Bouw diensten modulair op

Architectuurprincipes

Onderdeel van

Bindende Architectuurafspraken

Contact

NORA Gebruikersraad

nora@ictu.nl

Status

Concept

In werking getreden op 1-1-2023, conform RFC 2022. (zie besluit)

ID

NAP07

Versie

versie onbekend

Realiseert Kwaliteitsdoelen

Wendbaar (Doel), Duurzaam (Doel), Noodzakelijk (Doel)

Inhoud Bindende Architectuurafspraken

• Bindende Architectuurafspraken
  • Kernwaarden van Dienstverlening
  • Kwaliteitsdoelen
  • Architectuurprincipes
  • Implicaties van Architectuurprincipes
• Poster-index KW & KD
• Alles in 1 tabel
• Wijzigingen per 1-1-2023

Stelling

Maak bij de ontwikkeling van diensten gebruik van een modulaire indeling met een maximale interne samenhang en minimale externe koppelingen.

Rationale

Door te ontkoppelen wordt de flexibiliteit vergroot, wat leidt tot meer wendbaarheid en duurzaamheid.

Realiseert doel(-en)

• Wendbaar (Doel)
• Duurzaam (Doel)
• Noodzakelijk (Doel)

Alle implicaties bij dit architectuurprincipe

ID	Implicatie	Laag
NAP07.01	Diensten vullen elkaar aan (implicatie)	2
IMP033	Koppel bronsystemen op basis van een passende classificatie	4
IMP032	Ontwerp diensten met oog voor doelbinding en grondslag	3
IMP031	Ontwerp op modulaire wijze	3
IMP029	Scheid proces van data	2 3 4
IMP030	Scheiding van datasets	3
IMP087	Verwerk bericht-interactie persistent	4
IMP083	Wissel gegevens tussen (web)applicaties uit met API's	4
IMP039	Zorg voor open specificaties	1

Implicaties gerangschikt per laag van het Vijflaagsmodel

Laag 1: Grondslagenlaag

ID	Implicatie	Beschrijving	Laag
IMP039	Zorg voor open specificaties	Zorg voor open specificaties. Zodat deze hergebruikt kunnen worden over instellingen heen. Dit voorkomt dat verschillende organisaties hetzelfde wiel moeten uitvinden. Zie ook EIF principle 2: "Openness", aanbeveling 4. EIF-brochure (pdf)	1

Laag 2: Organisatorische laag

ID	Implicatie	Beschrijving
NAP07.01	Diensten vullen elkaar aan (implicatie)	Zorg er voor dat diensten elkaar aanvullen en niet overlappen: Geef een heldere beschrijving van je dienst Stem de opzet van de dienst af met aanbieders van verwante diensten Sluit aan op die verwante diensten Burgers en bedrijven moeten de dienst en de meerwaarde er van kunnen herkennen: de dienst moet uniek zijn en niet overlappen met andere diensten. Dat voorkomt verwarring en zorgt dat de beoogde gebruiker de dienst weet te vinden. Daarvoor moeten individuele organisaties zelf de verantwoordelijkheid nemen om hun dienstverlening naast elkaar te leggen en op elkaar af te stemmen. Dit voorkomt dubbel werk en overlappende diensten. De overheid als geheel kan zo efficiënter werken. En bij individuele dienstverleners komt capaciteit en focus vrij om zich te concentreren op de kwaliteit van de unieke dienst die ze aanbieden.
IMP029	Scheid proces van data	Scheid proces van data en data van software. Zorg dat software hardware-agnostisch is. De afhankelijkheden tussen (proces-)onderdelen moeten bij voorkeur zo klein mogelijk zijn. Hierdoor blijft ontkoppeling op een later moment mogelijk.

Laag 3: Informatielaag

ID	Implicatie	Beschrijving
IMP032	Ontwerp diensten met oog voor doelbinding en grondslag	Ontwerp en implementeer diensten met oog voor doelbinding, data-minimalisatie en oorspronkelijke grondslag.
IMP031	Ontwerp op modulaire wijze	Realiseer complexe systemen op modulaire wijze. Dit doe je door het systeem zodanig te ontwerpen dat deze opgedeeld kan worden in modules. Elke module moet eigenschappen bevatten die het mogelijk maken om ze (via gestandaardiseerde koppelvlakken) aan elkaar te koppelen. Zodanig vormen ze in het geheel een complex systeem.
IMP029	Scheid proces van data	Scheid proces van data en data van software. Zorg dat software hardware-agnostisch is. De afhankelijkheden tussen (proces-)onderdelen moeten bij voorkeur zo klein mogelijk zijn. Hierdoor blijft ontkoppeling op een later moment mogelijk.
IMP030	Scheiding van datasets	Verdeel de informatie in afgebakende datasets, die ook elk afzonderlijk getoetst kunnen worden op vhet oldoen aan de AVG.

Laag 4: Applicatielaag

ID	Implicatie	Beschrijving
IMP033	Koppel bronsystemen op basis van een passende classificatie	Verwerk als afnemer gegevens uit een bronsysteem met respect voor de classificatie van die gegevens. Geef het geen hogere classificatie voor beschikbaarheid en integriteit dan de bron, en geen lagere classificatie voor vertrouwelijkheid. Maak zonodig afspraken met de aanbieder om hun classificatie aan te passen en in hun dienst bijpassende maatregelen daarvoor te implementeren.
IMP029	Scheid proces van data	Scheid proces van data en data van software. Zorg dat software hardware-agnostisch is. De afhankelijkheden tussen (proces-)onderdelen moeten bij voorkeur zo klein mogelijk zijn. Hierdoor blijft ontkoppeling op een later moment mogelijk.
IMP087	Verwerk bericht-interactie persistent	Zorg dat een bericht dat een mutatie tot gevolg heeft, bijvoorbeeld een bericht dat een betalingsopdracht representeert, niet verloren kan gaan. Een dergelijk 'transactioneel' bericht moet een incident als uitwijk of storing kunnen overleven. Alle onderdelen van een verwerkingsketen nemen verantwoordelijkheid voor het bericht en zorgen ervoor dat het bericht niet verloren gaat. Correcte verwerking heeft prioriteit boven verwerkingssnelheid. Persistentie houdt in dat een (transport-)transactie pas is voltooid als het bericht is opgeslagen in een 'persistent store', zoals een bestand of database. Een opvragingsbericht daarentegen heeft geen mutatie tot gevolg. Responsetijd heeft hier meer prioriteit. Bij verlies van een opvragingsbericht (door bv. een storing) wordt de opvraging opnieuw gedaan. Verwerk een opvragingsbericht daarom niet-persistent verwerkt.
IMP083	Wissel gegevens tussen (web)applicaties uit met API's	Gegevensuitwisseling tussen (web)applicaties gebeurt via Restful API's. De broneigenaar levert API's die voldoen aan de moderne RESTful standaarden. API's dienen centraal te worden beheerd in een API management systeem.

Laag 5: Netwerklaag

Dit architectuurprincipe heeft (nog) geen implicaties in Laag 5.

Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem

De persoon of organisatie die een dienst in ontvangst neemt. Dit kan een burger, een (medewerker van een) bedrijf of instelling dan wel een collega binnen de eigen of een andere organisatie zijn.