Afgeleide principes: verschil tussen versies

Uit NORA Online
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(correctie categorie)
(voorstel nieuwe versie, mede gebaseerd op leerpunten stage Ruben)
Regel 1: Regel 1:
__NOGLOSSARY__[[Bestand:Afgeleid principe.png|left]]
__NOGLOSSARY__ __NOTOC__{{kaderrechtssmal|
Afgeleide principes geven meer concrete invulling aan de [[basisprincipes]]. Op deze pagina wordt het begrip uitgelegd, en getoond dat afgeleide principes ingedeeld kunnen worden naar cluster, architectuuraspect of te realiseren basisprincipe.
[[Bestand:Afgeleid principe.png|center]]
Direct doorklikken naar AP:
{{#ask: [[Category:Afgeleide principes]]
|format=OL
|limit=200
|sort=ID
|order=ascending}}
}}
In het kader van goed beheer en doorontwikkeling worden de Afgeleide Principes in 2016-2017 [[Afgeleide Principes Revisited|opnieuw bekeken]]. Het doel hiervan is om de toepasbaarheid in de praktijk te verhogen, de samenhang tussen de NORA-onderdelen te vergroten en de actuele inzichten en ervaring te verwerken. De volgorde van de herziening wordt bepaald door de feedback vanuit de community, de uitkomsten gaan het reguliere [[Wijzigingsproces NORA]] in.


==Wat is een afgeleid principe==
==Wat is een afgeleid principe?==
Afgeleide principes zijn te beschouwen als een checklist van kwaliteitskenmerken van de diensten van de overheid en geven handvatten voor operationeel niveau door hun uitwerking in concrete implicaties.  
Afgeleide principes zijn te beschouwen als een checklist van kwaliteitskenmerken van de diensten van de overheid en geven handvatten voor operationeel niveau door hun uitwerking in concrete implicaties.  


Beoogd wordt dat voor elke nieuwe of aangepaste dienst, de dienstverlener deze kwaliteitskenmerken (in de vorm van ontwerpprincipes) vertaalt naar kwaliteitsnormen (in de vorm van ontwerpbeslissingen). Door het hanteren van de checklist worden belangrijke keuzes op het juiste moment en op de juiste plaats aan de orde gesteld. NORA is dus geen blauwdruk die één op één kan worden overgenomen, maar een richting gevend instrument dat door professionals naar de eigen situatie moet worden vertaald.
Beoogd wordt dat voor elke nieuwe of aangepaste dienst, de dienstverlener deze kwaliteitskenmerken (in de vorm van ontwerpprincipes) vertaalt naar kwaliteitsnormen (in de vorm van ontwerpbeslissingen). Door het hanteren van de checklist worden belangrijke keuzes op het juiste moment en op de juiste plaats aan de orde gesteld. NORA is dus geen blauwdruk die één op één kan worden overgenomen, maar een richtinggevend instrument dat door professionals naar de eigen situatie moet worden vertaald.


Technische informatie over het element 'afgeleid principe' staat op de pagina [[Afgeleid principe]]. Hier staat ook wat voor eigenschappen een afgeleid pricipe heeft, en welke relaties er mogelijk zijn.
==Afgeleide Principes toepassen in de praktijk==
Alle principes in één overzicht:
* [[Afgeleide principes tabel|Alle eigenschappen van alle principes in één tabel]]
* [http://www.noraonline.nl/index.php/Speciaal:Vragen/-5B-5BCategorie:Afgeleide-20principes-5D-5D/-3F%3DTitel-23/-3FID/-3FBeschrijving/-3FRationale//-3FImplicaties/-3FVoorbeelden/-3FCluster/-3FArchitectuurlaag/-3FRealiseert/-3FIs%20gerelateerd%20aan/-3FRelatieToelichting/-3FArchitectuurdomein/-3FToepassingsgebied/mainlabel%3DTitel/order%3DASC/sort%3DID/format%3Dcsv/sep%3D,/headers%3Dshow/limit%3D1000 Download alle afgeleide principes als komma-gescheiden bestand (geschikt voor invoer in een spreadsheet)] (CSV, ~70KB)
Principes geordend volgens verschillende indelingen:
* [[Afgeleide principes in tabelvorm]] per cluster. Vanaf NORA 3.0 zijn de AP's gegroepeerd per cluster. De volgorde van principes valt daarmee samen; AP01 t/m AP05 valt onder [[Dienstenaanbod]], AP06 t/m AP08 vormen [[Standaard oplossingen]] etc. Met de clusters kunt u telkens een aspect van dienstverlening onder de loep nemen.
* Een andere indeling van de AP's is in het [[Negenvlaksmodel]],
* [[Afgeleide principes en private partijen]] (zie ook [[NORA voor private partijen]])
Extra uitleg van de verschillende onderdelen van Afgeleide Principes:
* [[Help/Afgeleide_Principes]]


