Visie metadatamanagement
- Onderdeel van
- Thema's
- Contact
- Arjen Santema
- Arjen.Santema@kadaster.nl
- Status
- Actueel
- Auteurs
1.1 Context & aanleiding van de visie[bewerken]
Binnen de overheid zijn gegevens 1 belangrijk en zien we ‘data as an asset’. Metadata zijn nodig om een goed inzicht in en overzicht op gegevens te hebben en zijn in die zin fundamenteel voor gegevensmanagement en data governance. Metadata maken het mogelijk om ‘data as an asset’ goed te kunnen te beheren, te sturen en te gebruiken.
Metadatamanagement is absoluut niet nieuw, maar blijkt in de praktijk tegelijk ook bij veel organisaties nog geen vanzelfsprekend ingeregeld proces: er is nog veel te leren en te ontwikkelen. Om die reden heeft de Werkgroep Metadatamanagement binnen de NORA Expertgroep Gegevensmanagement deze visie over metadatamanagement geschreven.
Onze observatie is dat er bij overheidsorganisaties nog te weinig aandacht wordt besteed aan metadatamanagement. We proberen daarom met deze visie vooral een handreiking te bieden aan verdere ontwikkeling van metadatamanagement. Organisaties kunnen hiermee hun baseline en verbeterstappen bepalen. Onze visie is dat metadatamanagement nu daadwerkelijk moet worden opgepakt ten behoeve van een volwassen informatiehuishouding. Het is een belangrijke randvoorwaarde om te kunnen voldoen aan de FAIR-principes alsook aan ambities rondom duurzame toegankelijkheid (DUTO principes).
Metadata moeten worden gepositioneerd in de informatielaag van het NORA vijflaagsmodel. Een belangrijk onderdeel daarvan is het delen van taal en begrippen (woorden). Dat zijn specifieke vormen van metadata. Binnen NORA wordt daarbij gewerkt aan het zogenaamde Nationaal Semantisch Vlak waarin alle begrippen die voor de Nederlandse dienstverlening en informatiehuishouding van de overheid relevant zijn bij elkaar komen. Het is belangrijk om te begrijpen dat metadata veel breder zijn dan dit soort begrippen. In meer algemene zin zijn metadata data over data. Door de term metadata te gebruiken kijk je eigenlijk net een niveau hoger dan waar de data over gaan.
1.2 Structuur van de visie[bewerken]
Deze visie volgt globaal de lijn “wat”, “waarom” en “hoe”. Voor het “wat” wordt aansluiting gezocht bij gangbare en maatgevende definities van metadata en metadatamanagement. In discussies is afgewogen hoe bruikbaar en behulpzaam de diverse definities zijn, uitgaande van onze eigen beleving en de toepassingen binnen de Nederlandse overheid. Voor het “waarom” is gekeken naar de ons bekende situaties en context waarin metadatamanagement een essentiële of ondersteunende rol speelt. Ten aanzien van het “hoe” is onderzocht welke middelen er zijn om metadatamanagement in te richten en te optimaliseren. Het kijken naar en leren van “volwassenheidsmodellen” is hier een belangrijk onderdeel geweest.
De visie is opgedeeld in 5 hoofdstukken (6 inclusief deze inleiding):
- Wat zijn metadata en metadatamanagement? beschrijft wat metadata en metadatamanagement zijn en welke vormen van metadata kunnen worden onderscheiden;
- Waarom metadata? gaat in op de waarde van metadata en metadatamanagement;
- Metadatamanagement inrichten beschrijft welke stappen gezet kunnen worden in het op meer professionele wijze opzetten van metadatamanagement;
- Standaarden metadatamanagement beschrijft de belangrijkste standaarden op het gebied van metadata;
- Aanbevelingen metadatamanagement geeft een serie adviezen en tips voor metadatamanagement.
- ↑ In deze visie worden de begrippen ‘gegevens’ en ‘data’ als synoniem van elkaar gebruikt. Voor zowel ‘gegevens’ als ‘data’ geldt de NORA-definitie van ‘gegevens’ als uitgangspunt.