Sjabloon:Track Gebruikersdag 6 juni 2019

Dit sjabloon is bedoeld om de tracks van de NORA Gebruikersdag 6 juni 2019 goed weer te geven in een overzichtspagina per track. Het voegt de categorie Track toe en geeft de belangrijkste informatie weer van de sessies binnen het track per ronde.

Sessies binnen het track

Dit is één van de drie tracks van de NORA Gebruikersdag 6 juni 2019. ...hier verdere informatie die nodig is om te begrijpen wat het track is en te linken naar de pagina's van de tracks...

• naam sessie: HORA - werken onder architectuur binnen het hoger onderwijs (Beschrijving: Het hoger onderwijs in Nederland bestaat uit opleidingen aan hogescholen en universiteiten. Een beperkt aantal actoren, maar wel actoren met een behoorlijke mate van vrijheid. Mark de Jong van hogeschool Inholland vertelde ons waarom die partijen er toch voor kozen samen een ketenarchitectuur af te spreken. En hij nam ons mee in het proces van (door-)ontwikkeling: waar ging het snel, waar moeten ze nog aan werken, wat hebben ze er van geleerd voor de toekomst?

  → Hoger Onderwijs Referentie Architectuur (PDF, 2,04 MB)

  

  Reacties uit de zaal:

  • HORA plaat: wat zit er in de basis, onderste liggende balk zou service management moeten zijn, “ons product is al klaar en voldoet daar helemaal aan”
  • Zou je naast PSA’s ook niet aan het eind moeten toetsen of alles is meegenomen? Identificeren van technical debt. Is heel belangrijk, maar HORA is beperkt tot referentie architectuur, uitwisseling van best practices. Kan nooit voorschrijvend zijn.
  • HOSA: Dit gaat veel meer richting beleid, op zich is gezamenlijke inkoop ook al deels belegd in SURF. Dit raakt niet alleen je ICT, ook je onderwijsbeleid.

  
  Er zijn een aantal vraagstukken waar HOSA wat in kan betekenen, zie sheet Actuele onderwerpen. Genoemde voorbeelden:

  • • Afspraken met leveranciers over eigenaarschap studiedata.
    • Voorkomen van schaduw administraties, gaan registreren & automatiseren. Hoe stel je de waarheid vast? Dat wordt nu veel zichtbaarder. Er komen nu veel meer definities van de werkelijkheid naar boven.
    • Wordt in modellen gegoten, zijn wel complex maar dan kun je wel verschillende werkelijkheden accommoderen.
    • Bij de RIO-dag kwamen er 21 verschillende, officieel erkende varianten naar boven.
  

  Spreker Mark de Jong (Inholland)
  • Hoe leeft dat buiten de architectenwereld? Binnen de instellingen wordt het vooral gebruikt door informatiespecialisten, sommige leveranciers sluiten er actief op aan. Architecten zijn vooral ook de verbinders, de schakel tussen partijen. Vergt ook andere competenties.
  • Datacentric ontwikkelen. Open onderwijs API, de gedachte is dat die voor alles en nog wat ingezet kan worden maar dan moet er nog wel wat mee gebeuren.
  • EduCause identificeert internationale trends, die kunnen we op die manier volgen. Zoals Mobile learning en Blockchain.
  • Governance: je kunt heel veel zaken niet centraal aansturen vanuit OCW, er zijn 9000 instellingen die daarin actief zijn. In sommige ketens kun je wat harder inzetten op standaarden. Je moet vooral op inhoud overtuigen, zo veel mogelijk mensen meenemen.
  • Denk aan de Belastingdienst, je kunt in portfolio management ook architectuur eisen meegeven, dan moet je wel meer gaan (be)sturen.
  • Wat is de impact van agile, meer kortcyclische werkwijzen? Die nieuwe methoden kunnen helpen bij meer sneller, flexibeler ontwikkelen. Meer modulair. Architectuur geeft dan nog steeds kaders, ook als je ontwikkelt in scrum teams. Waar ook over nagedacht wordt, is het hoger onderwijs flexibeler te maken (kiezen, zelfsturend)

  Wat wil je aan het panel meegeven?

