Jaarplan NORA 2020
Het Jaarplan 2020 wordt uitgevoerd onder aansturing van het Beheerteam van ICTU, e.e.a. in afstemming en overleg met de NORA Gebruikersraad en binnen het door BZK beschikbaar gestelde budget.
Het beheer van de NORA is in principe voor onbepaalde tijd (Kabinetsbeleid 2009). Voor het beheer en de doorontwikkeling van de NORA is, overeenkomstig de meerjarige overeenkomst tussen het ministerie van BZK en ICTU, voor het jaar 2020 een budget beschikbaar van € 530.000.
Beheer en doorontwikkeling van de NORA is vraaggestuurd. Die vraag komt bij het Beheerteam binnen vanuit de NORA Gebruikersraad, vanuit de NORA Familie (nieuwe kennis uit de praktijk) en vanuit gebruikersonderzoek en monitoring (feedback over de manier waarop de NORA ontsloten wordt). NORA Beheer onderhoudt hiertoe actief contacten met vertegenwoordigers uit al deze gebruikersgroepen en brengt verbetermogelijkheden in bij de NORA Gebruikersraad.
Jaarlijks wordt een telkens groter deel van het budget aangewend voor het reguliere beheer van de NORA. Dat is logisch, want al ruim 8 jaar achter elkaar groeit de NORA met ca. 25 a 30% per jaar qua gebruik en qua omvang aan kennis-pagina’s. Die groei blijft doorgaan, doordat de gebruikers bepalen op welke inhoudelijke thema’s de NORA het beste kan worden doorontwikkeld. Jaarlijks is ca. EUR 5.000.- nodig voor het beheer (lees: actueel houden) van een thema. Door de groei in het aantal thema’s vraagt dit dus meer en meer inzet van het Beheerteam. Bij de aanwending van het budget is prioritering en aanscherping van doelen essentieel om optimale resultaten te halen binnen dat relatief beperkte financiële kader. Om die reden benoemen we expliciet de aandachtsgebieden waarin wordt geïnvesteerd. Voor additionele activiteiten zal in voorkomende gevallen extra financiering gezocht moeten worden.
Begroting 2020[bewerken]
De begroting voor 2020 is als volgt opgebouwd:
Regulier beheer van de NORA | € 250.000,- |
Gerichte activiteiten voor de NORA Familie | € 80.000,- |
Doorontwikkeling bestaande thema’s | € 100.000,- |
Doorontwikkeling nieuwe thema’s | € 100.000,- |
Totaal budget | € 530.000,- |
Elk van deze posten is nader toegelicht.
Regulier beheer[bewerken]
Hieronder vallen alle dagelijkse activiteiten van het Beheerteam, gericht op het promoten en beschikbaar houden van www.NORAonline.nl als een actuele en éénduidige bron voor hergebruik. Het Beheerteam borgt daartoe dat een zichtbare verbinding bestaat tussen vigerend beleid, basisafspraken en ontwerpprincipes. En daardoor kan de dienstverlening van de overheid met behulp van architectuur goed worden "gericht" en "ingericht".
Denk hierbij aan zaken als:
- Controleren van recente wijzigingen en zo nodig daarop redactie voeren;
- Doorvoeren van inhoudelijke wijzigingen die worden aangedragen via nora@ictu.nl;
- Begeleiden van materiedeskundigen en communities bij het bewerken van content in de NORA;
- Begeleiding van contactpersonen bij het opzetten en (door)ontwikkelen van thema’s;
- Monitoring van het gebruik van de wiki;
- Uitvoeren van gebruikerstevredenheidsonderzoeken (2 x per jaar);
- Informatie over de NORA actueel houden op www.digitaleoverheid.nl/NORA
- Ontsluiten van externe bronnen via de NORA, zoals Monitor Open Standaarden, ISOR-normenkaders en standaarden van het Forum Standaardisatie;
- Contractmanagement voor het technisch beheer van de wiki (uitbesteed aan XL&Knowledge, voorheen ArchiXL);
- Uit laten voeren van technisch onderhoud van de wiki, zoals het aanpassen van het NORA Kennismodel of de (menu)structuur, die wijzigingen testen en in productie (laten) nemen;
- Alle werkzaamheden verdelen over de leden van het Beheerteam en de voortgang daarvan volgen via het plansysteem op de project site NORA bij ICTU;
- Programmamanagement en het voeren van een deugdelijke administratie, inclusief het opleveren van verantwoordingsrapportages en afstemming met BZK.
