Koppeling architecturen in semantisch web
Om de samenhang in de NORA familie duidelijk te maken, wordt NORA op steeds meer plekken gekoppeld met NORA dochters. Door technische koppelingen ontstaat een 'semantisch web' van architecturen die beter op elkaar afgestemd zijn. Dit betekent dat de eindgebruiker zowel in NORA als in de dochter terecht kan om een beeld te krijgen van referentiearchitectuur op alle lagen van de overheid.
In een dochter worden elementen uit NORA overgenomen, zoals principes, bouwstenen, standaarden en begrippen. Bij elk element kan de dochter verduidelijken wat deze betekent voor eigen sector/domein/keten.
Vanuit NORA wordt bij voorbeeld duidelijk wat de implicaties zijn voor specifieke doelgroepen en kan gezien worden of een bepaalde bestuurslaag specifieke standaarden gebruikt. Bij een domeinarchitectuur is straks terug te leiden welke landelijke principes ten grondslag liggen aan domeinuitspraken. Door automatische koppeling gebeurt dit transparant, twee kanten op, en is de architectuur gemakkelijk actueel en volledig te houden.
Er is reeds één koppeling, met ROSA. Zie de presentatie met demonstratie van het koppelen en de motivatie (PDF, 755 kB), of bekijk het overzicht principes ROSA uit NORA.
Op [[Overleg:PAGENAME|de overlegpagina]] wordt uitgewerkt hoe deze koppelingen vorm kunnen krijgen.
Waarom technisch koppelen?[bewerken]
Voor NORA dochters is de directe winst:
- expliciteren hoe met NORA omgegaan wordt
- makkelijk NORA-elementen overnemen
- notificatie wanneer NORA-elementen veranderen (NB: ook wanneer er nieuwe elementen bij komen waar nog geen relatie mee gelegd is)
Voor NORA in het algemeen is het voordeel daarbij ook:
- inzichtelijk maken hoe en òf onderdelen van NORA gebruikt worden door dochters.
- voor ketensamenwerking: duidelijk maken wat de bijzonderheden zijn als in verschillende organisatorische werkingsgebieden wordt gewerkt.
Informatiekundig aspect[bewerken]
Om een goed semantisch web te maken, moeten elkaars begrippen verstaan worden. In afstemming met deze architecturen is het NORA kennismodel ontwikkeld, zodat de NORA familie weet welke soorten elementen er overgenomen worden.
Begonnen wordt met principes. De dochters zullen deze over kunnen nemen en per element (principe) de toepassing voor het eigen functionele toepassingsgebied en organisatorisch werkingsgebied kunnen beschrijven. Alle eigenschappen zullen dan overgenomen zijn uit NORA, met als extra velden de toepassingsbeschrijvingen met (optioneel) toepassingsgebied, werkingsdomein en soort relatie gespecificeerd. Technisch zijn deze beschrijvingen aparte objecten. Het zal ook mogelijk zijn een NORA-principe nog niet op te nemen in de eigen architectuur. Het zal mogelijk kunnen zijn in één architectuur verschillende toepassingsgebieden en werkingsdomeinen te benoemen; bij voorbeeld in ROSA zowel PO als VO-onderwijs.
Wanneer in NORA het element veranderd, zal de eigenaar van de dochter handmatig kunnen aangeven of het veranderde element overgenomen wordt.
Overzicht in NORA[bewerken]
In NORA zal zichtbaar worden:
- per element (principe etc) wat de verbijzonderingen in de dochters zijn
- per elementtype: een overzicht per element of er een verbijzondering is in de afgeleide architecturen/toepassingsgebieden
Overzichten van principes in dochters[bewerken]
Om te laten zien dat koppeling van wiki's mogelijk is, zijn er enkele overzichten van principes die direct worden geladen uit de respectievelijke referentiearchitectuurwiki's. Deze laten nog niet zien wat de relatie is tussen de verschillende principes.
- Overzicht principes GEMMA
- Overzicht principes MARIJ
- Overzicht principes PETRA
- Overzicht principes ROSA (deze is wèl gekoppeld, en te vinden via: overzicht principes ROSA uit NORA)
- Overzicht principes WILMA