  • sturing op architectuur vanuit portfolio management, invloed van agile werken.
  • Hoe toon je de meerwaarde van architectuur aan? De geheimen van architectuur, hoe breng je dat nu verder.
  • Hoe strak moet je de governance regelen om de samenwerking vorm te geven? Als het te strak wordt, raak je partijen kwijt.
  )
• naam sessie: Semantisch gegevenslandschap als voorwaarde voor ketensamenwerking (Beschrijving: Binnen het onderwijsveld wordt de visie uitgedragen dat een gedeeld semantisch gegevenslandschap geen luxe is, maar een voorwaarde als je binnen ketens samen moet werken. Henk Nijstad (Kennisnet) nam ons mee in die visie en liet zien wat de impact is van een gedeeld semantisch landschap op de ketensamenwerking. Hij schetste de gewenste situatie, maar er is natuurlijk nog heel wat werk te verzetten om daar te komen.

  → Presentatie Gedeeld Semantisch Gegevenslandschap (PDF, 1,81 MB)

  

  Spreker Henk Nijstad (Kennisnet)
  

  Een van de stappen die al gezet is, is het ontwikkelen van een informatiemodel Instellingen en Opleidingen. Daarbij was het betrekken van alle stakeholders een belangrijk doel. Jacob Hop van de samenwerking MBO-ICT (saMBO-ICT) vertelde hoe dit in zijn werk is gegaan en wat de rol van het informatiemodel is binnen het semantisch landschap.

  → Ketenarchitectuur RIO (PDF, 1,8 MB)

  

  Spreker Jacob Hop (saMBO-ICT)
  
  )
• naam sessie: Themasessie Handreiking Mobiele App 2.0 (Beschrijving:
  

  Impressie en vervolgstappen

  

  Dennis Brocker (achterste aan de tafel) en Ronald Heukers (daar net voor), auteurs van de Handreiking tijdens de sessie.

  → Presentatie (PDF, 3,76 MB) door Ronald Heukers (DICTU) en Dennis Brocker (Dienst Justitiële Inrichtingen)

  → Handreiking Mobiele App 2.0 (PDF, 3,6 MB)

  → Poster bij Handreiking Mobiele App 2.0 (PDF, 411 kB)

  Ronald en Dennis gaven een uitgebreide toelichting op de herziene versie van de Handreiking. Daarbij gingen ze in op de toenemende behoefte bij overheidspartijen om zelf apps te ontwikkelen. Ze vertelden over de belangrijkste valkuilen en hoe je die kunt vermijden. Ook gingen ze in op relevante wet- en regelgeving en overige kaders. De deelnemers bespraken met elkaar hoe je eigen apps goed kunt promoten en het gebruik kunt testen. De deelnemers werd gevraagd om tips hoe de handreiking ook bij andere overheden bekend kan worden gemaakt. Verschillende deelnemers willen daar een rol in pakken.

  

  Deelnemers en auteurs tijdens de sessie

  De conclusie van de deelnemers was dat de handreiking 2.0 prettig leesbaar is en een goed overzicht biedt voor overheden die aan de slag willen met apps. De herziene uitgave bevat nieuwe informatie over bijvoorbeeld Augmented Reality, Virtual Reality etc. Vanwege de snelheid van ontwikkelingen denken de schrijvers al weer aan nieuwe updates. Vanuit de groep boden zich diverse vrijwilligers aan als reviewer.

  Vervolgstappen

  • Op 27 juni geven de schrijvers van de Handreiking een workshop tijdens het iBestuur Mobility Congres.
  • In het magazine iBestuur is op 29 juni 2018 ook een artikel (PDF, 79 kB) verschenen over de handreiking
  • In het kader van het Overheid Mobility Overleg wordt een nieuwe serie bijeenkomsten gepland, wil je deelnemen neem dan even contact op via omo@ictu.nl

  Oorspronkelijke uitnodiging

  In deze sessie nemen we je mee in de wereld van apps binnen de overheid. Technisch kan er al heel veel, de uitdaging zit in de inbedding in de juiste informatiearchitectuur. En vergeet de software-, integratie-, en infrastructuurarchitectuur niet.