Daarnaast zijn er jaarlijks altijd enkele bijzondere werkzaamheden nodig, zoals in 2019 de overgang naar een nieuwe versie van mediawiki (de open source software waar de NORA gebruik van maakt). Voor 2020 is voorzien:
- Verbeteren van de toegankelijkheid van de NORA-wiki om die te laten voldoen aan de actuele eisen aan websites;
- De beveiliging van de NORA-wiki up-graden naar PKIOverheid-certificaten;
- Informatie opnemen over NORA-opleidingen en andere architectuur-opleidingen (denk onder meer aan samenwerking met ICTU, Rafeb en RADIO);
- Voor elk thema nalopen in hoeverre het beheer door de betreffende community is geborgd.
De hiertoe benodigde structurele inzet is als volgt:
Rol | FTE | ca. EUR |
---|---|---|
Programmamanager | 0,20 | € 40.000 |
Projectsecretaris | 0,10 | € 20.000 |
Wiki beheer | 0,30 | € 60.000 |
Content beheer | 0,15 | € 30.000 |
Technisch beheer (extern) | 0,10 | € 20.000 |
Inhoudelijke expertise | 0,30 | € 60.000 |
Totaal bemensing | 1,15 | € 230.000 |
Materiële kosten | € 20.000 | |
Totaal | € 250.000 |
De materiële kosten zijn voorzien voor zaken als:
- De overeenkomst met XL&Knowledge voor het technisch beheer van het platform waarop www.NORAonline.nl draait;
- Uitgaven voor vergaderingen met NORA communities;
- Vertaling van documenten e.d.
Gerichte activiteiten voor de NORA Familie[bewerken]
Dit betreft activiteiten om de NORA Familie te ondersteunen en te versterken en het representeren van de NORA Familie naar buiten toe (OBDO, Europa, NAF enz.).
De kern van de NORA Familie vormt NORAonline.nl, waar alle kennis ontsloten wordt en waar alle bijeenkomsten in de agenda komen te staan. Dagelijks vinden ruim 400 bezoekers deze website, die daarmee haar rol als informatiebron waarmaakt. Persoonlijke ontmoetingen, gesprekken en discussies zijn echter de kern van kennisopbouw en doorontwikkeling, vandaar dat structureel elk jaar wordt ingezet op meer verbinding tussen off- en online activiteiten. Alles met het doel van het versterken en uitbouwen van de community van architecten die zich on- en offline thuis voelen in de NORA.
Het netwerk rondom NORA en de Familieleden, verenigd in de NORA Gebruikersraad, bevat een schat aan kennis en ervaring op het gebied van informatievraagstukken. Door vanuit de verschillende sectoren, samenwerkingsverbanden en bestuurslagen best practices en best knowledge te delen, uit te diepen en hierover nieuwe afspraken te maken, ontstaat de facto standaardisatie en wordt ingezet op het hergebruiken van slimme oplossingen. Bovendien kan elkaars kennis en ervaring worden aangewend om slimme en samenhangende keuzes te maken op weg naar betere en goedkopere digitale overheidsdienstverlening.
Concrete activiteiten in dit kader:
- Bijhouden van een NORA Agenda met een overzicht van evenementen en bijeenkomsten;
- Familienieuwsbrieven uitsturen naar alle communities (2 x per jaar);
- Verspreiden van actueel nieuws in de community (twitter, nieuwsberichten, mails, presentaties, bijeenkomsten);
- Jaarlijks nagaan welke nieuwe beleidskaders relevant zijn en welke impact dat heeft op de principes;
- 2 NORA Gebruikersdagen (in mei en in november);
- Een informatiebijeenkomst met de beheerders van de wiki’s over hergebruik van thema’s;
- Gerichte besprekingen met 2 of 3 NORA Familie-leden over hoe de NORA hun eigen (referentie)architectuur beter kan ondersteunen;
- 4 a 5 bijeenkomsten van de NORA Gebruikersraad;
- Enkele kennissessies voor bijeenkomsten van expertgroepen;
- Een intervisie- en/of kennisdelingssessie, gericht op de beheerders en ontwikkelaars van architecturen;
- Opstellen van een communityplan om online- en offlineactiviteiten in samenhang te bekijken en de community als geheel te versterken (een actiepunt n.a.v. reacties van de familieleden in 2019);
- Een rondje langs de CIO-offices van de ministeries om te onderzoeken welke mogelijkheden bestaan voor het verbeteren van de toepassing van de NORA;
- En in het verlengde daarvan de aansluiting zoeken bij Project-Portfoliomanagement en het BIT;
- Afstemming van de NORA op de EIF / EIRA.
De hiertoe benodigde (structurele) inzet is als volgt:
Rol | FTE | ca. EUR |
---|---|---|
Inhoudelijke expertise | 0,25 | € 50.000 |
NORA Gebruikersraad | 0,10 | € 20.000 |
Totaal bemensing | 0,35 | € 70.000 |
Materiële kosten | € 10.000 | |
Totaal | € 80.000 |
De materiële kosten zijn voorzien voor zaken als:
Doorontwikkeling[bewerken]
NORA is vanaf het ontstaan in 2005 voortdurend ontwikkeld vanuit de behoefte van de gebruikers. Dit is een organisch proces. In overleg met de Gebruikersraad worden focusgebieden afgerond en nieuwe focusgebieden opgestart. Het plaatje op de pagina van de Jaarplanning geeft weer waar wij in dat proces naartoe groeien. Naast de drie focuspunten per jaar, zijn er vele thema’s die -in samenwerking met de betreffende communities- worden doorontwikkeld.
