framework) belangrijk. De Nederlandse regering heeft aangegeven NORA te gebruiken als toepassing van het interopberabiliteitsraamwerk EIF binnen Nederland.<ref>[http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail.jsp?id=2011Z02387&did=2011D06046 http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail.jsp?id=2011Z02387&did=2011D06046 Fiche: Mededeling naar interoperabele Europese overheidsdiensten].</ref>
+'''De volledigheid is ca. 80%''' en dat meten we af aan de respons van korte enquêtes onder de NORA Familieleden.<br>
+Eind 2022 is weer zo'n enquête gehouden. Daaruit blijkt dat de meest relevante onderwerpen zijn opgenomen en dat daarnaast behoefte is aan enkele (zeg 20%) nieuwe onderwerpen.
-== Europese architectuur ==
+'''De actualiteit van de opgenomen onderwerpen is redelijk (niet hoog)''' en dat meten we af aan de voorziene c.q. nog door te voeren wijzigingen in de onderwerpen.<br>
-[http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm ISA] is het programma van de Europese Commissie voor “[http://ec.europa.eu/isa/index_en.htm Interoperability Solutions for European Public Administrations]”. Hierbinnen is EIF 2.0 ontwikkeld. EIF is te zien als referentie-architectuur met onder andere principes, een vocabulaire, protocollen en voorbeelden. NORA is sinds versie 3.0 in lijn met EIF 2.0.
+Begin 2023 zijn ca. 10 wijzigingen voorgesteld voor het actualiseren van de bestaande beschrijvingen.
-Bij het opstellen van EIF 2.0 is gekeken naar referentiearchitecturen van de lidstaten (“national interoperability frameworks”)<ref>[http://ec.europa.eu/idabc/en/document/7796.html National Interoperability Frameworks Observatory] indexeert nationale interoperabiliteits-raamwerken bij. Het is een project onder iDABC ('voorloper' van ISA programma). Laatste update op moment van schrijven: augustus 2009.</ref> Niet alle lidstaten bezitten een eigen referentiearchitectuur. De twee actielijnen van de D.A.E. die voor NORA relevant zijn, betreffen:
-http://daeimplementation.eu/indicator.php?id_country=19&action_n=89
-http://daeimplementation.eu/indicator.php?id_country=19&action_n=26
+</div>
+<div id="Functies" style="overflow:hidden;">
+{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; padding:0; border:none; width:250px "
+|-
+!Direct aan de slag
+|-
+| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px" |
+Met welke wettelijke en beleidskaders moet je rekening houden? Wat is er vanuit architectuur al geregeld qua principes, bouwstenen en standaarden, waardoor je een vliegende start kunt maken?
+: → [[Hoofdlijnen van de EU-Architectuur]]
+: → [[European Interoperability Reference Architecture (EIRA)]]
+: → [[European Interoperability Framework (EIF)]]
+: → [[Standaarden internationaal]]
+: → [[Bouwstenen internationaal]]
+: → [[Beleidskaders internationaal]]
+: → [[EU organisaties en Nederlandse participatie]]
-De EIS (European Interoperability Strategy) geeft een aanpak om interoperabiliteit te verhogen, gepubliceerd in samenhang met het EIF. Dit is een uitwerking van het strategische plan: “Digital Agenda for Europe”.
+|-
+|[[Image:puzzelstuk.png|250px]]
+|}
+{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
+|-
+!Samen leren & zoeken
+|-
+| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px" |
+Er zijn diverse overheidsorganisaties die ervaring hebben opgedaan in internationale samenwerking op het gebied van architectuur. U kunt van hun ervaringen leren en direct deelnemen aan de lopende discussies.
+: → {{Bestand met info|Rapportage_verkenning_Interoperable_Europe_Act_Eindversie_1.0.pdf |Rapportage Verkenning Interoperable Europa Act}}
+: → [[Overzicht internationale gegevensuitwisseling in de context van de CEF|Rapport onderzoek naar grensoverschrijdende gegevensuitwisseling mei 2016]]
+: → Interview met Eric Brouwer (NORA) over [[European Interoperability Reference Architecture (EIRA)|EIRA]] in het [https://www.ictu.nl/artikelen/eira-blauwdruk-voor-europese-architectuur ICTU-magazine Pulse januari 2016]
+: → Forum Standaardisatie is betrokken bij verschillende [http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/ internationale] standaardisatie-trajecten.
+: → De Rijksdienst voor het Wegverkeer laat de [[Voorbeeld::Basisregistratie Voertuigen (BRV) |BRV]] en andere gegevens in het decentraal opgezette [[EUCARIS]] aansluiten op andere EU-landen. Daarbij gebruikt het netwerk het Europese IP-netwerk [[sTESTA]].