  Dan is het fijn dat je terug kunt vallen op de Handreiking Mobiele App 2.0 (PDF, 3,6 MB). De schrijvers van deze handreiking gaan met ons in gesprek over de architectuur van apps en lichten graag toe wat er vernieuwd is in versie 2.0 van de Handreiking.)
• naam sessie: Themasessie Hoe kunnen we onze gegevens vertrouwen? (Beschrijving:
  

  Sfeerimpressie en vervolgstappen

  

  Veel inbreng vanuit de zaal

  → Presentatie (PDF, 889 kB)

  In een rondje onder de aanwezigen werd duidelijk waarom het steeds belangrijker is om goed te weten wat de kwaliteit is van je gegevens:

  • Meer en meer besluiten worden automatisch genomen op basis van de beschikbare data. En ook waar dat niet zo is bepaalt de kwaliteit van de data steeds meer de kwaliteit van je proces, denk bijvoorbeeld aan het internationaal uitwisselen van patiëntgegevens.
  • Gegevens uitwisselen wordt de norm, waarbij voorspelbare ketens veranderen in dynamische ecosystemen: een partij waar je vorige week nog nooit van gehoord had kan volgende week afhankelijk zijn van jouw gegevens om een publieke taak uit te voeren.

  Voor de gebruiker van de data is duidelijkheid over de kwaliteit vaak nog belangrijker dan de hoogte er van: als je weet hoe betrouwbaar het is bepaal je zelf of dat voor jouw doel genoeg is.

  De expertgroep Gegevensmanagement probeert de komende maanden een handvat te bieden om die te duiden en daarover te communiceren. Een goed begin is het framework dat het Digitaal Stelsel Omgevingswet gebruikt. Dit wordt door de aanwezigen met interesse ontvangen.

  

  Gijsbert Kruithof, lid van de expertgroep Gegevensmanagement en trekker van deze sessie luistert naar de inbreng van een deelnemer.

  De vervolgvraag is nog op welke onderdelen van dit framework NORA iets zou moeten zeggen, en welke onderdelen je als domein, keten of organisatie zelf in vult. Is er bijvoorbeeld zoals bij beveiliging een soort Baseline van kwaliteit aan te geven, waar je niet onder moet zakken, of is het uiteindelijk aan de gebruiker of die Het is bijvoorbeeld denkbaar dat NORA een framework adopteert en stelt dat je over alle onderdelen in ieder geval iets zinnigs moet zeggen, maar niet precies voorschrijft wàt je dan moet zeggen.

  Wel duidelijk is dat je als eigenaar van gegevens onmogelijk het perspectief van alle mogelijke (her-)gebruikers van je gegevens kunt meenemen. Maar je kunt wel inzichtelijk maken vanuit welk perspectief jij het zelf verzamelt hebt. Het is dus zaak om helder weer te geven wat je verzamelt en met welk doel, hoe je het verzamelt (meet je iemands lengte bijvoorbeeld of vraag je er alleen naar?) en hoe je die gegevens ontsluit. Via LinkedData kun je bijvoorbeeld een flink deel van de semantische problemen omzeilen omdat je de context van de data ook aangeeft.

  Vervolgstappen

  Op Raamwerk gegevenskwaliteit komen de NORA-versie van het framework, best practices, tips en wat we nog meer kunnen vinden te staan over dit onderwerp. Zodra we een concept hebben vragen we jullie om feedback, zodat we het direct kunnen verbeteren.

  Oorspronkelijke uitnodiging

  In deze sessie willen we vanuit de Expertgroep Gegevensmanagement een eerste voorstel doen voor kwaliteitscriteria voor gegevens. Graag nodigen we je uit om mee te denken en input te leveren.

