Applicatieontwikkeling Control
ISOR:BIO Thema Applicatieontwikkeling Control
Versie 2.0 van 22 februari 2021 van de BIO Thema-uitwerking Applicatieontwikkeling is vervangen door versie 2.1 van 29 oktober 2021.
De wijzigingen betreffen met name de uniformering van objectdefinities en objectnamen in en tussen BIO Thema-uitwerkingen.
Versie 2.1 in PDF-formaat is op de website CIP-overheid/producten gepubliceerd.
De wijzigingen betreffen met name de uniformering van objectdefinities en objectnamen in en tussen BIO Thema-uitwerkingen.
Versie 2.1 in PDF-formaat is op de website CIP-overheid/producten gepubliceerd.
Deze informatie is onderdeel van BIO Thema-uitwerking Applicatieontwikkeling.
Meer lezen | ||||||||||||||||||
Doelstelling[bewerken]
De doelstelling van applicatieontwikkeling in het control-domein is vast te stellen of:
- de applicatie-controls afdoende zijn ingericht voor het garanderen van een beheersbare applicatie omgeving en/of;
- de applicatieve diensten functioneel en technisch op het juiste niveau worden gehouden.
Dit houdt onder meer in dat binnen de organisatie een adequate beheerorganisatie moet zijn ingericht waarin beheerprocessen zijn vormgegeven.
Risico's[bewerken]
Door het ontbreken van noodzakelijke maatregelen binnen de organisatie van de leverancier is het niet zeker of de ontwikkel- en onderhoudsadministratie aan de beoogde organisatorische en beveiligingsvoorwaarden voldoen en of de governance van deze omgeving toereikend is ingericht. Evenmin kan worden vastgesteld of de gewenste maatregelen worden nageleefd.
Objecten, controls en maatregelen
Onderstaande afbeelding toont de objecten die specifiek voor dit domein een rol spelen. Het blauw gemarkeerde object komt voor in de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO). De wit gemarkeerde objecten zijn betrokken uit andere best practices. De objecten zijn ingedeeld naar de invalshoek: Intentie, Functie, Gedrag of Structuur.
Principes uit de BIO Thema Applicatieontwikkeling binnen dit aspect[bewerken]
| ID | Principe | Criterium |
|---|---|---|
| APO_C.01 | Richtlijn evaluatie-ontwikkelactiviteiten | De projectorganisatie behoort richtlijnen voor de controle-activiteiten en rapportages te hebben geformuleerd, gericht op de evaluaties van ontwikkelactiviteiten, zoals requirements, specificaties en programmacode. |
| APO_C.02 | Versiebeheer applicatieontwikkkeling | De projectorganisatie behoort in het systeem-ontwikkeltraject versiebeheer procesmatig en efficiënt ingericht te hebben. |
| APO_C.03 | Patchmanagement applicatieontwikkeling | Patchmanagement behoort procesmatig en procedureel zodanig uitgevoerd te worden, dat van de gebruikte code tijdig vanuit externe bibliotheken informatie wordt ingewonnen over technische kwetsbaarheden, zodat tijdig de laatste (beveiligings)patches kunnen worden geïnstalleerd. |
| APO_C.04 | (Software)configuratiebeheer | De inrichting van het configuratiebeheer behoort waarborgen te bieden dat de vastgelegde gegevens van de softwareconfiguratie-items in de configuratie-administratie (CMDB) juist en volledig zijn en blijven. |
| APO_C.05 | Quality assurance | De projectorganisatie behoort een quality assurance-proces te hebben ingericht, waarmee zij de betrouwbare werking van het ontwikkel- en onderhoudsproces voor de applicatieontwikkeling kan vaststellen. |
| APO_C.06 | Compliance-management | De projectorganisatie behoort een compliance-managementproces ingericht te hebben, waarmee zij de implicaties uit wet- en regelgeving en verplichtingen voortvloeiend uit overeenkomsten en beleid kan vaststellen. |
| APO_C.07 | Technische beoordeling informatiesystemen | Bij veranderingen van besturingsplatforms behoren bedrijfskritische toepassingen te worden beoordeeld en getest om te waarborgen dat er geen nadelige impact ontstaan op de activiteiten of de beveiliging van de organisatie. |
| APO_C.08 | Beheersorganisatie applicatieontwikkeling | De projectverantwoordelijke behoort voor de software-ontwikkelprojecten een beheersorganisatie te hebben ingericht waarin de structuur van de beheersprocessen en van de betrokken functionarissen de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn vastgesteld. |
