Begrippen IAM: verschil tussen versies
(→Objectmodel Definities: ...) |
(→Objectmodel Definities: openbare instantie) |
||
Regel 82: | Regel 82: | ||
* '''Publieke domein''' (Toepassingsgebied) ([[Stelsel_Elektronische_Toegangsdiensten]])<br>Bron: [https://afsprakenstelsel.etoegang.nl/display/as/Publieke+domein] Het domein waarbij interacties plaatsvinden tussen natuurlijke personen / niet-natuurlijke personen enerzijds en de Dienstverleners met een publieke taak anderzijds. Een Dienstverlener is 'publiek' wanneer het een bestuursorgaan in de zin van afdeling 1.1 van de Algemene wet bestuursrecht betreft, maar ook wanneer het andere overheidsorganen alsmede natuurlijke en rechtspersonen, niet zijnde overheidsorganen betreft, die vanwege het uitoefenen van een publieke taak gerechtigd zijn het burgerservicenummer (BSN) te gebruiken | * '''Publieke domein''' (Toepassingsgebied) ([[Stelsel_Elektronische_Toegangsdiensten]])<br>Bron: [https://afsprakenstelsel.etoegang.nl/display/as/Publieke+domein] Het domein waarbij interacties plaatsvinden tussen natuurlijke personen / niet-natuurlijke personen enerzijds en de Dienstverleners met een publieke taak anderzijds. Een Dienstverlener is 'publiek' wanneer het een bestuursorgaan in de zin van afdeling 1.1 van de Algemene wet bestuursrecht betreft, maar ook wanneer het andere overheidsorganen alsmede natuurlijke en rechtspersonen, niet zijnde overheidsorganen betreft, die vanwege het uitoefenen van een publieke taak gerechtigd zijn het burgerservicenummer (BSN) te gebruiken | ||
* '''Inzetgebied''' (Toepassingsgebied) ([[Stelsel_Elektronische_Toegangsdiensten]])<br>Bron: [[https://afsprakenstelsel.etoegang.nl/display/as/Inzetgebied]]: Een ... erkende groep gebruikers ... Voorbeelden zijn: bedrijven ..., beroepsbeoefenaren, consumenten ... of burgers | * '''Inzetgebied''' (Toepassingsgebied) ([[Stelsel_Elektronische_Toegangsdiensten]])<br>Bron: [[https://afsprakenstelsel.etoegang.nl/display/as/Inzetgebied]]: Een ... erkende groep gebruikers ... Voorbeelden zijn: bedrijven ..., beroepsbeoefenaren, consumenten ... of burgers | ||
* '''Openbare instantie''' ([[EIDAS verordening]]) <br>Bron: [https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32014R0910&from=NL ] (artikel 3): een staat, regionale of lokale overheden, publiekrechtelijke instellingen en samenwerkingsverbanden bestaand uit één of meer van deze overheidsinstanties of een of meer van deze publiekrechtelijke instellingen, of een private entiteit die door ten minste een van deze autoriteiten, publiekrechtelijke instellingen of verenigingen is gemachtigd tot het verlenen van openbare diensten, wanneer zij in die hoedanigheid optreden; ... „publiekrechtelijke instelling”: een instelling volgens de definitie in punt 4 van artikel 2, lid 1, van Richtlijn 2014/24/EU van het Europees Parlement en de Raad; | |||
</div> </div> <!-- end of collapsible content --> | </div> </div> <!-- end of collapsible content --> | ||
</table> | </table> |
Versie van 19 okt 2020 12:46
Deze pagina wordt beheerd door de Expertgroep IAM. In 2018 onderzoekt de expertgroep vier deelonderwerpen om (implementatie-)vraagstukken en mogelijke oplossingen in kaart te brengen, kennis te delen en elkaar te ondersteunen. Uiteindelijk leidt dit hopelijk tot architectuuroplossingen. De deelonderwerpen zijn Identity & Access Management (IAM), Identiteitenbeheer, Authenticatie(middelen)beheer, Impact eIDAS voor Nederland, Bevoegdhedenbeheer en Toegang verlenen.
Doel en proces opname[bewerken]
Deze lijst met begrippen werd opgesteld om binnen de overheid c.q. samenleving te komen tot meer eenduidige en gedeelde beelden inzake Identity & Access Management (IAM). Doel is om de relevante begrippen in de NORA op te nemen, samen met een visualisatie en beschrijving van hun samenhang.
Wikipedia is een bron waar we definities uit hergebruiken. Het volstaat echter niet om alleen wikipedia als bron te gebruiken. In veel wet- en regelgeving en "afsprakenstelsels" e.d. zijn ook definities opgenomen i.r.t. IAM en die definities wijken soms van elkaar af. De overeenkomsten en verschillen proberen we dan te duiden.
