Ontstaansgeschiedenis vernieuwde Bindende afspraken van NORA

Uit NORA Online
Versie door M.M.Vos (overleg | bijdragen) op 10 nov 2021 om 14:46 (links naar voorgeschiedenis voor zover te vinden)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

2018-2019: Onderzoek naar de toepassing van NORA principes in de praktijk als basis doorontwikkeling[bewerken]

Architecten uit allerlei overheidssectoren geven aan dat de logica en structuur van de bestaande afspraken beter kan. Dit bleek o.a. uit onderzoek naar de toepassing van de NORA Principes in de praktijk. De NORA Gebruikersraad heeft besloten ruimte te bieden aan deze behoeften, op basis van een beslisnotitie.

2019: Link tussen beleid & architectuurafspraken duidelijker in beeld brengen[bewerken]

Beleidsmakers en architecten willen de link tussen beleid en architectuurafspraken duidelijker in beeld brengen. Zo krijgt architectuur meer autoriteit en is het voor beleidsmakers vanzelfsprekender om het gesprek met architecten aan te gaan over de impact van nieuw beleid. De NORA Gebruikersraad constateerde deze behoefte in 2019, mede op basis van gesprekken met beleidsambtenaren en medewerkers van CIO Offices.

In eerste instantie is in een Pilot Beleidskaders gekeken hoe die link verbeterd kon worden:

Op basis van de Pilot is besloten deze behoeften mee te nemen in de bredere doorontwikkeling van de NORA architectuurafspraken.

2019: Afspraken actualiseren en aanvullen op basis van thema's[bewerken]

Architecten en experts die zich bij NORA met actuele thema's bezig houden willen een actualisering en aanvulling van de bestaande principes. De NORA thema's zijn de meest dynamische onderdelen van de NORA, waar expertise en vraag rond een specifiek onderwerp bij elkaar komt. De daar opgebouwde kennis moet weer landen in de generieke set van architectuurafspraken, zodat iedereen daar baat bij heeft. Tegelijk is voor het formuleren van principes die generiek toepasbaar zijn bredere kennis nodig dan een enkel thema: je wilt voorkomen dat een aanbeveling van het ene thema de situatie vanuit een ander thema bekeken verslechtert. Sinds 2019 is daarom een traject gestart om de contactpersonen van de diverse thema's vaker met elkaar en de opstellers van generieke principes mee te laten denken.

2020: Uitwerking & vaststellen Kernwaarden van Dienstverlening[bewerken]

Een wisselende groep architecten gaan aan de slag om een stevige nieuwe basis van architectuurafspraken te leggen: de Kernwaarden van Dienstverlening.

2021: Werkgroep om Kwaliteitsdoelen & Architectuurprincipes uit te werken[bewerken]

De Werkgroep NORA Architectuur Principes stelt zichzelf als opdracht om de Kwaliteitsdoelen en Architectuurprincipes die voort zouden moeten komen uit de Kernwaarden verder uit te werken. Ze koppelen dit regelmatig terug naar de Gebruikersraad en die geeft in september 2019 toestemming om hun uitwerking voor te leggen in een publieke review.

Tekst werkgroep[bewerken]

Eind 2019 is besloten om de huidige architectuurprincipes van de NORA te toetsen aan de actuele beleidskaders van de overheid. Dit was nodig, omdat de huidige principes meer dan 10 jaar geleden zijn vastgesteld. Een eerste verkenning heeft het beeld opgeleverd dat de huidige set aan principes weliswaar de actuele beleidsonderwerpen voor een groot deel nog afdekt, maar dat een verdere aanscherping gewenst is. De scope betrof hierbij zowel de bestaande Basisprincipes als de Afgeleide Principes.

Doelstellingen In 2020 is een hiervoor een werkgroep in het leven geroepen, met als opdracht van de NORA Gebruikersraad om te komen tot een actuele set aan NORA principes. De volgende doelstellingen zijn hierbij benoemd. - De relatie met c.q. aansluiting op maatschappelijke thema’s aanscherpen en actualiseren. - Principes zodanig formuleren dat deze concrete handvatten bieden voor architecten binnen de overheid. In het kort kan de opdracht worden samengevat als; ‘Kom met een voorstel tot verbetering van zowel de structuur als de inhoud van de NORA principes.’

Huidige situatie In de huidige NORA zijn architectuurprincipes uitgesplitst naar Basisprincipes (BP's) en Afgeleide Principes (AP's). Het idee hierachter is dat Basisprincipes de gewenste kwaliteit van overheidsdienstverlening beschrijven (vanuit het perspectief van de maatschappij) en dat Afgeleide Principes dienen om de kwaliteitskenmerken van de diensten van de overheid in de praktijk te waarborgen. De structuur van de huidige inrichting is Figuur 1 weergegeven.

Figuur 1. Huidig NORA metamodel Aanpak De aanpak die de werkgroep heeft gevolgd is te splitsen in twee onderdelen. 1. De structuur van NORA concepten en de aansluiting bij de beleidskaders. 2. De concretisering van de gewenste kwaliteitskenmerken in de NORA Architectuurprincipes.

Structuur Het besluit is genomen om de hoofdstructuur van de principes als volgt te definiëren. - Een nieuw concept ‘Kernwaarden’, die een verbindende functie tussen beleid – architectuur – uitvoering vormen en moeten zorgen voor een goede aansluiting op de waarde die de overheid in de Nederlandse samenleving wil leveren. - Een hernoemd concept ‘Kwaliteitsdoelen’, dat beschrijft wat we met de NORA willen bereiken, gericht op de kwaliteit van dienstverlening. De Kwaliteitsdoelen komen in de plaats van de Basisprincipes. - Een hernoemd concept ‘Architectuurprincipes’, dat specifieke kwaliteitskenmerken van dienst-verlening beschrijft vanuit het perspectief van architectuur. De Architectuurprincipes vervangen de term Afgeleide Principes. Deze nieuwe structuur is weergegeven in Figuur 2.

Figuur 2. Nieuw NORA metamodel Op NORA online zijn de onderstaande vijf Kernwaarden van dienstverlening gedefinieerd die zijn goedgekeurd op de NORA Gebruikersraad van 12 november 2020. Ze vormen een verbindende functie tussen beleid – architectuur – uitvoering. 1) Vertrouwen; 2) Veilig; 3) Toekomstbestendig; 4) Doeltreffend; 5) Doelmatig.

Voor de Doelen geldt dat de huidige 10 Basisprincipes worden uitgebreid met 10 nieuwe beleidsonderwerpen. Deze Doelen zijn vervolgens in relatie gebracht met de Kernwaarden, zoals is te zien in Figuur 3. Hierin is de belangrijkste bijdrage per Doel aan de bijbehorende Kernwaarde weergegeven.

Figuur 3. De vijf NORA Kernwaarden met 20 NORA Doelen

Architectuurprincipes Na het definiëren van de nieuwe structuur en de invulling van de Kernwaarden en de Doelen, is gestart met het actualiseren van de Architectuurprincipes. Hierbij is ook relatie met de Kwaliteitsdoelen beoordeeld: een Architectuurprincipe kan aan meerdere Doelen bijdragen (en andersom), net zoals in de oude structuur het geval was. Een nieuw element bij de architectuurprincipes is het benoemen van de implicaties voor de architecuurlagen uit het NORA Vijflaagsmodel.

De uitkomst van deze stap is dat de huidige 38 Afgeleide Principes zijn teruggebracht tot X architectuurprincipes, waarbij tevens een inhoudelijke aanscherping van alle principes heeft plaatsgevonden.