-Naast het globale ISA programma, zijn er voor verschillende domeinen, losstaande Europese programma's actief met een relatie tot architectuur. Het beeld bestaat dat deze vaak een centralistische opzet hebben<ref name="internationale workshop 2014-02">{{Bestand met info|Verslag internationale workshop 20140221.pdf|Verslag NORA internationale workshop, 21 maart 2014}}</ref>.
+|-
+|[[Image:gereedschap.png|250px]]
+|}
+{| style="float:left; background-color:#E5F0F9; margin-right:8px; border:none; width:250px"
+|-
+!Meer informatie & Contact
+|-
+| style="border:none; padding:5px 0 7px 0; margin-right:0px; vertical-align:top; height:400px"  |
+Links Architectuur Internationaal:
+: → [[Interoperability Solutions for Public Administrations (ISA)]]
+: → [http://ec.europa.eu/isa/actions/02-interoperability-architecture/2-1action_en.htm EIA (European Interoperability Architecture)]
+: → {{bestand met info|NORA goes Europe - definitief 25mrt15.pdf |Rapport NORA goes Europe}}
+: → [[E-SENS (Electronic Simple European Networked Services)]]
+: → {{Bestand met info|Tafel Internationaal vs 2 20161128.pdf|Presentatie Tafel Internationaal 28 november}}
+: → [http://www.geonovum.nl/wegwijzer/beleid-en-wetgeving Internationaal beleid Geo]
-Het Forum Standaardisatie presenteert jaarlijks [http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/wat-er-internationaal-speelt/ een internationale verkenning] op het gebied van standaardisatie en interoperabiliteit.
+Dit thema wordt beheerd door de [mailto:VakgroepEU@ictu.nl vakgroep Europa van ICTU]
+|-
+|[[Image:contact.png|250px]]
+|}
+<div style="float:left; margin-right:2px; max-width:380px" class="hoofdpagina">
-== Ontwikkelingen ==
+</div>
-Het ISA programma is bezig met het project [http://ec.europa.eu/isa/actions/02-interoperability-architecture/2-1action_en.htm EIA (European Interoperability Architecture)]. Hierbinnen worden ontwikkeld:
+</div>
+<references />
-* EIRA (European Interoperability Reference Architecture), een doorontwikkeling van EIF 2.0, waarbij Europese regelgeving voor architecten wordt verduidelijkt. Dit bevat views op politieke context, juridica, organisatie, semantiek en techniek.
+<noinclude>[[Categorie:Architectuur Internationaal]]{{Domein toevoegen|Domein Generiek}}[[Laag binnen vijflaagsmodel::0|  ]]</noinclude>
-* EICart (European Interoperability Cartography), met een overzicht van herbruikbare bouwstenen<ref>[http://ec.europa.eu/isa/documents/iop-solutions-for-european-pav-vfinal_en.pdf EC ISA presentatie over IOP (PDF)]</ref>.
-In verschillende domeinen worden afspraken gemaakt tot standaardisatie. Hierbij [http://www.forumstandaardisatie.nl/themas/internationale-ontwikkelingen/ is het Forum Standaardisatie betrokken].
-== Uw invloed via NORA ==
-NORA beheer en haar opdrachtgever (het Ministerie van BZKlink) horen graag van belanghebbenden in verschillende domeinen. Welke knelpunten op internationaal niveau zijn er belangrijk, en welke ontwikkelingen spelen er voor u?
-Om een beter beeld te krijgen van wat Nederlandse overheidsorganisaties belangrijk vinden in Europa, heeft NORA een workshop georganiseerd in maart 2014<ref name="internationale workshop 2014-02" />.
-NORA neemt de geluiden uit de omgeving mee in internationale afspraken.
-== Voorbeelden ==
-De Rijksdienst voor het Wegverkeer laat de [[Voorbeeld::Basisregistratie Voertuigen (BRV)]] en andere gegevens aansluiten op die van EU-lidstaten in het decentraal opgezette [https://www.eucaris.net/ EUCARIS]. Dit netwerkwerk maakt gebruik van het Europese IP-netwerk [http://ec.europa.eu/idabc/en/document/2097.html sTESTA].
-In de [http://www.forumstandaardisatie.nl/fileadmin/os/publicaties/HR_Grenzeloze_Standaardisatie_FINAL_WEB.pdf Handreiking Grenzeloze Standaardisatie ](PDF, 0,9 MB) staan enkele casussen beschreven waarbij internationale standaarden de samenwerking bevorderen.
-== Contact ==
-Uw reacties en vragen zijn welkom bij Michiel Schoo, beleidsadviseur bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, via architectuur@ictu.nl.
-== Referenties ==
-<references/>

Architectuur internationaal: verschil tussen versies

Huidige versie van 16 dec 2023 om 13:49

Waarom is Architectuur internationaal van belang?[bewerken]

Volledigheid en Actualiteit van Europese architectuur-aspecten[bewerken]

Navigatiemenu

Zoeken