Elk begrip dat breed genoeg gedragen blijkt, wordt toegevoegd aan het Begrippenkader van NORA. Op dat moment is het mogelijk om een tooltip met de beschrijving van het begrip te tonen door de muis boven het woord stil te houden, op welke pagina het woord dan ook staat. Waar mogelijk wordt de samenhang van begrippen aangegeven en gevisualiseerd.
Daarmee sluiten we ook aan op initiatieven als Burgerwoordenboeken: artikel ibestuur:burgerwoordenboeken als participatiedocument
Er zijn diverse bronnen waar nog meer begrippen te vinden zijn en die we nog niet hebben verwerkt:
- Bij het thema Beveiliging: Themapatroon identity & access_management
- Een Begrippenlijst vanuit het stelsel van e-toegang voor burgers en bedrijven
- Het ‘Besluit verwerking persoonsgegevens generieke digitale infrastructuur’ voor burgers, met in Hoofdstuk 1 - Artikel 1 de definities
- De Europese richtlijn 910/2014 betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties, met in Artikel 3 veel definities t/m die over handtekeningen aan toe
Ontstaansgeschiedenis[bewerken]
Deze onderstaande lijst is overgenomen van een werkgroep die zich heeft georiënteerd op de aspecten Identificatie, Authenticatie en Autorisatie (IAA) gerelateerd aan de Wet GDI (tegenwoordig de Wet Digitale Overheid) en bestaat uit een aantal relevante basisbegrippen uit de Uniforme Set van Eisen (USvE). Diverse begrippen die daarin ontbraken, zijn door die werkgroep overgenomen uit het Netwerk voor Elektronische Toegangsdiensten (NvETD), eHerkenning & Idensys, de eIDAS verordening of de werkgroep (WG) heeft hiervoor een eigen definitie geformuleerd. In de kolom Opmerking is -indien reeds beschikbaar- de verwijzing opgenomen naar het begrip zoals dat in de NORA staat. Eventuele verschillen in die beschrijvingen zijn nog niet uitgewerkt of toegelicht.
De diagrammen en de bijbehorende definities zijn toegevoegd vanuit de Werkgroepen IAM met als doel het aan elkaar relateren van specifiekere definities uit verschillende toepassingsgebieden, en het consistent maken van NORA pagina's over toegangspatronen.
Context van de begrippen, Gedrags- en objectmodel[bewerken]
De onderstaande begrippen lijst is opgesteld in relatie tot het volgende voor IAM geldende gedrags- en objectmodel, dat de Referentie architectuur vormt als uitwerking van het Kader Identity & Access Management Deze sectie bevat een generiek en toepassingsgebied-onafhankelijk begrippenkader dat aansluit op ISO/IEC 24760-1:2019(E). IAM wordt binnen veel toepassingsgebieden gebruikt en daarbij hanteert elk gebied vaak zijn eigen, op de toepassing toegesneden, definities. Begrippen binnen IAM kennen in de praktijk een grote variëteit in hoe ze benoemd worden. In het object model is er 1 gekozen en gemodelleerd; synoniemen zijn bij de definities vermeld.
Het onderwerp IAM wordt ook wel het aandachtsgebied Toegang genoemd. Dit aandachtsgebied gaat over over de volle breedte van alle activiteiten die gedaan moeten worden om een persoon op een gecontroleerde manier toegang te geven tot informatie en voorzieningen. Het aandachtsgebied Toegang wordt ook wel IAM genoemd en valt uiteen in de volgende deelgebieden: Identiteiten, Authenticatie , Bevoegdheden en Autorisatie . Het onderscheid tussen toegangsbeheer/toegangsmanagement en toegangsgebruik is weergegeven binnen de naamgeving van de individuele functies.
Objectmodel Definities[bewerken]
Entiteit
Natuurlijk persoon
Niet-Natuurlijk Persoon
Device (Technische component)
|
Digitale Identiteit
Attribuut
Betrouwbaarheidsniveau
|
|
Gevalideerd Identiteitsbewijs (Authenticatiemiddel, Identificatiemiddel)
|
Gerelateerde begrippen
|
--> Specifieke definities binnen toepassingsgebieden
|
Resource
(digitale) Dienst Zaak (case, dossier, …)
|
Bevoegdheid (Toegangsrecht, Autorisatie)
|
|
--> Gerelateerde definities binnen specifieke toepassingsgebieden
|
Het objectmodel hieronder beschrijft de samenhang en relaties tussen de begrippen op basis van de definities. Er zijn hier twee relaties opgenomen: Specialisatie A --> B (A is een specifieke versie van B) en Aggregatie A --<> B (De definitie van B gebruikt begrip A). Het objectmodel is geen datamodel; in dat geval zou de relatie tussen Attribuut en Entiteit andersom getekend worden.