NORA zit nog duidelijk in de groeifase. Het werken met architectuur in projecten neemt toe en er zijn meer en meer gebruikers die de weg naar de NORA vinden. In het Jaarplan is de doorontwikkeling van de NORA gericht op enerzijds vernieuwing via focusgebieden die inspelen op de veranderingen in de omgeving, zoals nieuw regeringsbeleid van NL DIGIBeter, en anderzijds op het tot afdoende niveau uitwerken, dan wel actualiseren, van de thema’s die in voorgaande jaren actueel waren.
Voor ieder focusgebied bestaan de activiteiten uit het organiseren van een community, inhoudelijke sessies en het publiceren van de resultaten via de NORA. De thema’s die doorlopen, omvatten een veelheid aan onderwerpen waar we niet alles voor kunnen doen. We stellen hiervoor een beperkt budget beschikbaar en bepalen in de loop van het jaar wat we daarvoor allemaal kunnen doen.
Doorontwikkeling bestaande thema’s
Dit betreft toezegging op onderwerpen waar we aandacht aan moeten geven. Meer in detail zijn deze activiteiten:
- Verbetering van voorbeelden en definities van de Project Start Architectuur (PSA), de meest bezochte pagina in NORA (behoefte vanuit onderzoek bij de NORA Familie);
- Verbetering van de toelichting van de overgang van het 9-vlaksmodel naar het Vijflaagsmodel;
- Meer uitleg over de theorie en toepassing van het Vijflaagsmodel is gewenst vanuit het gebruikersonderzoek;
- Meer uitleg geven over hoe je NORA toepast;
- Afronding van de ontwikkeling van het thema Identity & Access Management met een deel-budget van EUR 50.000;
- Opzet van het thema Toezicht Inspectie Opsporing en Handhaving (TIOH) met een deel-budget van EUR 25.000;
- Doorontwikkeling van het thema Gegevensmanagement, in samenwerking met GEMMA (inclusief integratie met de huidige thema’s Data op het Web en Semantiek);
- Actualisatie van het thema Zaakgericht Werken (Samenwerking met GEMMA);
- Ondersteuning bij de opzet van een overkoepelende referentiearchitectuur in de Zorg (betrokkenheid is toegezegd n.a.v. de behoefte vanuit LIDA, ZiRA, PURA en opnieuw geuit op Kraamvisite ZiRA);
- Doorontwikkeling NORA Principes waar nodig (n.a.v. besluitvorming Gebruikersraad)
- Mogelijke doorontwikkeling van thema's die in 2019 in overleg met nieuwe communities voorzichtig zijn gestart, maar nog niet zijn afgerond, zoals Business Process Management en Cloud (beperkt tot opstart-budget van EUR 5.000 per thema);
- Doorontwikkeling van het thema API's (als onderdeel van een separaat gefinancierd programma van BZK).
De hiertoe benodigde inzet is als volgt:
Rol | FTE | ca. EUR |
---|---|---|
5 trekkers / projectleiders | 0,25 | € 50.000 |
Inhoudelijke expertise | 0,25 | € 50.000 |
Totaal bemensing | 0,50 | € 100.000 |
Doorontwikkeling nieuwe thema’s en NORA-reviews
Voor de nieuwe thema’s van doorontwikkeling in 2020 is al een doorkijkje beschikbaar: Prioriteiten 2020
Deze is voor het eerst besproken in de Gebruikersraad van 26 maart 2019 en daarna in de Gebruikersraad van 6 juni 2019 om prioriteiten te bepalen.
De focuspunten voor 2020 zijn:
- Transparantie & Openbaarheid
- Datagedreven werken & Analytics
- Artificial Intelligence / Algoritmen
Elk met een deel-budget van EUR 25.000.
Het resterend budget wordt aangewend voor het uitvoeren van NORA-reviews op landelijke ontwikkelingen die door derden worden besproken met de Gebruikersraad NORA. Denk daarbij aan GO (Berichtenstelsel, netwerkstelsel, eID stelsel) e.d.
De hiertoe benodigde inzet is als volgt:
Rol | FTE | ca. EUR |
---|---|---|
3 Trekkers / projectleiders | 0,15 | € 30.000 |
Inhoudelijke expertise | 0,25 | € 50.000 |
Review expertise | 0,10 | € 20.000 |
Totaal bemensing | 0,50 | € 100.000 |