  • Wat zijn de kwaliteitscriteria binnen gegevensmanagement?
  • Hoe zorgen we dat onze overheidsgegevens te vertrouwen zijn?
  • En wat zijn de aspecten waar we op moeten letten?
  Deze sessie is een werksessie, waarin we een eerste conceptset aan kwaliteitscriteria zullen reviewen en verder uitwerken.)
• naam sessie: Themasessie Privacy in de Praktijk - ervaringen CBS (Beschrijving:
  

  Impressie en vervolgstappen

  

  Max Booleman (Functionaris Gegevensbescherming CBS)
  Max Booleman van CBSMax Booleman, de Functionaris Gegevensbescherming van het CBS deelde (PDF, 425 kB) met ons hun aanpak van het privacyvraagstuk. Het CBS is een bijzondere organisatie die een eigen wet heeft, en daarmee uitgezonderd is van het inzage en correctierecht.
  

  Max presenteerde in de grote zaal bij het CBS

  Desalniettemin is het CBS heel bewust bezig met privacy. Zowel op organisatorisch gebied als op medewerker niveau wordt structureel aandacht besteed aan privacy. Het is essentieel voor het functioneren van het CBS dat burgers en aanleverende partijen het CBS vertrouwen met de data die aan haar beschikbaar worden gesteld. De AVG levert in de praktijk problemen op voor het CBS om dat partijen soms, ten onrechte, bang zijn om informatie aan het CBS aan te leveren.

  

  Een deel van de aanwezigen
  

  NORA trekker voor het focuspunt Privacy by Design, Marc Gerrard (ICTU)

  Vervolgstappen

  Vanuit het NORA-team stelde Marc Gerrard, trekker van het focuspunt Privacy by Design, de vraag aan de zaal wat men over privacy graag zou willen terugvinden op noraonline en presenteerde (PDF, 98 kB) de plannen voor het vervolg. Een van de ideeën is om het huidige thema Privacy te evalueren met gebruikers: een user test. Wil je daaraan mee doen, of wil je gewoon op de hoogte gehouden worden van de doorontwikkeling van Privacy by Design in NORA, meldt dat dan even via marc.gerrard@ictu.nl

  Oorspronkelijke uitnodiging

  Het Centraal Bureau voor de Statistiek is al 20 jaar structureel bezig met privacy. De implementatie van de AVG zorgde daardoor voor weinig zweetdruppels bij CBS. Wil je weten hoe ze dit voor elkaar gekregen hebben? Max Booleman, functionaris gegevensbescherming bij CBS laat jullie meekijken in de ‘privacykeuken’ van CBS.

  De casus is aanleiding om met de aanwezigen te kijken wat de NORA in het thema Privacy voor best practices, use cases et cetera toe kan voegen om het thema beter aan te laten sluiten bij jullie behoeften.)
• naam sessie: Themasessie Review IAM - wat waren de reacties en hoe gaan we verder? (Beschrijving:
  

  Impressie en vervolgstappen

  →Presentatie "Review IAM" (PDF, 460 kB)

  

  Foto van de zaal tijdens deze sessie
  

  Foto van Eric Brouwer, trekker van het thema IAM, tijdens de sessie.

  Een viertal leden van de Expertgroep IAM gaf een presentatie over de review die recentelijk is gehouden over het onderwerp Identity and Access Management. Eric Brouwer trapte af met een korte introductie hoe de Expertgroep is ontstaan en wat er het afgelopen jaar zoal is gebeurd. Vervolgens is voor elk van de vier deelonderwerpen de trekker aan het woord geweest om aan te geven hoeveel reacties er binnen zijn gekomen, wat voor reacties het waren en hoever ze zijn met het verwerken van de reacties tot nieuwe teksten en inzichten. Ook de openstaande vragen per onderwerp werden aangestipt, waarbij ook de komende maanden hard gewerkt wordt door de betrokkenen om antwoorden te vinden.