Gedragsmodel Identiteiten[bewerken]
Een gedragsmodel beschrijft op basis van welke informatie (veelal links getekend) door een proces (meestal in het midden) wordt omgezet naar nieuwe informatie (rechtsgetekend). De actoren die het proces uitvoeren zijn niet getekend omdat de namen die aan de actoren gegeven worden sterk verschillen per toepassingsgebied.
De functie Identiteitenbeheer brengt Digitale identiteiten tot stand voor Entiteiten (zoals Personen). Het beheer betreft ook de attributen die aan de Digitale entiteit zijn gerelateerd. Wanneer nodig zorgt de functie eveneens voor het actualiseren daarvan.
Identiteitenbeheer
|
Identiteiteninformatie
|
Relevante onderwerpen
|
--> Gerelateerde definities binnen specifieke toepassingsgebieden
|
Gedragsmodel Authenticatie[bewerken]
Authenticatie(middelen)beheer
|
|
Relevante onderwerpen:
|
Authenticatie (als functie)
Authenticatie (Authenticeren)
|
Identiteitsverklaring (Gevalideerd Identiteitsbewijs)
Relevante onderwerpen |
--> Gerelateerde definities binnen specifieke toepassingsgebieden
|
Gedragsmodel Bevoegdheden en Autorisatie[bewerken]
De functie Bevoegdhedenbeheer zorgt voor een formele (en actuele) vastlegging van Bevoegdheden, die vanuit de Digitale identiteit van de Belanghebbende worden toegekend aan de Digitale identiteit van de Vertegenwoordiger. De bevoegdheid is veelal beperkt tot een Resource/een reeks Resources. De bevoegdheid kan voor beperkte duur gelden, of gelden totdat die wordt ingetrokken.
De functie Autorisatie voor een Entiteit die namens zichzelf handelt wordt uitgevoerd aan de hand van Autorisatieregels die zich (onder andere) baseren op Attributen in de Identiteitsverklaring. De functie leidt tot een Autorisatiebeslissing die (inclusief de Identiteitsverklaring) kan worden bewaard om zich later te kunnen verantwoorden voor het toegang geven tot een Resource.
Wanneer een Entiteit een andere Entiteit vertegenwoordigt wordt eerst de functie Bevoegdheidsbepaling uitgevoerd, die leidt tot Bevoegdheidsverklaringen waarin (wanneer nodig) Attributen van de Digitale identiteit van de Belanghebbende zijn opgenomen. De functie Autorisatie neemt op basis van Autorisatieregels ook de vastgestelde bevoegdheden in beschouwing bij het nemen van Autorisatiebeslissingen. Ook bewaarde Bevoegdheidsverklaringen helpen bij latere verantwoording over Autorisatiebeslissingen.
Autorisatieregelbeheer Autorisatieregel
|
Autorisatie (Autoriseren)
Relevante onderwerpen
|
Autorisatieregels
|
Autorisatiebeslissing |
Bevoegdheden Beheer
Bevoegdheidsverklaring (concept)Uitkomst van een Autorisatie die is uitgevoerd door een onafhankelijke partij.
|
Gerelateerde onderwerpen
|
--> Specifieke definities binnen toepassingsgebieden
|
Nog te definiëren begrippen[bewerken]
- Partij
- Rol
- Niet-vrijwillig Vertegenwoordigde (zoals bij een wettelijke vertegenwoordiging)
Ketenverklaring: In beginsel is iemand of een organisatie verantwoordelijk voor zijn/haar totale aanbieding (dienst/service). Ongeacht verplichte winkelnering. Als iemand via een eloket susidie verstrekt en DigiD heeft een storing waardoor de aanvrager niet binnen de wettelijke indien termijn kan indienen – dan kan niet de schuld verschoven worden naar DigiD. Ze hadden regelingen moeten treffen om dat probleem te borgen. Bijvoorbeeld door op die momenten aan te geven dat een simpele tijdig verstuurde email vooralsnog voldoende is, waarna na de storing de aanvraag compleet gemaakt kan worden.