==Indeling==
==Relaties met andere NORA-elementen==
===Clusters===
Afgeleide principes [[Eigenschap:Realiseert|realiseren]] de tien [[Basisprincipes]], ze maken ze concreet. Een Afgeleid principe kan meerdere Basisprincipes realiseren en elk Basisprincipe wordt gerealiseerd door meerdere Afgeleide principes. De Basisprincipes zijn op hun beurt afgeleid door [[Beleidskaders]].
Vanaf NORA 3.0 zijn principes gegroepeerd per cluster. De volgorde van principes valt daarmee samen; AP01 t/m AP05 valt onder [[Dienstenaanbod]], AP06 t/m AP08 vormen [[Standaard oplossingen]] etc. Met de clusters kunt u telkens een aspect van dienstverlening onder de loep nemen. De basisprincipes volgen niet deze indeling.
* [[Kruistabel Basisprincipes en Afgeleide principes]]
 
* [[Grafisch overzicht relatie principes|Grafische weergave van de relatie tussen basisprincipes en afgeleide principes]]
* [[Afgeleide principes in tabelvorm]] per cluster.
* [[Tabel overzicht relatie principes en beleidskaders]]
 
* [[Grafisch overzicht relatie principes en beleidskaders]]
===Het Negenvlaksmodel===
{{:Negenvlaksmodel}}
===Positionering met basisprincipes===
De Afgeleide principes zijn geschreven als concretisering van de tien [[Basisprincipes]]. Een Afgeleid principe kan meerdere Basisprincipes realiseren en elk Basisprincipe wordt gerealiseerd door meerdere Afgeleide principes. De Basisprincipes zijn op hun beurt afgeleid door [[Beleidskaders]].


* [[Afgeleide principes tabel|Alle eigenschappen van alle principes in één tabel]]
Specifieke AP's zijn daarnaast gerelateerd aan andere NORA-elementen, zoals:
* [[Grafisch overzicht relatie principes]]
* [[Gebruik standaard oplossingen|AP6 Gebruik standaard oplossingen]] is de reden waarom de [[Standaarden]] zijn opgenomen in de NORA
* [[Grafisch overzicht relatie principes en beleidskaders]]
* [[Gebruik de landelijke bouwstenen|AP7 Gebruik de landelijke bouwstenen]] is de reden voor opname van de lijst met [[Bouwstenen en voorzieningen]]
* [[Tabel overzicht relatie principes en beleidskaders]]
* [[Informatie-objecten systematisch beschreven|AP17 Informatie-objecten systematisch beschreven]] is verder uitgewerkt in het [[Thema's|thema]] [[Semantiek]] en de lijst met [[Gegevenswoordenboeken]]
* [[Kruistabel Basisprincipes en Afgeleide principes]]
* [[Bronregistraties zijn leidend|AP 13 Bronregistraties zijn leidend]] is verder uitgewerkt in het [[Thema's|thema]] [[Stelsel van Basisregistraties]]
* [[Ruimtelijke informatie via locatie|AP18 Ruimtelijke informatie via locatie]] wordt uitgewerkt in [[GEO]]
* AP's 35 t/m 40 zijn verder geconcretiseerd in het [[Thema's|Thema]] [[Beveiliging]]


==Zie ook==
Op het moment is NORA Beheer bezig met het verduidelijken van de relaties van specifieke AP's met andere NORA-elementen. Dit maakt onderdeel van de actualisatieronde [[Afgeleide Principes Revisited]]. Technische informatie over het element 'afgeleid principe' staat op de pagina [[Afgeleid principe]]. Hier staat ook wat voor eigenschappen een afgeleid pricipe heeft, en welke relaties er mogelijk zijn met andere elementen.
* [http://www.noraonline.nl/index.php/Speciaal:Vragen/-5B-5BCategorie:Afgeleide-20principes-5D-5D/-3F%3DTitel-23/-3FID/-3FBeschrijving/-3FRationale//-3FImplicaties/-3FVoorbeelden/-3FCluster/-3FArchitectuurlaag/-3FRealiseert/-3FIs%20gerelateerd%20aan/-3FRelatieToelichting/-3FArchitectuurdomein/-3FToepassingsgebied/mainlabel%3DTitel/order%3DASC/sort%3DID/format%3Dcsv/sep%3D,/headers%3Dshow/limit%3D1000 Export afgeleide principes als komma-gescheiden bestand (geschikt voor invoer in een spreadsheet)] (CSV, ~70KB)
* [[Help/Afgeleide_Principes]]
[[Categorie:Over Afgeleide principes]]
[[Categorie:Over Afgeleide principes]]