Normen uit de BIO Thema Applicatieontwikkeling binnen dit aspect[bewerken]
| ID | Stelling | Norm |
|---|---|---|
| APO_C.01.01 | De projectorganisatie beschikt over controlerichtlijnen voor de evaluatie van de producten die uit de ontwikkelfasen voortvloeien, zoals een requirementsanalyse en de specificatie van software. | Controle richtlijnen voor de evaluatie van de producten die uit de ontwikkelfasen voorvloeien |
| APO_C.01.02 | De projectorganisatie beschikt over evaluatierichtlijnen voor het evalueren van intern ontwikkelde en extern verworven code die zijn opgeleverd tijdens de ontwikkelfasen: requirementsanalyse, specificatie en programmacode. | Evaluatierichtlijnen voor het evalueren van intern ontwikkelde en extern verworven code |
| APO_C.01.03 | De projectorganisatie beschikt over controlerichtlijnen die binnen de relevante beheerprocessen, versiebeheer, quality assurance en quality control worden toegepast voor het evalueren van de ontwikkelactiviteiten. | Controle richtlijnen die binnen de relevante beheerprocessen worden toegepast |
| APO_C.01.04 | De projectorganisatie beschikt over een kwaliteitshandboek waarin procedures zijn opgenomen voor het toepassen van quality assurance- en quality control-methodiek en reviewrichtlijnen voor de ontwikkelde producten. | Het kwaliteitshandboek bevat procedures voor Quality Control en Quality Assurance methodiek en reviewrichtlijnen |
| APO_C.01.05 | De quality assurance-methodiek wordt conform de richtlijnen nageleefd. | De Quality Assurance methodiek wordt conform de richtlijnen nageleefd |
| APO_C.01.06 | De projectorganisatie voert controle-activiteiten uit over de ontwikkelactiviteiten en beheerprocessen gerelateerd aan het ontwikkelproces en stelt hierover rapportages op. | Controleactiviteiten en rapportages over de ontwikkelactiviteiten en bijbehorende beheerprocessen |
| APO_C.01.07 | Periodiek worden het applicatieontwikkelingsproces, de testcycli en de kwaliteit van de programmacode beoordeeld conform de opgestelde richtlijn. | Het applicatieontwikkelproces, de testcyclus en programmacodekwaliteit worden periodiek beoordeeld |
| APO_C.02.01 | Het versiebeheerproces is beschreven, vastgesteld door het management en toegekend aan een verantwoordelijke functionaris. | Versiemanagement is beschreven, vastgesteld en toegekend aan een verantwoordelijke functionaris |
| APO_C.02.02 | In het versiebeheerproces is vastgelegd welke applicatie-objecten in het ondersteunend tool, zoals het functioneel en technisch ontwerp en resultaten van sprints bij Agile-ontwikkeling, worden vastgelegd. | Versiemanagement beschrijft welke applicatieobjecten in het ondersteunend tool worden vastgelegd |
| APO_C.02.03 | Het versiebeheerproces wordt ondersteund met procedures en werkinstructies. | Versiemanagement wordt ondersteund met procedures en werkinstructies |
| APO_C.02.04 | Een versiebeheertool wordt toegepast die onder andere:
| Ondersteuning vanuit het toegepaste versiebeheertool |
| APO_C.03.01 | Het patchmanagementproces en de noodzakelijke patchmanagementprocedures zijn beschreven, vastgesteld door het management en bekendgemaakt aan de ontwikkelaars. | Patchmanagement en noodzakelijke patchmanagement procedures zijn beschreven, vastgesteld en bekendgemaakt |
| APO_C.03.02 | De ontwikkelaars zijn bekend met hun formeel vastgelegde verantwoordelijkheden voor patchmanagement. | Ontwikkelaars zijn wat betreft patchmanagement bekend met hun formeel vastgelegde verantwoordelijkheden |
| APO_C.03.03 | Het al dan niet uitvoeren van patches voor programmacode is geregistreerd. | Het al dan niet uitvoeren van de verworven patches voor programmacode is geregistreerd |
| APO_C.03.04 | Het beheer van technische kwetsbaarheden in de code uit externe bibliotheken omvat minimaal een risicoanalyse van de kwetsbaarheden en eventueel penetratietests en patching. | Het beheer van technische kwetsbaarheden in code uit externe bibliotheken |