Al opgenomen als begrip in NORA-online[bewerken]
begrip | Beschrijving | |
---|---|---|
Attribuut | Een eigenschap, kenmerk of kwaliteit van een natuurlijke of rechtspersoon of een entiteit, in elektronisch formaat. | |
Authenticatiefactor | Een factor waarvan is bevestigd dat deze gebonden is aan een bepaalde persoon en die onder een van de drie volgende categorieën valt:
| |
Authenticatiefraude | Authenticatie namens een persoon zonder diens toestemming. | |
Authentieke bron | Een register of systeem, onder de verantwoordelijkheid van een publiekrechtelijk orgaan of particuliere entiteit, dat attributen omtrent een natuurlijke of rechtspersoon bevat en als de primaire bron van die informatie wordt beschouwd of krachtens nationaal recht als authentiek wordt erkend. | |
Autorisatie | Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT voorzieningen | |
Digitaal identificatiemiddel | Een materiële en/of immateriële eenheid die persoonsidentificatiegegevens bevat en die gebruikt wordt voor authenticatie bij een online dienst. | |
Digitale bronidentiteit | Een verzameling van betrouwbare gegevens die een entiteit (persoon, organisatie, object of apparaat) representeren in het digitale domein. | |
Digitale identiteit | Een identiteit die een digitale representatie is van een persoon. | |
Gezaghebbende bron | Synoniem van Authentieke bron. | |
Handelend persoon | Natuurlijke persoon die toegang vraagt tot digitale diensten. | |
IAM (begrip) | Identity and Access Management (IAM) is vrij vertaald het beheer om er voor te zorgen dat de juiste "identiteiten" (denk daarbij vooral aan personen of computers), voor de juiste redenen en op het juiste moment toegang krijgen tot de juiste faciliteiten. | |
Identificatie | Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen. | |
Identificatiegegevens | Een verzameling gegevens aan de hand waarvan de identiteit van een persoon kan worden vastgesteld. | |
Identificatiemiddel | Een materiële en/of immateriële eenheid die identificatiegegevens bevat waarmee de identiteit van een persoon is aan te tonen. | |
Identiteit | Identiteit is de eenheid van wezen, volkomen overeenstemming en gelijkheid. Dat wat uniek of eigen is aan iets of iemand. Het kan daarbij gaan om zowel personen als organisaties of landen. | |
Middelenuitgever | Partij die zorgdraagt voor de uitgifte van erkende identificatiemiddelen aan natuurlijke personen, rechtspersonen of ondernemingen. | |
Natuurlijk persoon | Een mens van vlees en bloed. | |
Niet-natuurlijk persoon | Een rechtspersoon of een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid. | |
Persoonsidentificatiegegevens | Synoniem voor Identificatiegegevens | |
Privaat identificatiemiddel | Een niet van Overheidswege uitgegeven identificatiemiddel. | |
... meer resultaten |
Nog op te nemen in noraonline[bewerken]
Begrip | Omschrijving | Bron | Opmerking |
---|---|---|---|
Afsprakenstelsel | Het geheel aan afspraken op gebied van organisatie, besturing, toezicht, beheer, architectuur, toepassingen, techniek. procedures en regels aangaande het Netwerk (voor Elektronische Toegangsdiensten) in een bepaalde vastgestelde versie. Het doel is betrouwbare authenticatie en verstrekking van identiteitsinformatie op basis van de eHerkenningsdiensten van een goed gereguleerd netwerk voor eHerkenning. Dit begrip kan ook voor andere IAA stelsels gebruikt worden, zoals het Entree Federatie of SURFconext stelsel (WG). | USvE | Voorstel HKr> Een afsprakenstelsel voor toegang is het geheel aan afspraken op gebied van organisatie, besturing, toezicht, beheer, architectuur, toepassingen, techniek. procedures en regels die van toepassing zijn binnen een specifiek toepassingsgebied. Het bevat vaak afspraken over alle deelgebieden binnen IAM. Afsprakenstelsels worden vooral gebruik als één kader nodig is voor een veelvoud aan betrokken partijen, zoals bij toegang tot digitale diensten van de overheid. |
Authenticatie | De controle (het staven) van een geclaimde identiteit van een Gebruiker | USvE | https://www.noraonline.nl/wiki/Authenticatie |
??? | een elektronisch proces dat de bevestiging van de elektronische identificatie van een natuurlijke persoon of rechtspersoon, of van de oorsprong en integriteit van gegevens in elektronische vorm mogelijk maakt | eIDAS verordening | |