Versie van 23 aug 2016 13:22

Afgeleid principe.png

Direct doorklikken naar AP:

  1. Diensten zijn herbruikbaar
  2. Ontkoppelen met diensten
  3. Diensten vullen elkaar aan
  4. Positioneer de dienst
  5. Nauwkeurige dienstbeschrijving
  6. Gebruik standaard oplossingen
  7. Gebruik de landelijke bouwstenen
  8. Gebruik open standaarden
  9. Voorkeurskanaal internet
  10. Aanvullend kanaal
  11. Gelijkwaardig resultaat ongeacht kanaal
  12. Eenmalige uitvraag
  13. Bronregistraties zijn leidend
  14. Terugmelden aan bronhouder
  15. Doelbinding (AP)
  16. Identificatie informatie-objecten
  17. Informatie-objecten systematisch beschreven
  18. Ruimtelijke informatie via locatie
  19. Perspectief gebruiker
  20. Persoonlijke benadering
  21. Bundeling van diensten
  22. No wrong door
  23. Automatische dienstverlening
  24. Proactief aanbieden
  25. Transparante dienstverlening
  26. Afnemer heeft inzage
  27. Een verantwoordelijke organisatie
  28. Afspraken vastgelegd
  29. De dienstverlener voldoet aan de norm
  30. Verantwoording dienstlevering mogelijk
  31. PDCA-cyclus in besturing kwaliteit
  32. Sturing kwaliteit op het hoogste niveau
  33. Baseline kwaliteit diensten
  34. Verantwoording besturing kwaliteit
  35. Continuïteit van de dienst
  36. Uitgangssituatie herstellen
  37. Identificatie authenticatie en autorisatie
  38. Informatiebeveiliging door zonering en filtering
  39. Controle op juistheid volledigheid en tijdigheid
  40. Onweerlegbaarheid (principe)
  41. Beschikbaarheid
  42. Integriteit
  43. Vertrouwelijkheid (principe)
  44. Controleerbaarheid

In het kader van goed beheer en doorontwikkeling worden de Afgeleide Principes in 2016-2017 opnieuw bekeken. Het doel hiervan is om de toepasbaarheid in de praktijk te verhogen, de samenhang tussen de NORA-onderdelen te vergroten en de actuele inzichten en ervaring te verwerken. De volgorde van de herziening wordt bepaald door de feedback vanuit de community, de uitkomsten gaan het reguliere Wijzigingsproces NORA in.

Wat is een afgeleid principe?

Afgeleide principes zijn te beschouwen als een checklist van kwaliteitskenmerken van de diensten van de overheid en geven handvatten voor operationeel niveau door hun uitwerking in concrete implicaties.

Beoogd wordt dat voor elke nieuwe of aangepaste dienst, de dienstverlener deze kwaliteitskenmerken (in de vorm van ontwerpprincipes) vertaalt naar kwaliteitsnormen (in de vorm van ontwerpbeslissingen). Door het hanteren van de checklist worden belangrijke keuzes op het juiste moment en op de juiste plaats aan de orde gesteld. NORA is dus geen blauwdruk die één op één kan worden overgenomen, maar een richtinggevend instrument dat door professionals naar de eigen situatie moet worden vertaald.

Afgeleide Principes toepassen in de praktijk

Alle principes in één overzicht:

Principes geordend volgens verschillende indelingen:

Extra uitleg van de verschillende onderdelen van Afgeleide Principes:

Relaties met andere NORA-elementen

Afgeleide principes realiseren de tien Basisprincipes, ze maken ze concreet. Een Afgeleid principe kan meerdere Basisprincipes realiseren en elk Basisprincipe wordt gerealiseerd door meerdere Afgeleide principes. De Basisprincipes zijn op hun beurt afgeleid door Beleidskaders.

Specifieke AP's zijn daarnaast gerelateerd aan andere NORA-elementen, zoals:

Op het moment is NORA Beheer bezig met het verduidelijken van de relaties van specifieke AP's met andere NORA-elementen. Dit maakt onderdeel van de actualisatieronde Afgeleide Principes Revisited. Technische informatie over het element 'afgeleid principe' staat op de pagina Afgeleid principe. Hier staat ook wat voor eigenschappen een afgeleid pricipe heeft, en welke relaties er mogelijk zijn met andere elementen.