| APO_C.03.05 | Bij het ontwikkelen van code installeert de ontwikkelaar, tenzij risicoanalyses anders uitwijzen, alle noodzakelijke patches en fixes die door fabrikanten beschikbaar worden gesteld. | Installeren van alle noodzakelijke door de leveranciers beschikbaar patches en fixes |
| APO_C.03.06 | Updates/patches voor kwetsbaarheden waarvan de kans op misbruik en ontstane schade hoog is, worden zo spoedig mogelijk doorgevoerd. | Updates en patches voor kwetsbaarheden waarvan de kans op misbruik en ontstane schade hoog is |
| APO_C.04.01 | Softwareconfiguratie-items worden conform procedures en met hulpmiddelen vastgelegd. | Software configuratiescomponenten worden conform procedures vastgelegd |
| APO_C.04.02 | De configuratie-administratie is alleen toegankelijk voor hiertoe geautoriseerd personeel. | De configuratie administratie is alleen toegankelijk voor hiertoe geautoriseerd personeel |
| APO_C.04.03 | Wijzigingen in softwareconfiguratie-items worden volgens een gestandaardiseerd proces vastgelegd in de Configuration Management Database (CMDB). | Wijzigingen in softwareconfiguratie conform gestandaardiseerd proces vastgelegd in de CMDB |
| APO_C.05.01 | De projectorganisatie beschikt over een quality assurance-methodiek voor de ontwikkelde softwareproducten en ziet toe op de naleving van deze methodiek. | Het compliance management proces is gedocumenteerd en vastgesteld |
| APO_C.05.02 | Conform de quality assurance-methodiek is een quality assurance-proces ingericht voor het uitvoeren van quality assurance-activiteiten gedurende alle fasen van de ontwikkelcyclus en waarbij aandacht wordt besteed aan:
| De noodzakelijke eisen voor het compliance proces samengevat en vastgelegd |
| APO_C.05.03 | De resultaten uit de quality assurance-onderzoeken worden geapporteerd aan de verantwoordelijken die verbetermaatregelen initiëren. | Rapportage van de resultaten uit de QA-onderzoeken aan verbetermaatregelen initiërende verantwoordelijken |
| APO_C.05.04 | Toetsingsafspraken en -resultaten zijn beknopt en Specifiek, Meetbaar, Realistisch en Tijdgebonden (SMART) vastgelegd. | Toetsingsafspraken en resultaten zijn beknopt en SMART vastgelegd |
| APO_C.06.01 | Het compliance-managementproces, bestaande uit de sub-processen planning, evaluatie, rapportering en correctie/implementatie is gedocumenteerd en vastgesteld door het management. | De Quality Assurancemethodiek voor de ontwikkelde software producten wordt nageleefd |
| APO_C.06.02 | Voor het compliance-proces hebben de desbetreffende stakeholders de noodzakelijke eisen uit de verschillende bronnen samengevat en vastgelegd. Hierbij is aandacht geschonken aan:
| Gedurende alle fasen van het ontwikkelcyclus worden Quality Assurance activiteiten uitgevoerd |
| APO_C.07.01 | Bij verandering van besturingssystemen wordt onder andere het volgende getest:
| Testen bij verandering van besturingssystemen |
| APO_C.08.01 | De samenhang van de beheersprocessen wordt met een processtructuur vastgelegd. | De samenhang van de beheersprocessen wordt door middel van een processtructuur vastgelegd |
| APO_C.08.02 | De belangrijkste functionarissen (stakeholders) voor de beheerorganisatie zijn benoemd en de onderlinge relaties zijn met een organisatieschema inzichtelijk gemaakt. | De belangrijkste functionarissen en hun onderlinge relaties zijn inzichtelijk |
| APO_C.08.03 | De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor de beheerprocessen zijn aan een specifieke functionaris toegewezen en vastgelegd. | De verantwoordelijkheden zijn aan een specifieke functionaris toegewezen en vastgelegd |
| APO_C.08.04 | De projectorganisatie heeft de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor het uitvoeren van de evaluatie- en beheerswerkzaamheden beschreven en de bijbehorende bevoegdheden vastgelegd in een autorisatiematrix. | De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor de evaluatie- en beheerwerkzaamheden zijn beschreven |