Authenticatiedienst (AD) | Een Authenticatiedienst (AD) voert authenticatieprocedures uit waarmee Gebruikers worden geauthentiseerd daarbij gebruikmakend van elektronische Authenticatiemiddelen verstrekt door een Middelenuitgever. De Authenticatiedienst levert op basis van de authenticatieprocedure een Authenticatieverklaring aan de Toegangsdienst. | USvE | |
Authenticatieketen | De Authenticatieketen bestaat uit één Authenticatiedienst en één of meerdere Toegangsdiensten en Middelenuitgevers. | USvE | |
Gezamenlijk kunnen deze partijen een Gebruiker authenticeren ten behoeve van een Dienstverlener | |||
Authenticatiemiddel | Een middel op grond waarvan authenticatie van een gebruiker kan plaatsvinden. In de eIDAS uitvoeringsverordening EU 2015 / 1502 wordt aan Authenticatiemiddelen gerefereerd als "elektronisch identificatiemiddel". | USvE | |
Authenticatieverklaring | Een gestandaardiseerd elektronisch bericht (conform koppelvlakspecificaties) opgesteld en ondertekend door een Authenticatiedienst, ten behoeve van en versleuteld voor een Ontvangende Partij. De Authenticatiedienst verklaart daarmee dat hij een Gebruiker succesvol heeft geauthenticeerd als de meegeleverde Versleutelde Identiteit/Pseudoniem, volgens eisen die het normenkader stelt aan betreffende Betrouwbaarheidsniveau voor een bepaalde handeling of Dienst. | USvE | |
Autorisatie | Het verlenen van toestemming (een bevoegdheid) aan een geauthenticeerde partij om toegang te krijgen tot een bepaalde dienst of toestemming om een bepaalde actie uit te voeren.Een autorisatie kan worden vastgelegd in toegangsrechten. Het verlenen van toegang kan (mede) gebaseerd zijn op die in toegangsrechten vastgelegde autorisatie. Autorisatie is GEEN synoniem voor machtiging. | NvETD | https://www.noraonline.nl/wiki/Autorisatie |
Autorisatielijst BSN | De Autorisatielijst BSN is een lijst met Dienstverleners die geautoriseerd zijn voor ontvangst van het BSN, beschikbaar gesteld en ondertekend door de Beheerorganisatie BSNk. Deze Dienstverlener moet daarvoor minimaal één Dienst hebben waarvoor hij een wettelijke taak uitvoert waarbij een BSN nodig is. Een Dienstverlener moet dan aan de eisen voldoen die de Wet Digitale Overheid (WDO) stelt aan een Dienstverlener (onder meer op de gebieden privacy en beveiliging). | USvE | |
Betrouwbaarheidsniveau | In deze context: de mate van zekerheid die over de identiteit van een Gebruiker gegeven kan worden bij gebruik van zijn Authenticatiemiddel. De eIDAS-verordening onderscheidt de niveaus laag, substantieel en hoog. De uitvoeringsverordening EU 2015/1502 definieert de eisen aan deze betrouwbaarheidsniveaus. | USvE | |
BSN | Het Burgerservicenummer (BSN) is het Persoonlijke identificatie nummer van de Nederlandse overheid voor natuurlijke personen. Een BSN is een identificatienummer. Dit is een nummer dat bij wet is voorgeschreven om een persoon te identificeren en mag alleen worden gebruikt voor de uitvoering van die wet. Of voor doeleinden die in de wet staan. Dat staat in artikel 24 van de Wet bescherming persoonsgegevens. Organisaties kunnen het verbod om het BSN te gebruiken niet doorbreken door toestemming aan mensen te vragen voor het gebruik van hun BSN. | USvE /AP[1] | https://www.noraonline.nl/wiki/Burgerservicenummer_(BSN)
TODO: verwerken van: Reactie: In het onderste plaatje op https://nl.wikipedia.org/wiki/EID-stelsel was sprake van pseudo ID’s. Afgeleid van het BSN, maar opgeknipt over het stelsel. Toelichten of en in hoe verre ‘onherkenbaar’/afgeleid toegestaan is. In dit filmpje van RvIG op https://nl.wikipedia.org/wiki/Self-sovereign_identity wordt gesproken over een virtueel ID op het(zelfde) niveau als een paspoort. Zou dat ID ook gebruikt mogen worden om op een bedrijfsnetwerk aan te loggen. Dit een beetje in het verlengde van de RIN discussie destijds, dat een BSN niet voor bedrijfsvoering gebruikt mag worden. Ik zie dat met de komst van SSI en een virtueel paspoort steeds meer tot de (toekomstig goedgekeurde?) mogelijkheden behoren. Maar misschien is het beter om obv een papieren of virtueel paspoort een DID te maken die op geen enkele wijze aan een BSN is gekoppeld, zoals een RIN 😉 |
BSN-domein | Het onderdeel binnen het Publieke domein waarin het BSN bij de interactie gebruikt wordt. | USvE | |
BSNk | Het BSNk is een voorziening in het kader van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) die het mogelijk maakt om publieke en private authenticatiemiddelen te gebruiken in het publiek domein. | USvE | |