  Voor de Kaders van IAM gaf Eric zelf de terugkoppeling: 119 opmerkingen zijn al verwerkt in de pagina's en nog zo'n 42 opmerkingen zullen dat de komende maanden alsnog worden. Vervolgens gaf Bob te Riele de stand van zaken wat betreft Identiteitenbeheer, waarvoor ook al 48 van de 77 binnengekomen opmerkingen en aanvullingen zijn verwerkt. Voor het onderwerp Authenticatie(middelen)beheer stond Erwin Reinhout aan de lat, die inmiddels al 33 van de 46 opmerkingen in de pagina heeft verwerkt. Het onderwerp Impact eIDAS voor Nederland heeft 'slechts' 16 opmerkingen gekregen, die Menno Stigter toelichtte. De verwerking hiervan komt in 2019.

  Op de presentatie kwamen flink wat vragen, die mooie gesprekken en discussies opleverden. Er is duidelijk behoefte aan praktijkvoorbeelden en Eric Brouwer deed ter plekke de oproep aan iedereen om hun eigen voorbeelden vooral te delen met de expertgroep en de NORA Familie. De Expertgroep vertelde ook hoe het thema IAM het komende jaar verder ingevuld zal worden. Zo gaan ze bijvoorbeeld aan de slag met de twee volgende onderwerpen: Bevoegdhedenbeheer (inclusief machtigen) en Toegang verlenen. Maar ook voor de bestaande onderwerpen wordt in 2019 nog flink gewerkt aan de volgende verbeterslag. Eind december 2018 zijn alle ingebrachte opmerkingen en de manier waarop de Expertgroep ze wil oppakken gepubliceerd en teruggekoppeld naar de reviewers.)
• naam sessie: Themasessie Samenwerken in ketens is een vak (Beschrijving: Presentatie, foto en links themasessie "Samenwerken in ketens is een vak" gepubliceerd.)
• naam sessie: Van NORA naar RANBA - adoptie van architectuurprincipes door De Nederlandsche Bank (Beschrijving: De Nederlandsche Bank (DNB) heeft haar architectuurprincipes gebaseerd op de NORA. Deze principes dragen ertoe bij dat de ontwikkeling van DNB’s digitale dienstverlening wordt gebaseerd op kaders en afspraken die breed binnen de overheid gebruikt worden. In deze sessie gaan Gert Eijkelboom (DNB) en Robert van Wessel (ICTU) in op de keuze voor de NORA, het implementatietraject dat is doorlopen en het effectief gebruik van de architectuurprincipes bij DNB. Hoe krijg je zowel directie als medewerkers mee in het omarmen en toepassen van architectuurprincipes die in eerste instantie erg abstract lijken?

  →Introductie RANBA NORA (PDF, 4,08 MB)

  

  De sprekers, Robert van Wessel (links) en Gert Eikelboom (rechts)
  

  Quote van een deelnemer: Waarom doen andere dochters van NORA dat niet op dezelfde manier? Antwoord buurman: Omdat ze zowel een vader als een moeder hebben.

  Vraag deelnemer: Wat is de grootste valkuil waar we als andere dochters rekening mee moeten houden, als we NORA implementeren / adopteren? Antwoord: Dat je niet reëel bent in je inschatting van werk en doorlooptijd. Je kunt het onderschatten, maar ook overschatten is een valkuil.

  Meer lezen? Zie iBestuur artikel DNB kiest voor toekomst met NORA)

“[[Categorie::Track Gebruikersdag 6 juni 2019]]” wordt niet herkend als geldige categorie of waardeannotatie.

“[[Categorie::Track Gebruikersdag 6 juni 2019]]” wordt niet herkend als geldige categorie of waardeannotatie.

Een beschrijving van een complex geheel, en van de principes die van toepassing zijn op de ontwikkeling van het geheel en zijn onderdelen.

Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem

Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit, voortgang en doorlooptijd inzichtelijk zijn en bewaakt worden.