Dienst | Een Dienst is een samenstel van elektronisch aanbod waarvoor authenticatie voorwaardelijk is. | USvE | https://www.noraonline.nl/wiki/Dienst |
Dienstverlener | Dienstverlener is een rol die elektronische Diensten aanbiedt aan Gebruikers waarvoor Authenticatie voorwaardelijk is. Ook wel Dienstaanbieder (NvETD). | USvE | https://www.noraonline.nl/wiki/Dienstverlener |
Elektronische identificatie | het proces van het gebruiken van persoonsidentificatiegegevens in elektronische vorm die op unieke wijze een natuurlijke persoon of rechtspersoon, of een natuurlijke persoon die een rechtspersoon vertegenwoordigt, aanduiden | eIDAS verordening | |
Elektronisch identificatiemiddel | een materiële en/of immateriële eenheid die persoonsidentificatiegegevens bevat en die gebruikt wordt voor authenticatie bij een onlinedienst | eIDAS verordening | |
EntityConcernedID | A SAML Attribute element with the identifying attribute of the service consumer that is represented by the user (who might be the same). | NvETD/SAML | |
Gebruiker | Een Natuurlijk persoon die een Authenticatiedienst gebruikt voor Authenticatie ten behoeve van het afnemen van een Dienst bij een Dienstverlener. Ook wel genoemd Dienstafnemer (NvETD). | USvE | https://www.noraonline.nl/wiki/Gebruiker |
Gekwalificeerde verlener van vertrouwensdiensten | een verlener van vertrouwensdiensten die één of meerdere gekwalificeerde vertrouwensdiensten verleent en van het toezichthoudende orgaan de status van gekwalificeerde heeft gekregen | eIDAS verordening | |
Gemachtigde | De partij die (op grond van wet of machtiging c.q. volmacht) bevoegd is om in naam van de vertegenwoordigde bepaalde handelingen te verrichten waarvan de rechtsgevolgen worden toegerekend aan de vertegenwoordigde. Voor zover de gemachtigde een natuurlijk persoon is, geldt geen beperking ten aanzien van het voorkomen van niet ingezetenen als gemachtigde. Zo kan ook een buitenlandse natuurlijke persoon gemachtigde zijn. | NvETD |
Synoniem = Vertegenwoordiger |
Identificeren | Het noemen van attributen van een entiteit om deze in een bepaalde context uniek aan te duiden. In de context van Elektronische Toegangsdiensten gaat het over identificatie van partijen. Zie toegevoegde definitie ‘elektronische identificatie’ | NvETD | https://www.noraonline.nl/wiki/Identificatie |
Identifier | Een label (meestal een string of tekst) waarmee je een entiteit (een gebruiker, object o.i.d.) aanduidt. Dit maakt het mogelijk om naar een entiteit te verwijzen. Zo’n entiteit heeft meestal meerdere identifiers die in verschillende contexten nuttig kunnen zijn (denk aan: uid enz.). De identifier van een bepaalde dienstafnemer wordt door het IAA stelsel geleverd. Voorbeelden hiervan zijn het BSN of een specifiek pseudoniem | SURF | |
Identiteit | De volledige maar dynamische set van alle attributen behorende bij een bepaalde entiteit die het mogelijk maakt betreffende entiteit van andere te onderscheiden. Elke entiteit heeft maar één identiteit. De identiteit behoort toe aan de entiteit. | NvETD | |
Identiteit | Een identiteit is een set gegevens (attributen) welke tezamen specifiek kenmerkend zijn voor die ene specifieke entiteit binnen de gegeven context.
Iedere entiteit (dus ook een natuurlijke persoon) heeft een oneindig aantal identiteiten omdat een identiteit een "afbeelding", een set kenmerkende gegevens over die entiteit is, die slechts zinvol is binnen de gegeven context. || NORA IAM || Opmerking vanuit de review IAM: Identiteit lijkt een digitale representatie te zijn van een Persoon of een Systeem. In de definitie wordt het concept entiteit gebruikt, maar niet uitgelegd. Synoniem = Persoonsidentificatiegegevens | ||
Inzetgebied | Een inzetgebied wordt in technische zin gekenmerkt door één of meer Identificerende kenmerken. Voorbeelden zijn: bedrijven (EntityConcernedID:KvKnr en EntityConcernedID:RSIN), beroepsbeoefenaren, consumenten (EntityConcernedID:Pseudo) of burgers (EntityConcernedID:BSN). | NvETD | |
Inzetgebied | De gebruikte definitie geldt voor elk concept, is niet precies genoeg. | review IAM | |
Machtiging | Een herroepbare bevoegdheid die een vertegenwoordigde verleent aan een andere partij (de gemachtigde) om in naam van eerstgenoemde rechtshandelingen te verrichten. | NvETD | |
Machtigingenregister | Een vereiste Rol binnen het Netwerk (voor Elektronische Toegangsdiensten) die door een Deelnemer aan het Afsprakenstelsel (AS) wordt ingevuld en die de verantwoordelijkheid heeft voor het registreren, beheren, controleren van machtigingen en andere bevoegdheden en het afleggen van verklaringen over bevoegdheden (c.q. het op verzoek van de Gebruiker verstrekken van machtigingsverklaringen). | NvETD | |
Machtigingverklaring | Een elektronisch vastgelegde verklaring waaruit het bestaan en de juistheid kan worden opgemaakt van een in een geregistreerde machtiging zoals deze gecontroleerd is in een Machtigingenregister ten behoeve van een bepaalde handeling of dienst. | NvETD | Machtigingsverklaring heet meer algemeen Bevoegdheidsverklaring die ook voor een wettelijke vertegenwoordiging kan worden afgegeven. |
Middelenuitgever | De Middelenuitgever (MU) is een rol van een Participant die een elektronisch Authenticatiemiddel verstrekt aan de Gebruiker en het middel bij het BSNk activeert voor gebruik in het Publieke domein. De Middelenuitgever biedt de Gebruiker de mogelijkheid om zijn Authenticatiemiddel(en) te beheren en zorgt ervoor dat het BSNk Inzageregister een actuele status van de Authenticatiemiddelen (of de relatie) heeft. | USvE | |
Natuurlijk persoon | Een individueel menselijk wezen en subject van rechten en drager van plichten. | USvE | |
Niet Natuurlijk Persoon | Hetzij een rechtspersoon, hetzij een samenwerkingsverband van natuurlijke personen en/of rechtspersonen. | USvE | |
Ondertekendienst | Een rol binnen het Netwerk (voor Elektronische Toegangsdiensten) die door een Deelnemer aan het Afsprakenstelsel (AS) wordt ingevuld. In opdracht van een Dienstverlener (DV) ondersteunt deze de Gebruiker bij het ondertekenen van een PDF-document. | NvETD | |
Participant | Een partij in de Authenticatieketen waarvan is vastgesteld door de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties dat deze voldoet aan de eisen zoals gesteld in de Uniforme Set van Eisen. Ook wel Deelnemer (NvETD). | USvE |
Synoniem = Deelnemer |
Persoonsidentificatiegegevens | een reeks gegevens aan de hand waarvan de identiteit van een natuurlijke persoon of rechtspersoon, of een natuurlijke persoon die een rechtspersoon vertegenwoordigt, kan worden vastgesteld | eIDAS verordening | |
Polymorfe identiteit/pseudoniem | Polymorfe Identiteit (PI) en de Polymorfe Pseudoniem (PP) zijn specifieke cryptografische elementen die op aanvraag van een Middelenuitgever door het BSNk afgeleid worden van een identiteit van de Gebruiker (BSN in geval van het Publiek Domein). De PI en PP zijn specifiek voor de aanvragende Middelenuitgever en daarom worden ze genoteerd als PI@Middelenuitgever (MU), bijvoorbeeld voor de RDW): PI@RDW en PP@RDW. Deze PI@MU en PP@MU1 kunnen gebruikt worden door een Authenticatiedienst om een Gebruiker te authenticeren (zie USvE voor meer informatie). | USvE | |
Private dienst | Dienst buiten het publiek domein | WG | |
Protocoltranslatie | Functie om volgens een bepaalde voorschriften een voorspelbare en betrouwbare translatie van een protocol uit te kunnen voeren, bijvoorbeeld van SAML naar OpenID Connect. Deze functie wordt beschreven in het Toekomstperspectief toegang. | WG | |
Publieke dienst | Dienst in het publiek domein | WG | |
Publieke domein | Het domein waarbij interacties plaatsvinden tussen natuurlijke personen / niet-natuurlijke personen enerzijds en de Dienstverleners met een publieke taak anderzijds. Een Dienstverlener is 'publiek' wanneer het een bestuursorgaan in de zin van afdeling 1.1 van de Algemene wet bestuursrecht betreft, maar ook wanneer het andere overheidsorganen alsmede natuurlijke en rechtspersonen, niet zijnde overheidsorganen betreft, die vanwege het uitoefenen van een publieke taak gerechtigd zijn het burgerservicenummer (BSN) te gebruiken. | USvE | |
Routeringsvoorziening, Routeringsdienst | Met Routeringsvoorziening wordt het geheel van technische en organisatorische componenten bedoeld ter ontzorging van publieke dienstverleners, zoals bedoeld in de wet Digitale Overheid (artikel 5, lid 1, sub c). Met Routeringsdienst wordt bedoeld: de dienst die onder regie en auspiciën van de Regieorganisatie wordt geleverd aan de dienstverleners door één der beide Routeringsdiensten. | ||
Routeringsvoorziening, Routeringsdienst | Dit zijn 2 verschillende concepten, de definitie van routeringsdienst bevat recursiviteit. | review IAM | |
Single Sign On | Een functie die wordt gefaciliteerd zoals omschreven in het Afsprakenstelsel (AS), waardoor een authenticatie van een gebruiker wordt hergebruikt, waardoor deze gebruiker niet opnieuw hoeft in te loggen. | NvETD | https://www.noraonline.nl/wiki/Patroon_voor_single_sign-on |
Specifiek pseudoniem | Pseudoniem dat gedurende een langere periode toegepast wordt in een specifiek werkingsdomein. Een dienstverlenerspecifiek pseudoniem is steeds hetzelfde voor dezelfde Dienstverlener (DV) in wiens context het gebruikt wordt, een dienstafnemerspecifiek pseudoniem is steeds hetzelfde voor de context van één dienstafnemer etc. | NvETD | |
Stelsel voor elektronische identificatie | een stelsel voor elektronische identificatie waarbinnen elektronische identificatiemiddelen worden uitgegeven aan natuurlijke personen, rechtspersonen of natuurlijke personen die rechtspersonen vertegenwoordigen | eIDAS verordening | |
Toegangsdienst | Een Toegangsdienst (TD) verstrekt verklaringen over de identiteit van een Gebruiker aan de Dienstverlener. Op basis van deze verklaring besluit de Dienstverlener over toegang van de Gebruiker tot de Dienst. De Toegangsdienst verstrekt de verklaringen op basis van verklaringen van een Authenticatiedienst. De Toegangsdienst biedt de Gebruiker de mogelijkheid een Authenticatiedienst te kiezen. | USvE | |
Verklaring | Een elektronisch vastgelegd bericht dat gevraagde identiteitsinformatie en attributen bevat conform de koppelvlakspecificaties en waarvoor een bepaalde Deelnemer aantoonbaar instaat. Afhankelijk van de betreffende identiteitsinformatie wordt gesproken van een authenticatieverklaring, een machtigingsverklaring of een Ketenverklaring. Een verklaring kan andere verklaringen omvatten en voor de aantoonbaarheid vereisen, dan wordt gesproken over een verklaring over x en y waarbij de wijze waarop de verklaringen in elkaar grijpen in detail in de Interface specifications is beschreven. | NvETD | |
Vertegenwoordigde | De partij die de vertegenwoordiger de bevoegdheid heeft verleend om in naam van eerstgenoemde te handelen. | NvETD | |
Vertegenwoordiger | De Partij die bevoegd is om een andere partij (de vertegenwoordigde) te vertegenwoordigen in het verrichten van handelingen met derden. | NvETD | |
Vertegenwoordiging (vertegenwoordigen) | De rechtsfiguur die inhoudt dat de rechtsgevolgen van een door een bepaalde Partij (de Vertegenwoordiger of Gemachtigde) in naam van een andere partij (de Vertegenwoordigde dienstafnemer) met een derde verrichte handeling aan de vertegenwoordigde worden toegerekend. De Bevoegdheid tot het verrichten van vertegenwoordigingshandelingen vloeit voort uit hetzij de wet hetzij een volmacht (privaatrecht) hetzij uit een machtiging (bestuursrecht). Zo'n bevoegdheid kan eventueel ingeperkt zijn tot bepaalde rechtshandelingen, of een bepaalde relevante omvang ten aanzien van rechtshandelingen. In privaatrechtelijke context wordt naast het begrip vertegenwoordiger, agent of gevolmachtigde gehanteerd in plaats van gemachtigde. | NvETD | |
Vertrouwende partij | een natuurlijke persoon of een rechtspersoon die vertrouwt op een elektronische identificatie of een vertrouwensdienst | eIDAS verordening | |
Vertrouwensdienst | een elektronische dienst die gewoonlijk tegen betaling wordt verricht en het onderstaande inhoudt:
|
eIDAS verordening | |
Verlener van vertrouwensdiensten | een natuurlijke persoon of rechtspersoon die een of meer vertrouwensdiensten verleent als een gekwalificeerde of als een niet-gekwalificeerde verlener van vertrouwensdiensten | eIDAS verordening | |
Wet Digitale Overheid | De Wet digitale overheid is momenteel een wetsvoorstel. De inwerkingtreding van het wetsvoorstel is gepland op 1 januari 2019. De wet Digitale Overheid bestaat uit standaarden, producten en voorzieningen die gezamenlijk gebruikt worden door (alle) meerdere overheden, vele publieke organisaties en in een aantal gevallen ook door private partijen. | ||
Wet Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) | Voormalige naam voor Wet Digitale Overheid. De naam van de Wet generieke digitale infrastructuur (wet GDI) is op 15 november veranderd in Wet digitale overheid | WG | |
Wettelijke vertegenwoordiging | Een Vertegenwoordiging (vertegenwoordigen) die voortvloeit uit de wet zonder dat er sprake is van het toekennen van een volmacht of machtiging door de Vertegenwoordigde. Voorbeelden zijn: de bestuurder(s) van een Rechtspersoon, de curator, de ouders van een minderjarige. | NvETD |